«Γυρίστε πολεμικές σειρές!» – Μπορεί η τηλεόραση να προετοιμάσει τη χώρα σου για μια εισβολή;

Θυμόμαστε ότι η ελληνική σειρά Famagusta, που προβλήθηκε στο Netflx ακολουθούσε την τουρκική εισβολή και κατοχή της Κύπρου, με αφορμή τα 50 χρόνια από το εφιαλτικό 1974. Ωστόσο, πλέον, από Ευρώπη μέχρι Ασία, δημιουργούνται σειρές στην τηλεόραση που προετοιμάζουν τον κόσμο για μελλοντική εισβολή στη χώρα τους. Φρενίτιδα, συμφέροντα ή ανάγκη;

Ειδικότερα, πρόσφατα το τρέιλερ της ταϊβανέζικης σειράς Zero Day Attack έχει ήδη πάνω από 2,5 εκατομμύρια προβολές.

Η σειρά, που έκανε πρεμιέρα στις 2 Αυγούστου, έχει δέκα επεισόδια και, παρότι για το διεθνές κοινό μπορεί να είναι απλώς εξαιρετική τηλεοπτική παραγωγή, για τους ίδιους τους Ταϊβανέζους το σενάριο μοιάζει τρομακτικά αληθινό, σύμφωνα με την Ελίζαμπεθ Μπρο, στέλεχος του Ατλαντικού Συμβουλίου, μιας αμερικανικής δεξαμενής σκέψης.

Πέρα από τη διασκέδαση, στόχος της σειράς είναι να προειδοποιήσει τους Ταϊβανέζους για μεγάλης κλίμακας κινεζική παρέμβαση, λέει η Μπρο σε ανάλυσή της στο Foreign Policy, και καθώς οι απειλές από Κίνα και Ρωσία αυξάνονται, «τέτοιες ιστορίες είναι αναγκαίες πολύ πέρα από την Ταϊβάν».

Οι περισσότεροι Ταϊβανέζοι γνωρίζουν ότι η χώρα τους βρίσκεται σε κίνδυνο, αλλά η κυβέρνηση -με το υπουργείο Πολιτισμού να χρηματοδοτεί εν μέρει την Zero Day Attack- θεωρεί ότι το κοινό χρειάζεται υπενθύμιση, συμπεριλαμβανομένου του ότι η ζημιά μπορεί να μην σταματήσει στα καλώδια και τις κυβερνοεπιθέσεις.

Ενδεικτικό των καιρών είναι ότι χορηγός ήταν και η Chunghwa Telecom, η οποία κατέχει τα υποθαλάσσια καλώδια που συνέδεαν τα νησιά Matsu με την υπόλοιπη Ταϊβάν και τα οποία καταστράφηκαν από κινεζικά εμπορικά τον Φεβρουάριο 2023.

Δεν είναι κάτι καινούργιο

Την τελευταία φορά που η Δύση είδε μαζικά έργα «λογοτεχνίας εισβολής» ήταν πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Βρετανοί συγγραφείς προειδοποιούσαν για τη γερμανική απειλή, την οποία τελεικά αντιμετώπισε με επιτυχία του Βασιλικό Βρετανικό Ναυτικό.

Το The Battle of Dorking (1871), του  George Tomkyns Chesney, θεωρείται το πρώτο σημαντικό έργο της κατηγορίας. Γραμμένο αμέσως μετά τον Γαλλοπρωσικό πόλεμο, περιγράφει τη Βρετανία να υφίσταται καταστροφική εισβολή από μια «Γερμανική» δύναμη. Προκάλεσε μεγάλη δημόσια ανησυχία και συζητήσεις για την ετοιμότητα του στρατού.

Το The Invasion of 1910 (1906 του  William Le Queux υπήρξε ένα από τα πιο διάσημα προπολεμικά best-sellers το 1906 περιγράφοντας λεπτομερώς μια μελλοντική γερμανική εισβολή στη Βρετανία. Η Daily Mail δημοσίευσε αποσπάσματα σε συνέχειες, προκαλώντας πατριωτικό ενθουσιασμό αλλά και φόβο. Ο Le Queux έγραψε κι άλλα παρόμοια έργα, συχνά με γερμανικό κίνδυνο.

