Μάκης Μαλαφέκας: Η Ευρώπη είναι σε πλήρη αποδρομή, σε αξιακή κατάρρευση

Δημιούργησε αίσθηση με το μυθιστόρημά του DeepFake από τις εκδόσεις Αντίποδες που ολοκληρώνει μια άτυπη τριλογία (Δεν Λες Κουβέντα και Μεσακτή, από εκδόσεις Μελάνι). Ο Μάκης Μαλαφέκας γεννημένος το 1977, σύγχρονος συγγραφέας που μοιράζεται την ζωή του ανάμεσα σε Αθήνα και Βρυξέλλες, κατάφερε να καταστήσει εκ νέου ελκυστικό ένα είδους μεικτού μυθιστορήματος όπου με μια λογική νέο- νουάρ στην πραγματικότητα μιλάει για την πόλη, τα νέα ήθη, την ακροδεξιά, την νέα γλώσσα, το gentrification αλλά και τις γενιές των νεοελλήνων, τις ρήξεις και τις ασυνέχειες.

Ο Μαλαφέκας με αφορμή το βιβλίο, τα βιβλία του, μιλάει για την σημερινή σε υποχώρηση Ευρώπη στο νέο αναδυόμενο φόντο μιας αναδίπλωσης και μιας ακροδεξιάς επέλασης, για τις κοινωνικές ανισότητες, τον Τραμπ και την στρατηγική του MAGA, την νέα γλώσσα και το πώς καθορίζει το όλον οικοδόμημα της Λογοτεχνίας, την Γαλλία και τον κίνδυνο της Λεπέν (με όλες τις ευθύνες Μακρόν).

Μια συζήτηση με τον Μαλαφέκα με ιδέες και στοχασμούς στο φιλόξενο σχεδόν μυστικιστικό περιβάλλον της Βιβλιοθήκης της ΕΣΗΕΑ, στο Μορφωτικό Ίδρυμα.

Είναι κίνηση της ιστορίας αυτό που συμβαίνει, ο εκφασισμός της Αμερικής και της Δύσης γενικότερα, δεν είναι ένα φαινόμενο που ξεκινάει με τον Τραμπ.

Ο συγγραφέας κ. Μάκης Μαλαφέκας με τον δημοσιογράφο του in κ. Δημήτρη Μανιάτη

Για το Deepfake: Κοινωνικό μυθιστόρημα

Το Deepfake (εκδόσεις Αντίποδες) που έχει ήδη σημειώσει μεγάλη επιτυχία ξεχώρισε για τον τρόπο γραφής. Ένα μυθιστόρημα νουάρ, πόλακ, μεικτού είδους;

Σημασία έχει η ουσία και όχι οι κατηγοριοποιήσεις κι οι ταμπέλες για τον Μάκη Μαλαφέκα. «Γενικά, δεν νομίζω ότι αυτές οι κατηγορίες έχουν πολύ μεγάλο νόημα. Είναι ένα μυθιστόρημα και αυτό κανονικά αρκεί. Αλλά επειδή για κάποιο λόγο πρέπει να έχουμε αυτές τις κατηγοριοποιήσεις, αυτά τα είδη γραφής, ας πούμε ότι είναι ένα βιβλίο το οποίο ενστερνίζεται τις φόρμες και τα πρωτόκολλα του αστυνομικού μυθιστορήματος, αλλά είναι στην ουσία αυτό που λέγαμε κάποτε κοινωνικό μυθιστόρημα».

Για τον βασικό χαρακτήρα, τον μυστήριο Κρόκο: Είναι λίγο εγώ

Στο Deepfake ξανά συναντάμε τον Κρόκο. Τον έχουμε δει στη Μεσακτή και βέβαια στο Δεν Λες Κουβέντα. Ολοκληρώνοντας την τριλογία, είναι το τρίτο μέρος. Εδώ πέρα μπλέκεται σε πράγματα πολύ σημερινά. Είναι ο άνθρωπός μας…

«Ο Κρόκος είναι λίγο εγώ. Ένα δεδηλωμένο άλτερ έγκο. Και το Κρόκος είναι και ένα όνομα. Ας πούμε είναι το όνομα της μάνας του πατέρα μου, Ικαρία καταγωγή.»

