Νοοτροπία αυτοκαταστροφής

Κυρίαρχο εθνικό μας χαρακτηριστικό είναι η γκρίνια. Ποδηγετεί τις μεταξύ μας σχέσεις και συχνά μετεξελίσσεται σε διχόνοια και πολιτικές συγκρούσεις. Παρατηρώντας τις εξελίξεις μερικές φορές αναρωτιέσαι αν υπάρχει ελπίδα σωτηρίας για τον τόπο. Οταν είμαστε έτοιμοι, με την παραμικρή αφορμή, να κατασπαράξουμε ο ένας τον άλλο και να βυθίσουμε τον τόπο, καμιά φορά και τις οικογένειές μας, στην εσωστρέφεια και τον όλεθρο.

Χωρίς δισταγμό εμπλεκόμαστε σε επιλογές που οδηγούν σε αλληλοκατηγορίες, οξύτητες και παραλογισμούς. Που οδηγούν την κοινωνία στα άκρα, αυξάνοντας τις αντιπαραθέσεις και μειώνοντας κάθε προοπτική κοινωνικής συνοχής. Σε πρόσφατο άρθρο του στα «ΝΕΑ» (30-3-21), ο συγγραφέας/εκδότης Πέτρος Παπασαραντόπουλος περιέγραψε γλαφυρά πως αυτή η μεταξύ μας ασυνεννοησία κι έλλειψη εμπιστοσύνης οδηγεί σε αδιέξοδα την πορεία της δημόσιας υγείας. Ονομάζοντας τις πράξεις αυτές «σύνδρομο της Μαλεσίνας», Αναφερόμενος σε γάμους με εκατοντάδες καλεσμένους, συναθροίσεις σε καφενεία για παρακολούθηση ποδοσφαιρικών αγώνων, σε πολιτικές συγκεντρώσεις και πορείες, με περιφρόνηση κάθε μέτρου προστασίας, που οδηγούν σε χιλιάδες συνολικά κρούσματα και θανάτους συμπολιτών μας.

Οταν η προοπτική της απώλειας ζωών δεν τρομάζει κάποιους για να εγκαταλείψουν τους παραλογισμούς και τις ακραίες συμπεριφορές είναι δυνατόν να τους σταματήσει η λογική και η μετριοπαθής συμπεριφορά σε άλλες περιπτώσεις; Βλέπουμε έτσι υγειονομικό προσωπικό νοσοκομείων να μην εμβολιάζεται, διαδίδοντας με τον τρόπο αυτό την αρρώστια, και τον θάνατο ουσιαστικά, σε πολλές ευπαθείς ομάδες. Και οι δάσκαλοι στα σχολεία δηλώνουν ευθαρσώς πως θα δεχθούν τον εμβολιασμό, προστατεύοντας έτσι τους μαθητές τους, μονάχα αν εγκρίνουν εκείνοι το εμβόλιο που θα είναι διαθέσιμο για χρήση τους!

Οταν όλα αυτά συμβαίνουν για ζητήματα που είναι κρίσιμα για τις ζωές τις δικές μας και των συνανθρώπων μας, εύλογα λίγο μας εντυπωσιάζουν οι φραστικές ακρότητες και οι παραδοξολογίες που τις ακολουθούν, στον πολιτικό κομματικό διάλογο. Οταν το ένα κόμμα του δημοκρατικού μας συστήματος αποκαλεί το άλλο «παράταξη των δωσίλογων και των μαυραγοριτών» τι μηνύματα ακριβώς εκπέμπονται στην κοινωνία; Από την κορυφή μέχρι τη χαμηλότερη βάση του κοινωνικού ιστού κορυφώνεται ο καταγγελτικός λόγος και η φραστική οξύτητα. Με τρόπο που οδηγεί κάποιον να αναλογισθεί αν όλα αυτά είναι προϊόντα ενός εθνικού DNA που καλλιεργεί την εθνική αντιπαλότητα, τη διχόνοια και  την καταστρεπτική εσωστρέφεια.

Ισως το διχαστικό μας παρελθόν να ρίχνει βαριά τη σκιά του σε ό,τι συμβαίνει σήμερα. Γιατί δεν είναι μόνο οι γνωστοί εμφύλιοι πόλεμοι (1946-49, 1824-27) που μας έχουν σημαδέψει ανεξίτηλα. Είναι και δεκάδες άλλες ιστορικές στιγμές που έχουν χαράξει τα εμφύλια σημάδια τους στη ράτσα μας. Ο Λάμπρος Κατσώνης, για παράδειγμα, με τον οπλαρχηγό πατέρα του Οδ. Ανδρούτσου δεν δίστασε να βομβαρδίσει από θαλάσσης την Υδρα, για να την εκβιάσει να βγει σε πόλεμο υπέρ των Ρώσων και κατά των Οθωμανών, και να επιχειρήσει, χωρίς επιτυχία λόγω αντίστασης των κατοίκων, απόβαση στις ακτές της! Στα τελευταία επίσης χρόνια του Καποδίστρια, με κόπο προσπαθούσε η κυβέρνηση να υποστηρίξει τα ευάλωτα τότε πρώτα της βόρεια σύνορα από ομάδες ληστών και αρματολών που μπαινόβγαιναν λεηλατώντας το βιος των κατοίκων κι αμφισβητώντας κάθε έννοια κράτους (βλ. σχετ. Βασίλη Γούναρη, «Δεν είν’ ο Περσινός Καιρός». ΕΙΕ, 2019). Και τόσα άλλα…

Αν θέλουμε να ξεφύγουμε από την αρνητική μοίρα μας, χρειάζεται απ’ όλους μεγάλη προσπάθεια λογικής, μετριοπάθειας και συνεννόησης.