Στον Ψυχρό Πόλεμο, ιστορίες όπως το Red Dawn εμφανίζονταν σποραδικά, αλλά συνήθως ήταν πιο φανταστικές παρά ρεαλιστικές ή εκπαιδευτικές.

Φτιάξτε σειρές εισβολής για τηλεόραση

Σήμερα, η σειρά Occupied στη νορβηγική τηλεόραση έκανε για τους Νορβηγούς ό,τι προσπαθεί τώρα η Zero Day Attack για τους Ταϊβανέζους. Ήταν κι αυτή συναρπαστική σειρά, που την παρακολούθησαν μαζικά θεατές μέσω Netflix.

Αυτά τα μελλοντικά σενάρια μπορεί να είναι τρομακτικά και μερικές φορές απίθανα, αλλά για την Ελίζαμπεθ Μπρο, αξίζει να τα σκεφτούμε τώρα, «οι πολίτες της Ταϊβάν μπορούν να προετοιμαστούν καλύτερα και τηλεοπτικά δράματα σαν κι αυτό θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν το κοινό και σε πολλές άλλες χώρες».

«Έχω κάθε εμπιστοσύνη ότι η σουηδική, δανική, φινλανδική, νορβηγική, γερμανική και βρετανική τηλεόραση θα μπορούσαν να δημιουργήσουν εξίσου συναρπαστικά έργα. Ας δούμε τι έχει να προσφέρει η παγκόσμια ψυχαγωγία» υπογραμμίζει σε ανάλυσή της στο Foreign Policy.

Η ειδική πιστεύει ότι η εθνική ασφάλεια είναι, πράγματι, η καλύτερη δυνατή ψυχαγωγία: «έχει αγωνία, δράμα, ποικιλία, πανοραμικά πλάνα γνωστών πόλεων, κάθε είδους ανθρώπους — και στις μέρες μας, συνεργεία που φτιάχνουν καλώδια σε τρικυμιώδεις θάλασσες».

Εκ του πονηρού

Όπως η Ταϊβάν, έτσι και άλλες δημοκρατίες έχουν δεχθεί εχθρικές ενέργειες τα τελευταία χρόνια, σημειώνει η Αμερικανίδα: κυβερνοεπιθέσεις, εκστρατείες επιρροής, κομμένα καλώδια, εμπρησμούς, παγιδευμένα δέματα, παρεμβάσεις σε εκλογές, εργαλειοποίηση της μετανάστευσης, σαμποτάζ αυτοκινήτων, παρεμβολές GPS, «μετεωρολογικά μπαλόνια» και πολλά ακόμη. Τα περισσότερα, ευτυχώς ή δυστυχώς, περνούν απαρατήρητα.

Συνεπώς, αυτό διαπιστώνει η ίδια δημιουργεί ένα δίλημμα στις κυβερνήσεις, πώς να πείσουν τους ψηφοφόρους να δεχθούν αυξήσεις στους αμυντικούς προϋπολογισμούς όταν δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος της απειλής;

Δεν προκαλεί καθόλου απορία που η κα Ελίζαμπεθ Μπρό θέλει αύξηση αμυντικών δαπανών καθώς ο φορέας της μόλις σε πέντε χρόνια έχει εισπράξει 10 εκατ. δολάρια από αμυντικές βιομηχανίες που πιέζουν το Κογρέσσο στην πατρίδα της να τους πουλήσουν όπλα.

Για την Ελλάδα όμως, που απειλείται με casus belli, χρειάζονται άραγε σειρές δαιμονοποίησης -το Famagusta ήταν αριστουργηματική ιστορική σειρά διαφύλαξης της μνήμης όχι τρομολαγνείας- ή μήπως ορθή ενημέρωση, συνείδηση και συνέπεια σε αμυντικά δόγματα;