Ο Κρόκος είναι ένας χαρακτήρας που στην πραγματικότητα θέλει να αποκαλύψει ένα μυστικό, να ξετυλίξει ένα νήμα, όπως λέγαμε στα παλιά αστυνομικά κλασικά μυθιστορήματα ή θέλει να βάλει ερωτήματα στους αναγνώστες;

«Θέλει καταρχάς, νομίζω, να υπάρξει ο ίδιος. Το βασικό θέμα ενός μυθιστορήματος, το οποίο βασίζεται στον ένα ήρωα και στην υποκειμενικότητα του, είναι να μπορέσεις να το φτιάξεις με τέτοιο τρόπο που να είναι πιστευτός, το οποίο είναι πάρα πολύ δύσκολο. Ακούγεται ότι είναι εύκολο, αρκεί να πεις ήμουν εκεί και έκανα αυτό, αλλά δεν είναι καθόλου έτσι. Άπαξ και το καταφέρεις μετά ό,τι και αν του συμβαίνει δεν παίζει ρόλο, πόσο άγριο και περίεργο είναι. Είμαστε μέσα στο πετσί του πια και όλα ισχύουν. Και με αυτό φυσικά μπορείς να παίξεις, διότι αυτό δημιουργεί διάφορους αντικατοπτρισμούς. Είμαι τελικά ή δεν είμαι μέσα σε αυτόν τον ήρωα. Τι μου λέει τώρα αυτός; Μέχρι πού θα με πάει; Θα με πάει για παράδειγμα να συμπαθήσω ότι μπορεί να έχει και πολιτισμικές ή γενεαλογικές συγγένειες με ακροδεξιούς, γιατί σε μια φάση τα συζητάνε και βρίσκουν τι πρέπει να κάνει αυτός, πρέπει να παρεισφρήσει σε μια οργάνωση.»

Μπαίνει λοιπόν ο Κρόκος στην ομάδα αυτή (σ.σ μια συμμορία μεταμοντέρνα με alt right στοιχεία), για να εξυπηρετήσει μια φίλη του.. «και μετά από λίγο παγιδεύεται γιατί αυτοί τον στήνουν σε μια υπόθεση δολοφονίας κι εκείνος διαπιστώνει ότι δεν μπορεί να φύγει από την οργάνωση διότι είναι αυτόπτης μάρτυρας. Η ενδεχομένως να είναι και ηθικός αυτουργός σε ένα πράγμα. Και εκεί καταλαβαίνει ότι αυτός που του είπε ότι πρέπει να μπει στην οργάνωση είναι αυτός που θέλει να τον αναγκάσει να κάνει κάτι άλλο».

Η κοινωνική πραγματικότητα της Ελλάδας είναι από πηλό, από χαρτί αυτή τη στιγμή. Αρκεί να βγούμε έξω και να περπατήσουμε 20 μέτρα… Ολοι ξέρουμε γιατί η ελληνική κοινωνία αυτή τη στιγμή έχει χάρτινα θεμέλια, έτοιμη ανά πάσα στιγμή να καταρρεύσει. Αυτό πρέπει να το δείξεις μέσα από την εμπειρία του ήρωα.

Ο συγγραφέας κ. Μάκης Μαλαφέκας

Για την πολιτική: Δεν μπορεί να μην σε ενδιαφέρει, δεν μπορείς να υπάρξεις μόνος σου

Με έντονο το στοιχείο της πολιτικής στο βιβλίο DeepFake, -ο Κρόκος μυείται σε μια ακροδεξιά συμμορία και μπλέκεται με αυτούς οι οποίοι είναι πολύ μοντέρνοι και ασχολούνται και με σύγχρονα πράγματα-, μοιραία η συζήτηση οδηγείται σε αυτό. Δεν μπορεί να μην σε ενδιαφέρει (η πολιτική), «δεν μπορείς να υπάρξεις μόνο σου» λέει χαρακτηριστικά ο Μάκης Μαλαφέκας.

«Επειδή έρχεται μόνο του με απασχολεί διαρκώς. Δεν μπορείς να κάνεις αφαίρεση. Δεν μπορείς να υπάρξεις μόνος σου ζεις με τους άλλους. Υπάρχεις μέσα στην κοινωνία και η κοινωνία διέπεται από δομές, πολύ βασικές, στιβαρές δομές. Επειδή έρχομαι και από την ανθρωπολογία και τον στρουκτουραλισμό αδυνατώ να δω μόνο πρόσωπα, τα μεγάλα πρόσωπα που κινούν την ιστορία που λέμε… Τώρα λέμε ο Τραμπ… Εγώ δεν… Είναι κίνηση της ιστορίας αυτό που συμβαίνει, ο εκφασισμός της Αμερικής και της Δύσης γενικότερα, δεν είναι ένα φαινόμενο που ξεκινάει με τον Τραμπ. Εδώ και ενάμιση χρόνο έχουμε μια γενοκτονία (στη Γάζα), που η Δύση την κάνει ως Δύση, αξιακά την κάνει. Και στην οποία μάλιστα βαφτίζει τα θύματα σχεδόν μη ανθρώπους. Αυτό είναι εκφασισμός, από μόνο του. Αυτό, είναι εκτός Τραμπ, χρηματοδοτήθηκε από τα διευθυντήρια της Δύσης».

