ΙΕΑ: Δέσμη 10 μέτρων για την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο

Κατά ένα τρίτο θα μπορούσε να μειώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, σύμφωνα με νέα ανάλυση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ). Η μείωση θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσα σε ένα χρόνο με μια δέσμη 10 μέτρων που θα συνάδουν με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, θα ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια και θα αποφέρουν οικονομικό όφελος.

Το σχέδιο 10 βημάτων του ΙΕΑ για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το ρωσικό φυσικό αέριο περιλαμβάνει μια σειρά συμπληρωματικών ενεργειών που μπορούν να ληφθούν τους επόμενους μήνες, όπως η στροφή περισσότερο σε άλλους προμηθευτές και η χρησιμοποίηση άλλων πηγών ενέργειας. Τα προτεινόμενα μέτρα συνάδουν πλήρως με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ και το πακέτο Fit for 55 της ΕΕ, ανοίγοντας το δρόμο για περαιτέρω μειώσεις των εκπομπών τα επόμενα χρόνια.

Η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία

Το 2021, η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία, ποσότητα που αποτελεί περίπου το 45% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ και σχεδόν το 40% της συνολικής κατανάλωσης αερίου. Όσο η Ευρώπη προχωράει σε μια οικονομία χαμηλών ρύπων τόσο θα μειώνει τη χρήση και τις εισαγωγές φυσικού αερίου. Η σημερινή όμως κρίση εγείρει υποχρεωτικά  το ερώτημα σχετικά με την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και πώς θα μπορέσει να μειωθεί στο μέλλον.

«Κανείς δεν έχει πια αυταπάτες. Η χρήση του φυσικού αερίου από τη Ρωσία ως οικονομικό και πολιτικό όπλο δείχνει ότι η Ευρώπη πρέπει να δράσει γρήγορα για να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει σημαντική ανασφάλεια σχετικά με τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου τον επόμενο χειμώνα», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του IEA Φατίχ Μπιρόλ.«Το Σχέδιο 10 σημείων του ΔΟΕ παρέχει πρακτικά βήματα για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου κατά πάνω από το ένα τρίτο μέσα σε ένα χρόνο, ενώ υποστηρίζει τη στροφή προς την καθαρή ενέργεια με ασφαλή και προσιτό τρόπο. Η Ευρώπη πρέπει να μειώσει γρήγορα τον κυρίαρχο ρόλο της Ρωσίας στην αγορά ενέργειας και να ενισχύσει τις εναλλακτικές λύσεις όσο το δυνατόν γρηγορότερα».

Το σχέδιο 10 βημάτων θα μπορούσε να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου κατά περισσότερα από 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, ή πάνω από το ένα τρίτο, μέσα σε ένα χρόνο, εκτιμά η IEA. Λαμβάνει υπόψη την ανάγκη για επιπλέον αναπλήρωση των ευρωπαϊκών εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου το 2022. Πολλές από τις δράσεις που προτείνονται στο σχέδιο – συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης των μέτρων ενεργειακής απόδοσης, της επιτάχυνσης της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της επέκτασης των πηγών χαμηλών εκπομπών ευελιξίας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας – είναι βασικά στοιχεία του οδικού χάρτη του ΔΟΕ για το Καθαρό Μηδέν έως το 2050.

Τα 10 μέτρα

1.  Όχι σε νέες συμβάσεις προμήθειας φυσικού αερίου με τη Ρωσία. [Επίπτωση: Επιτρέπει μεγαλύτερη διαφοροποίηση της προσφοράς φέτος και μετά]
2. Αντικατάσταση των ρωσικών προμηθειών με φυσικό αέριο από εναλλακτικές πηγές [Επίπτωση: Αυξάνει την παροχή μη ρωσικού φυσικού αερίου κατά περίπου 30 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα εντός ενός έτους]
3. Εισαγωγή ελάχιστων υποχρεώσεων αποθήκευσης αερίου [Επίπτωση: Ενισχύει την ανθεκτικότητα του συστήματος αερίου μέχρι τον επόμενο χειμώνα]
4. Επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων έργων αιολικής και ηλιακής ενέργειας [Επίπτωση: Μειώνει τη χρήση φυσικού αερίου κατά 6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα εντός ενός έτους]
5. Μεγιστοποίηση της παραγωγής ενέργειας από βιοενέργεια και πυρηνικά [Επίπτωση: Μειώνει τη χρήση αερίου κατά 13 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μέσα σε ένα χρόνο]
6. Θέσπιση βραχυπρόθεσμων φορολογικών μέτρων για τα απροσδόκητα κέρδη για την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας από υψηλές τιμές [Επίπτωση: Μειώνει τους λογαριασμούς ενέργειας ακόμη και όταν οι τιμές του φυσικού αερίου παραμένουν υψηλές]
7. Επιταχύνση της αντικατάστασης των λεβήτων αερίου με αντλίες θερμότητας [Επίπτωση: Μειώνει τη χρήση αερίου κατά 2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα επιπλέον μέσα σε ένα χρόνο]
8. Επιτάχυνση των βελτιώσεων ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια και τη βιομηχανία [Επίπτωση: Μειώνει τη χρήση αερίου κατά σχεδόν 2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μέσα σε ένα χρόνο]
9. Ενθάρρυνση της προσωρινής μείωσης του θερμοστάτη κατά 1 °C από τους καταναλωτές [Επίπτωση: Μειώνει τη χρήση αερίου κατά περίπου 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα εντός ενός έτους]
10. Εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη διαφοροποίηση και την απαλλαγή από τον άνθρακα των πηγών ευελιξίας των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας [Επίπτωση: Χαλαρώνει τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και της ασφάλειας ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης]