Στο τέλος πληρώνει κανείς τον λογαριασμό

Μέχρι τώρα η κυβέρνηση βάδιζε στηριζόμενη σε μια εμφανώς αβάσιμη πεποίθηση. Πίστευε, δηλαδή, ότι ήταν η πρώτη κυβέρνηση στη χώρα που δεν εισέπραττε πολιτικό κόστος. Ότι μπορούσε να κάνει όποια επιλογή ήθελε, ακόμη και εάν αυτή ήταν εμφανώς αντιδημοφιλής, και να μην υπάρξει καμία επίπτωση στην εκλογική της επιρροή και στη δημοτικότητα του πρωθυπουργού.

Για μια σύντομη περίοδο όντως αυτή η εκτίμηση επαληθεύτηκε και η λογική του «αποφασίζουμε και διατάσσουμε» φάνηκε να της «βγαίνει».

Είχαμε μια κυβέρνηση που είχε αντικειμενικά την πολιτική ευθύνη για την τραγωδία των Τεμπών αλλά κέρδισε τις εκλογές.

Μια κυβέρνηση που «χρεωνόταν» μια εντυπωσιακή αποτυχία στην αναμέτρηση με τον πληθωρισμό, με την ακρίβεια να γονατίζει τα λαϊκά στρώματα, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν φαινόταν να υποχωρεί στις δημοσκοπήσεις.

Ένα πρωθυπουργό που επίμονα αρνείται να αναλάβει την πολιτική ευθύνη για ένα σκάνδαλο, αυτό των υποκλοπών, στο οποίο σε τελική ανάλυση πρωταγωνίστησε ο ανιψιός και στενότερος συνεργάτης του, ο Γρηγόρης Δημητριάδης, αλλά παρ’ όλα αυτά καταγραφόταν ως ο δημοφιλέστερος πολιτικός.

Μια κυβερνητική παράταξη που αντιμετώπισε μια εξεταστική επιτροπή της Βουλής ως μέσο ατιμωρησίας, εξασφαλίζοντας πλήρη «ασυλία» σε όσα κυβερνητικά στελέχη είχαν εμπλοκή στην τραγωδία των Τεμπών, οργανώνοντας ουσιαστικά επιχείρηση συγκάλυψης, αλλά εξακολουθούσε να έχει και να μπορεί να κραδαίνει την τεράστια διαφορά από το δεύτερο κόμμα στις δημοσκοπήσεις.

Μόνο που όπως συμβαίνει πάντα με τις αυταπάτες, κάποια στιγμή έρχεται η ώρα της οδυνηρής διάψευσης. Γιατί όπως δεν μπορείς να δανείζεσαι επ’ άπειρον χωρίς κάποια στιγμή να κληθείς να αποπληρώσεις το χρέος σου, έτσι δεν μπορείς να επενδύεις στο ότι το «41%» προσφέρει ανοσία απέναντι στο πολιτικό κόστος.

Γιατί ακόμη και στην εποχή της φαινομενικής «παντοδυναμίας» της κυβέρνησης, όποιος «διάβαζε» προσεκτικά τα μηνύματα, αλλά και τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων, θα έβλεπε μια κοινωνία δυσαρεστημένη, θυμωμένη και αγχωμένη για το μέλλον.

Μια κοινωνία που δεν άντεχε την ακρίβεια, την ανασφάλεια από τον εν εξελίξει πόλεμο των συμμοριών, την αίσθηση ότι υπάρχει περιφρόνηση για τους θεσμούς και το κράτος δικαίου.

Μια κοινωνία, δηλαδή, που αναζητούσε μια διέξοδο και μια εναλλακτική αλλά δεν την έβρισκε, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει διαρκώς ο «Κανένας» στις δημοσκοπήσεις.

Θα έβλεπε κοινώς το κοινωνικό ρήγμα, -το οποίο επαναλαμβάνω έγινε ορατό μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, και ας μην έδωσε δυνατό σεισμό στις εκλογές-, που, όπως αποδεικνύεται, βαθαίνει, -όσο και αν η κυβέρνηση το υποτιμά και διαμορφωτές της κοινής γνώμης σε διατεταγμένη υπηρεσία λοιδορούν και συκοφαντούν τις κοινωνικές αντιδράσεις.

Στην πραγματικότητα, η κυβερνητική «παντοδυναμία» ήταν μια «μαγική εικόνα», που κυρίως προέκυπτε από την απουσία αντιπολίτευσης.

