Συρία: Ενημέρωση του ΣΑ του ΟΗΕ για το πρόγραμμα χημικών όπλων και η «σοβαρή ανησυχία»
Αποστολές ομάδων του OPCW έχουν πραγματοποιηθεί στη Συρία για διαβουλεύσεις με τις Αρχές και για επιθεώρηση δηλωμένων και ύποπτων εγκαταστάσεων χημικών όπλων, σύμφωνα με την ενημέρωση στο ΣΑ του ΟΗΕ.
Τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ενημερώθηκαν από την επικεφαλής του Τμήματος Αφοπλισμού του ΟΗΕ, Ιζούμι Νακαμίτσου, για τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από το πρόγραμμα χημικών όπλων της Συρίας (φωτογραφία αρχείου του Reuters, επάνω, από συνεδρίαση του ΣΑ του ΟΗΕ).
Σχετικά με την εξάλειψη του προγράμματος χημικών όπλων στη Συρία, η κ. Νακαμίτσου αναφέρθηκε στην πρόοδο που έχει σημειωθεί το τελευταίο διάστημα επισημαίνοντας ότι από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο πραγματοποιήθηκαν τέσσερις αποστολές ομάδων του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων (OPCW) στη Συρία.
Εντοπίστηκε σαρίν, έπειτα από εργαστηριακή ανάλυση, σε δείγματα το οποίο χαρακτηρίστηκε «ανησυχητικό»
Οι αποστολές αυτές έγιναν για διαβουλεύσεις με τις Αρχές και για επιθεώρηση δηλωμένων και ύποπτων εγκαταστάσεων χημικών όπλων.
Από τις 26 εκκρεμείς υποθέσεις της δήλωσης της Συρίας προς τον OPCW, οι 19 παραμένουν χωρίς αποτέλεσμα. Ο OPCW θεωρεί τα ζητήματα αυτά «σοβαρής ανησυχίας», καθώς αφορούν μεγάλες ποσότητες πιθανών αδήλωτων ή μη επαληθευμένων χημικών παραγόντων και πυρομαχικών.
Εκτός από τις 26 δηλωμένες τοποθεσίες, υπάρχουν πληροφορίες για πάνω από 100 επιπλέον σημεία που ενδέχεται να σχετίζονται με δραστηριότητες χημικών όπλων. Ο OPCW σχεδιάζει επιτόπιες επισκέψεις, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες ασφαλείας.
Σε αποστολή του Απριλίου, ο OPCW συνέλεξε δείγματα στα οποία, έπειτα από εργαστηριακή ανάλυση, εντοπίστηκε σαρίν το οποίο χαρακτηρίστηκε «ανησυχητικό» και θα συζητηθεί με τις συριακές αρχές στις επόμενες αποστολές.
Σημειώνεται από τον ΟΗΕ ότι η προγραμματισμένη αποστολή του Ιουλίου αναβλήθηκε λόγω ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών στη Δαμασκό στις 16 Ιουλίου, που έπληξαν κτίριο κοντά στο ξενοδοχείο όπου διέμεναν τα στελέχη του OPCW.
Η ελληνική παρέμβαση
Στην τοποθέτησή του ο αναπληρωτής μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας, Ιωάννης Σταματέκος, επανέλαβε την πλήρη προσήλωση της Ελλάδας στις αρχές και τους στόχους της Σύμβασης για τα Χημικά Οπλα και υποστήριξε τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων (OPCW) στην αμερόληπτη, επαγγελματική και σύμφωνη με τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα εκτέλεση της αποστολής του.
Αναγνώρισε τα πρώτα βήματα που έκαναν οι προσωρινές αρχές της Συρίας για τη βελτίωση της συνεργασίας τους με το Γραφείο Ειδικών Αποστολών του OPCW και ενθάρρυνε τα δύο μέρη να συνεχίσουν τον στενό συντονισμό τους.
Επίσης, επιβεβαίωσε εκ νέου τη σημασία της τήρησης όλων των σχετικών διεθνών συμφωνιών και της απόφασης 2118 (2013) του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και της τήρησης της διεθνούς πρακτικής ως προς την απαγόρευση οποιασδήποτε χρήσης χημικών όπλων.
Η Συρία παρουσίασε στο Συμβούλιο Ασφαλείας το όραμα της για μια «νέα Συρία», διατηρώντας τη δέσμευση να εξαλείψει οριστικά τα χημικά όπλα και να αποδώσει δικαιοσύνη στα θύματα.
Ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Συρίας υπενθύμισε την 10η επέτειο της χημικής επίθεσης της 21ης Αυγούστου 2013 κοντά στη Δαμασκό, την οποία χαρακτήρισε «τη μεγαλύτερη χημική σφαγή των τελευταίων 30 ετών».
Υποπτες τοποθεσίες
Για πρώτη φορά, όπως είπε, θύματα και οικογένειες έγιναν δεκτοί στο προεδρικό μέγαρο, όπου ο πρόεδρος τους διαβεβαίωσε ότι «η νέα Συρία δεν θα επιτρέψει να επαναληφθούν τέτοια εγκλήματα».
Η Δαμασκός ανακοίνωσε ότι προετοιμάζει με τον OPCW την πέμπτη αποστολή του 2025, μετά από επίσκεψη τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο σε πέντε ύποπτες τοποθεσίες γύρω από την πρωτεύουσα. Σύμφωνα με τη Συρία, δείγματα που συλλέχθηκαν επιβεβαίωσαν παρουσία σαρίν σε εγκαταλελειμμένες περιοχές.
Παράλληλα, κατήγγειλε τις «στρατιωτικές επιθέσεις του ισραηλινού καθεστώτος» κατά συριακών στρατιωτικών εγκαταστάσεων, περιλαμβανομένου του υπουργείου Αμυνας και άλλων στόχων στη Δαμασκό, χαρακτηρίζοντάς τες «κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας και του διεθνούς δικαίου».
Η Συρία δήλωσε ότι, παρά τις προκλήσεις, παραμένει προσηλωμένη στη συνεργασία με τον OPCW ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης καταστροφή του χημικού της προγράμματος.