Η σπαρακτική πολυχρωμία του Ντέιβιντ Χόκνεϊ – Μερικά πολύ, πολύ, πολύ νέα έργα του, στο Λονδίνο

Ο Ντέιβιντ Χόκνεϊ συνεχίζει να δημιουργεί. Σε ηλικία 88 ετών και με περισσότερα από 60 χρόνια καριέρας που τον έφερε στην κορυφή της σύγχρονης τέχνης, ο Βρετανός καλλιτέχνης συνεχίζει να ζωγραφίζει, να πειραματίζεται, να καινοτομεί και να κάνει εκθέσεις.

Αυτή η νέα έκθεσή του – η πρώτη σε μια κομψή τοποθεσία στο κέντρο του Λονδίνου για την Annely Juda, τη γκαλερί του από τη δεκαετία του 1990 – είναι γεμάτη με πίνακες τόσο καινούργιους που σχεδόν μπορείς να μυρίσεις τη νωπή μπογιά.

Η πρώτη αίθουσα είναι γεμάτη με εντυπωσιακά φωτεινή νεκρή φύση: καρέκλες, τραπέζια, φρούτα και λουλούδια. Είναι τα πιο παλιομοδίτικα και σοβαρά θέματα, αλλά τίποτα από όσα κάνει ο Χόκνεϊ δεν είναι βαρετό.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Annely Juda Fine Art (@annelyjuda)

«Αντίστροφη προοπτική»

Οι καφενειακές καρέκλες του, που θυμίζουν Βαν Γκογκ, είναι φωσφοριζέ κίτρινες και λαμπερά μοβ. Τα πατώματά του είναι συνθέσεις που συγκρούονται μεταξύ κόκκινου, κίτρινου και πορτοκαλί χρωμάτων. Τα φρούτα του είναι όλα βασικά, απλά και παιδικά.

Σε όλο το έργο του, παίζει με αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «αντίστροφη προοπτική», μια προσπάθεια να αναπαράγει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε πραγματικά τον κόσμο, και όχι τη στατική εικόνα της ζωής που βλέπουμε στις φωτογραφίες και σε άλλους πίνακες.

Έτσι, όλα φαίνονται ασταθή και στριμμένα. Τα πόδια των καρεκλών του είναι ανοιχτά, τα τραπεζομάντιλά του στριμμένα. Δεν νομίζω ότι είναι πιο κοντά στην «πραγματική» προοπτική από την παραδοσιακή ζωγραφική, αλλά η ζαλιστική, οπτική δυσφορία που δημιουργεί είναι διασκεδαστική.

Φωτογραφίες κήπων είναι επικολλημένες σε μερικές από τις συνθέσεις – μικρές αναλαμπές μιας κάπως βαρετής αγγλικής πραγματικότητας που κάνουν το υπόλοιπο κάθε έργου να φαίνεται πιο φωτεινό και ηλιόλουστο.

Οι πινελιές είναι γεμάτες τρέμουλα και ρίγη, οι γραμμές είναι παντού, κομμάτια λευκού υποστρώματος ξεπροβάλλουν – βλέπουμε έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της σύγχρονης εποχής να γερνάει μπροστά στα μάτια μας

Μια αρκετά συναισθηματική, συγκινητική εμπειρία

«Αυτό που δεν μπορείτε να αποφύγετε είναι το πόσο πιο ασταθείς είναι αυτές οι πινελιές σε σύγκριση με παλαιότερα» γράφει ο Eddy Frankel στον Guardian και συνεχίζει: «Ο κλασικός Χόκνεϊ είναι τόσο σίγουρος, τόσο κυρίαρχος του πινέλου του, αλλά αυτά τα νέα έργα είναι σχεδόν συγκλονιστικά ασταθή.

»Οι πινελιές είναι γεμάτες τρέμουλα και ρίγη, οι γραμμές είναι παντού, κομμάτια λευκού υποστρώματος ξεπροβάλλουν. Είναι σχεδόν ένα χάος, αλλά εξακολουθούν να είναι άμεσα, μοναδικά και αναγνωρίσιμα δικά του.

»Αυτό δημιουργεί μια αρκετά συναισθηματική, συγκινητική εμπειρία – βλέπουμε έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της σύγχρονης εποχής να γερνάει μπροστά στα μάτια μας. Συγκρίνετε όλα αυτά με τα πολύ πρώιμα έργα που εκτέθηκαν σε μια άλλη έκθεση νωρίτερα φέτος και αρχίζει να μοιάζει σχεδόν με το τέλος μιας καριέρας, και δεν είμαι σίγουρος ότι είμαι έτοιμος να αντιμετωπίσω αυτό το επίπεδο μελαγχολίας, στην πραγματικότητα» προσθέτει ο Frankel.