Μια απουσία που με τη σειρά της ήταν το συνδυαστικό αποτέλεσμα της βαθιάς κρίσης, διάσπασης και αποδιάρθρωσης του ΣΥΡΙΖΑ και της εμφανούς αδυναμίας του ΠΑΣΟΚ, στην τρέχουσα εκδοχή υπό την ηγεσία του Νίκου Ανδρουλάκη να είναι η ηγεμονική δύναμη της αντιπολίτευσης. Κάτι που οδηγούσε στην ψευδαίσθηση ότι η μόνη πολιτική δύναμη που είναι ικανή να κυβερνήσει είναι η Νέα Δημοκρατία.

Μόνο που κάποια στιγμή όλα αυτά συσσωρεύονται και αρχίζουν να παράγουν απτό αποτέλεσμα. Και μπορεί οι υποκλοπές, οι κακές στατιστικές στην πανδημία, τα Τέμπη, να μην φάνηκε αμέσως ότι μπορούν να κλονίσουν την κυβέρνηση, όμως τώρα τα πράγματα μοιάζουν να είναι διαφορετικά.

Τώρα φαίνεται ότι με υπόβαθρο την οικονομική ανασφάλεια και ανησυχία που γεννά η παρατεταμένη ακρίβεια και η υποβόσκουσα στεγαστική κρίση, τόσο η ασυλία – ατιμωρησία για τα Τέμπη, όσο και η αίσθηση περιφρόνησης των θεσμών, σε συνδυασμό με αποφάσεις που αποδεικνύονται εξαιρετικά αντιδημοφιλείς στις πιο δυναμικές ηλιακές και κοινωνικές κατηγορίες, όπως είναι η νομιμοποίηση των ιδιωτικών «σουπερμάρκετ πτυχίων», και μια διάχυτη αίσθηση κυβερνητικής αλαζονείας (ενδεικτική η απουσία του πρωθυπουργού από τη συζήτηση του πορίσματος της εξεταστικής για τα Τέμπη στη Βουλή), έχουν οδηγήσει σε μια σημαντική φθορά της κυβέρνησης.

Σε απλά ελληνικά: η κυβέρνηση πλέον πληρώνει κόστος.

Μπορεί αυτό το τίμημα να μην το εισπράττει η αντιπολίτευση, όμως η κυβέρνηση το πληρώνει.

Και αυτή η πρωτιά του «Κανένα» στην ερώτηση για τον καταλληλότερο πρωθυπουργό, σημαίνει ότι αυτό το πολιτικό κόστος πλέον αγγίζει και τον ίδιο τον πρωθυπουργό.

Εάν αυτή η δυναμική συνεχιστεί τότε είναι προφανές ότι θα μιλάμε για μια εντελώς διαφορετική κατάσταση.

Όμως, όλα αυτά δεν σημαίνουν και ότι υπάρχει ελέφαντας στο δωμάτιο. Πιο σωστά, υπάρχει η αισθητή απουσία ενός ελέφαντα στο δωμάτιο.

Γιατί για να υπάρξει μια αλλαγή πορείας της χώρας, προς μια κατεύθυνση που θα εξασφαλίζει ότι μπορούν να υπάρξουν απαντήσεις στη συσσωρευμένη αγωνία που καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις, χρειάζονται και σχήματα που να εκπροσωπήσουν αυτή την αλλαγή και να πείσουν ότι μπορούν να πάρουν το τιμόνι. Να προσφέρουν μια εναλλακτική πολιτική με περισσότερη δημοκρατία, αναδιανομή, δικαιοσύνη και σχέδιο για ένα αναπτυξιακό μοντέλο που να μην περιορίζεται στον τουρισμό, το Airbnb και το real estate, και ανάπτυξη η οποία θα τους χωράει όλους και όχι τους λίγους εκλεκτούς.

Όσο δεν υπάρχουν τέτοια σχήματα, η κυβέρνηση θα φθείρεται, τα λαϊκά στρώματα θα αγωνιούν, διάφορες μορφές μικρών και μεγάλων «εμφυλίων πολέμων» θα ξεσπούν με το παραμικρό, οι πολίτες θα απομακρύνονται από μια πολιτική που θα φαντάζει μπερντές του καραγκιόζη, η ακροδεξιά θα τρίβει τα χέρια της, οι νέοι θα σκέφτονται διαρκώς τη φυγή στο εξωτερικό και – κυρίως…– τίποτα δεν θα αλλάζει, ούτε καν η κυβέρνηση.

Μόνο που αυτό είναι συνταγή εθνικής παρακμής και στη γειτονιά του κόσμου που βρισκόμαστε ίσως και δυνάμει εθνικής τραγωδίας, χωρίς να μπορεί να μας σώσει η «σωστή πλευρά της ιστορίας».

Πράγμα που σημαίνει ότι δεν είμαστε μόνο σε ένα σημείο καμπής ως προς τη δημοτικότητα της κυβέρνησης ή το συνολικό συσχετισμό. Είμαστε και στην ώρα της ευθύνης, ατομικής και συλλογικής, για να αποφύγουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.