Για τον Τραμπ: Είναι ένας άλλος Τραμπ, μια άλλη κοινωνική συμμαχία

Μιλώντας για τον Ντοναλντ Τραμπ τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ο Μάκης Μαλαφέκας, τονίζει χαρακτηριστικά ότι σε αυτή τη δεύτερη θητεία δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ήταν στην πρώτη.

«Είναι μια άλλη κοινωνική συμμαχία Τραμπ. Αυτός είναι ένας Τραμπ εξαιρετικά κανονικός, ο οποίος θα ικανοποιήσει όλο τον μικροαστικό χυλό της Αμερικής αλλά και της Ευρώπης, ο οποίος θέλει κάποιον να βάλει τα πράγματα στη θέση του, ρε παιδί μου, φτάνει. Λίγη αγριάδα», την οποία όμως τελικά απευθύνεις «στους δικούς σου.»

«Γιατί αυτοί οι λεονταρισμοί, πχ «θα πάρω τη Γροιλανδία» τι είναι; Σε ποιον το λες; Στους Δανούς. Αλλά στη Γροιλανδία έχεις ήδη στρατιωτικές βάσεις με στρατό που είναι περισσότερο από τον πληθυσμό της Γροιλανδίας […] Άρα ο Τραμπ κάνει flexing σε αυτούς που είναι ήδη υποταγμένοι σε αυτόν, είναι δικοί του. Αυτό είναι δείγμα αδυναμίας. Αυτό το κάνεις στο φινάλε της διαδρομής σου. Αρχίζει και βαράς τους δικούς σου. Και αυτό φαίνεται ως πυγμή, γιατί εμείς το αναλύουμε και το καταναλώνουμε μέσα στον δυτικό οίκο».

Ο Τραμπισμός είναι ρεύμα, είναι ένας πούρος λαϊκισμός. Θα σου πει αυτό που χρειάζεσαι να ακούσεις. Σε σένα που είσαι τσαλαπατημένος, θα σου πει πάρε το χέρι μου και πάμε να ξαναγίνουμε μεγάλοι.

Ο συγγραφέας κ. Μάκης Μαλαφέκας με τον δημοσιογράφο του in κ. Δημήτρη Μανιάτη

Για την Ευρώπη: Είναι σε πλήρη αποδρομή, σε αξιακή κατάρρευση

Έχοντας την έδρα του πια στις Βρυξέλλες και ζώντας πάνω από 15 χρόνια στο Παρίσι, έχει βαρύτητα η άποψη του Μάκη Μαλαφέκα για την πορεία της Ευρώπης.

«Η Ευρώπη είναι σε αποδρομή, σε πλήρη αποδρομή. Δεν είναι μόνο η ενεργειακή και στρατιωτική της εξάρτηση… Είναι θέμα αξιακής κατάρρευσης. Δεν υπάρχει κοινός αξιακός κώδικας.» σημειώνει.

Την παρακμή αυτή δεν αποδίδει δε στην έλλειψη «μεγάλων ηγετών» και στην κρίση ηγεσίας αλλά σε κάτι πιο βαθύ και δομικό. «Είναι τα παραγωγικά μοντέλα που καταρρέουν. Είναι ο ιστορικός παρασιτισμός της Δύσης, και ειδικά της Ευρώπης με τις αποικίες της κλπ, που κατέρρευσε. Δεν μπορεί να θρέφει ο κόσμος πια την Ευρώπη, και καλά κάνει και δεν μπορεί. Και η Ευρώπη δεν μπορεί να φτιάξει κάτι δικό της. Παραμυθιαζόμαστε. Η Ευρώπη δεν φτιάχνει καν τηλέφωνα..»