Τίποτα από όσα κάνει δεν είναι ποτέ βαρετό… Delphiniums on My Garden Table, 13 Ιουλίου 2025. Φωτογραφία: © David Hockney

«Αστεία αυτογνωστικό»

«Ωστόσο, τα πορτρέτα είναι το σημείο όπου η έκθεση αποτυγχάνει περισσότερο» σχολιάζει ο Eddy Frankel. «Η προσέγγιση του Χόκνεϊ στον τόνο του δέρματος τείνει περισσότερο προς τον σημειακό ρεαλισμό με την πάροδο των ετών και το αποτέλεσμα είναι μια σειρά από σώματα που μοιάζουν να είναι καλυμμένα με πληγές.

»Όλες οι φιγούρες εδώ είναι κηλιδωμένες, με κόκκινα πρόσωπα και σημάδια, λερωμένες με ροζ και κόκκινο χρώμα (εκτός από τον καημένο τον Βρετανό συλλέκτη Τζον Κάσμιν που φαίνεται να έχει μούχλα και γάγγραινα).

»Οι φιγούρες μοιάζουν περισσότερο με φρέσκα πτώματα παρά με ζωντανά όντα με καρδιακούς παλμούς και ζωτικότητα. Το τριπλό πορτρέτο ενός άνδρα στον καθρέφτη είναι μια καλή ιδέα, αλλά μοιάζει απλώς με έναν τύπο που περιμένει αμήχανα τη γυναίκα του έξω από τα δοκιμαστήρια του John Lewis. Μόνο το αυτοπορτρέτο εδώ, που δείχνει τον Χόκνεϊ να ζωγραφίζει σε αναπηρικό καροτσάκι, λειτουργεί πραγματικά, και αυτό επειδή είναι τόσο ευάλωτο, αλλά και τόσο αστεία αυτογνωστικό».

Ήσυχο και αυστηρό… 8 Απριλίου 2020, αρ. 2. Φωτογραφία: © David Hockney

«Xρειαζόμαστε πραγματικά άλλη μια έκθεση του Χόκνεϊ;»

Στον επάνω όροφο, ο Χόκνεϊ συνεχίζει τα πειράματά του με το iPad με μια σειρά από «πίνακες» που απεικονίζουν το φεγγάρι. Όλοι είναι σκοτεινοί και μελαγχολικοί, με μεγάλες λαμπερές σφαίρες να αιωρούνται πάνω από μαυρισμένα τοπία. Δίνουν μια αίσθηση ηρεμίας, αυστηρότητας, ίσως και λίγης θλίψης.

«Δεν θα ακούσω κανένα παράπονο για τη δουλειά του με το iPad – οι άνθρωποι παραπονιούνται για την έλλειψη υφής και πινελιών και ανθρωπιάς και τα λοιπά, αλλά κατά τη γνώμη μου είναι υπέροχα – ένας καλλιτέχνης που υποτάσσει τη νέα τεχνολογία στη θέλησή του, δείχνοντας ότι, ανεξάρτητα από το μέσο, διατηρεί όλα τα χαρακτηριστικά της αισθητικής του» παρατηρεί ο Frankel στον Guardian, ο οποίος αναρωτιέται εάν «χρειαζόμαστε πραγματικά άλλη μια έκθεση του Χόκνεϊ;» για δώσει μόνος του την απάντηση στη συνέχεια.

«Έχουν γίνει περισσότερες από 10 εκθέσεις με τα έργα του στο Λονδίνο μόνο τα τελευταία οκτώ ή εννέα χρόνια, για να μην αναφέρουμε την τεράστια αναδρομική έκθεση στη Fondation Louis Vuitton στο Παρίσι νωρίτερα φέτος, και αυτή η νέα έκθεση δεν είναι καν η τελευταία. Η γκαλερί Serpentine στο Λονδίνο θα κάνει μια μεγάλη έκθεση το 2026.

»Μάλλον πρέπει να τον γιορτάσουμε όσο μπορούμε. Γιατί αποδεικνύει ότι εξακολουθεί να είναι ενεργός και ότι εξακολουθεί να κουβαλάει τη φλόγα του ταλέντου του, όλα αυτά τα χρόνια μετά».

*Η έκθεση του Ντέιβιντ Χόκνεϊ στην Annely Juda Fine Art, Λονδίνο, από τις 7 Νοεμβρίου έως τις 28 Φεβρουαρίου.

*Με στοιχεία από theguardian.com