Ωστόσο συμφωνεί απόλυτα στο ότι σαφώς έχει κάτι η Ευρώπη που πρέπει να διασώσουμε, ένα κοινωνικό συμβόλαιο, την κληρονομιά της. «Φυσικά και αυτά διασώζονται. Διασώζονται μέσα σε πυρήνες γνώσης που μεταδίδονται από τον έναν στον άλλο υπόγεια. Δεν το ξέρουμε πώς γίνεται, μέσα στις οικογένειες, μέσα στις εμπειρίες, μέσα σε συμμετοχικές διαδικασίες, σε κινητοποιήσεις ενδεχομένως. Το βλέπουμε για παράδειγμα στη Γαλλία, που διασώζει την παράδοσή της, την συγκρουσιακή και την αμφισβήτηση, σε ένα κύκλο πενταετή. Γίνονται τεράστια πράγματα στη Γαλλία. Και πιστεύω ότι μέχρι να φύγει ο Μακρόν θα δούμε ξανά κοινωνικές εκρήξεις, αμφισβήτηση του μοντέλου γενικά.»

Για τη Γαλλία: Ζει μια ανοιχτά μεταδημοκρατική κατάσταση

Τι θα γίνει στη Γαλλία κύριε Μαλαφέκα;

«Η Γαλλία ζει μια ανοιχτά μεταδημοκρατική κατάσταση. ‘Δεν μας νοιάζει τι ψηφίσατε. Θα γίνει το άλλο, Θα κυβερνήσει το τέταρτο κόμμα’. Είναι πράγματα που φανταζόμασταν ότι μπορεί να συμβούν μόνο σε χώρες σαν την Ιταλία και την μνημονιακή Ελλάδα, ότι αυτοί βρίσκονται σε αδιέξοδο δεν μπορούν να ασκήσουν διακυβέρνηση οπότε θα βγάλουμε κάποιον από τη ναφθαλίνη των Βρυξελλών, θα τον βάλουμε εκεί να κάνει τη δουλειά, κατά προτίμηση κάποιο τραπεζίτη. Αλλά να συμβεί αυτό στη Γαλλία; Να φέρουν τον Μπαρνιέ; Και αυτός που μπήκε τώρα είναι ένας δεύτερος Μπαρνιέ. Ο Μπαϊρού ήταν μέσα στα πράγματα πριν από είκοσι χρόνια. Που τον ξαναθυμήθηκαν πραγματικά; Ηταν ένας χριστιανοδημοκράτης αλά γαλλικά, που πάντα αγωνιζόταν να βγει τρίτος στις προεδρικές εκλογές και ποτέ δεν τα κατάφερνε και τώρα ξαφνικά τον έκαναν πρωθυπουργό, για να φέρει σε πέρας το έργο».

Γαλλογερμανικός άξονας: Τώρα ξαφνικά η λέξη άξονας δεν έχει τόση πλάκα

Πικρές και ανησυχητικές οι διαπιστώσεις του Μάκη Μαλαφέκα και για αυτό που αποκαλούμε γαλλογερμανικό άξονα. Λεπέν, AfD…

Έχει κάτι το φαρσικό το Make Europe Great Again που φτιάχνουνε… Και είναι και εύηχο, διότι είναι λατινικό. Η Ευρώπη να μεγαλουργήσει.. η Ευρώπη όμως μεγαλούργησε όταν όλοι οι Ευρωπαίοι σφάζονταν μεταξύ τους. Οι παλιές δόξες της Ευρώπης είναι οι παγκόσμιοι πόλεμοι, η αποικιοκρατία, ο τριακονταετής πόλεμος. Αυτοί δεν εννοούν τον Διαφωτισμό, τον Ρουσώ, τους ρομαντικούς και όλα αυτά. Εννοούν ένα πλαίσιο επιβολής και καταναγκασμού, αυτό που ήταν γι’ αυτούς η Ευρώπη. Αυτό θέλουνε».

Πινγκ πονγκ ερωτήσεων
Μια πέτρινη πρύμνη που δεν πάει πουθενά, ο Μακρόν και τα δίπολα που μόνο έτσι υπάρχουν

Μακρόν;

Τράπεζες

Ολυμπιακός;

Παναθηναϊκός

Τι εννοείς; Ολυμπιακός; Δεν είσαι;

Ναι, αλλά Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός μόνο. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Είναι ένα δίπολο το οποίο το ένα δεν έχει νόημα χωρίς το άλλο.

Φουσέκης… Μήπως είσαι εσύ;

Μαγνητόφωνα… Λύκεια… Κυψέλη και αθηναϊκό κέντρο.

Εξάρχεια;

Κρέπες

Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος;

Δεκαπέντε

Κρόκος;

Ξύπνησε αργά

Ύδρα;

Πέτρες, πέτρες καλοδιατηρημένες πέτρες. Μια πέτρινη πρύμνη που πάει πουθενά σαφώς…αλλά πάει πουθενά

Κολωνάκι;

Σκουφά… Σκουφά, περίπτερο. Κάποιες κυρίες, κάποια σκυλάκια εντάξει.

Γελοιογράφος Γιάννης Ιωάννου;

Τρίτος δρόμος, τρίτος δρόμος δεξιά, τρίτος μελοδρόμος… μεγάλο άλμπουμ .Δεν αναφέρεται συχνά, γιατί δεν είναι στα top. Τρίτος μελόδρομος προς το τέλος.

Ο Μαο Τσε Τουνγκ, το καρέ της Μέρκελ, η Κάρμινα Μπουράνα και «το παιδί μας» ο Τσίπρας

Μάο Τσε Τουνγκ;

Ποιήματα… λουλούδια

Μέρκελ;

Ένα συγκεκριμένο κούρεμα, ένα μπομπ καρεδάκι… με υπευθυνότητα.

Αντρέας Παπανδρέου;

Κάρμινα Μπουράνα, Καρλ Όρφ.

Αλέξης Τσίπρας;

Ένα τσουλουφάκι, το παιδί, το παιδί μας, το παιδί μας.

Τεμπονέρας;

Μία μάχη επική με πολύ κακή κατάληξη…Ορκ…

Δημοτική Αγορά Κυψέλης;

Ένα γκραφίτι παλιό του ΚΚΕ, απ΄ τον εμφύλιο, το οποίο έχει διασωθεί έτσι.. Οχι μόνο για αυτό, αλλά γενικότερα όλη η αγορά, ένα πολύ καλό εγχείρημα τέλος πάντων που φαίνεται να έχει πιάσει.

Μάιλς Ντέιβις;

Fusion… Χαρακτηριστικός ήχος με μισή νότα το καταλαβαίνεις.

Το πολύ ευρύχωρο φέρετρο του facebook και η υποταγή της δημοσιογραφίας

Ρεμπετάδικο Άγγελος;

Εκεί που βλέπεις ένα πολύ καλό μπουζούκι και νομίζεις ότι αυτό είναι, μετά ένα ακόμα καλύτερο.

Δημοσιογραφία στην Ελλάδα;

Σπάνιο θέμα, σπανιότητα. Κατά τα άλλα μία εκτεταμένη κούραση και μία αρκετά σημαντική υποταγή.

Facebook:

Ένα φινάλε! Ένα μεγάλο, πολύ ευρύχωρο φέρετρο, έτσι.. με μαξιλάρια μέσα.

TikTok ή Instagram;

Instagram

ΑΕΚ ή Παναθηναϊκός;

ΑΕΚ.

Ουίσκι ή τσίπουρο;

Εξαρτάται για τι ώρα μιλάμε.

Παρίσι ή Βρυξέλλες;

Παρίσι

Για πες μου τη γνώμη σου…ΚΚΕ;

Όλα είναι θέμα μιας συνεδρίασης, μιας απόφασης. Πρέπει να γίνει αυτό.

ΣΥΡΙΖΑ;

Δεν καταλαβαίνω καν τι μου λες.

Νέα Αριστερά;

Τα ίδια

Ζωή Κωνσταντοπούλου;

Υψος και κυβικά. Μία παρουσία.

Οι φασαίοι, οι γκρούβαλοι, η Ικαρία, ο Ντοστογιέφσκι και μια επιθυμία του Πικάσο

Γήπεδο ή μπαρ;

Μπαρ.

Φασαίοι ή γκρούβαλοι;

Εχουμε όλοι από ένα 10% τέτοιου πράγματος. Αυτό με τους Φασαίους έχει παραγίνει. Αυτοί που βρίζουν τους Φασαίους είναι Φασαίοι.

Ικαρία;

Νομίζω ότι κι εκεί τους αισθάνονται τους σεισμούς, αλλά με άλλο τρόπο.

Φοβάσαι τους σεισμούς;

Όπως όλοι μας. Το ‘99 νομίζω απέκτησα ένα νέο φόβο που δεν τον ήξερα. Παρ’ όλο που κάπως ξώφαλτσα θυμάμαι το ‘81, αλλά το ‘99 μου έδωσε, ήταν 15 δευτερόλεπτα…

Σελίν ή Ντοστογιέφσκι;

Σελίν γιατί πήγε σ’ ένα μέρος καινούριο, λίγο πιο μακριά.

Καραγάτσης ή Ταχτσής;

Γενικά Ταχτσής σε αυτή την ερώτηση…Αλλά υπάρχει ο Λιάπκιν και ο Λιάπκιν είναι σπουδαίο βιβλίο.

Βαρελάς ή Πικάσο;

Νομίζω ότι ο Πικάσο θα ήθελε να απαντήσω…Βαρελάς.