Μαθαίνουμε από τα λάθη μας;

Σε κάθε τραγωδία, όπως και η παρούσα στην Ανατολική Αττική, το ερώτημα που τίθεται είναι τι δεν πήγε καλά, τι έγινε λάθος, εάν υπήρξαν ευθύνες, εάν καταγράφηκαν ολιγωρίες και καθυστερήσεις, εάν, εάν, εάν…

Είναι κοινά αποδεκτό ότι μια κρίση, όπως η συγκεκριμένη, μπορεί να επηρεάσει σοβαρά έναν οργανισμό και εν προκειμένω μια κυβέρνηση. Πολλές φορές έχει οδηγήσει και σε κατάρρευση.

Με βάση και τη βιβλιογραφία, ο πιο σημαντικός λόγος για τη δυσκολία διαχείρισης μιας κρίσης είναι η αδυναμία της εκάστοτε διοίκησης να προβλέψει τον κίνδυνο και μόνο εάν τον αναγνωρίσει και τον παρακολουθήσει, δύναται να μπορέσει να τον αντιμετωπίσει.

Στην τραγωδία της Αν. Αττικής, αναδείχθηκε –και αυτό ισχύει για όλες τις μεταπολιτευτικές κυβέρνησεις- για μια ακόμη φορά ότι δεν υπάρχει εθνικό σχέδιο δράσης. Επίσης δεν υφίσταται στην πραγματικότητα σχέδιο διαχείρισης κρίσης που θα βοηθήσει βέβαια και στον καλύτερο συντονισμό και θα μείωνε και τις όποιες αρνητικές παρενέργειες.

Προσωπικά, και συγγνώμη για τον ενικό στην παρούσα φάση, δεν είμαι της άποψης, ότι πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες από την στιγμή που δεν έχουν γίνει ακόμα οι κηδείες των νεκρών.

Είναι προφανές ότι ευθύνες υπάρχουν και πρέπει να αποδοθούν, αλλά αυτό ας γίνει σε λίγο, χωρίς βέβαια να πάει η συγκεκριμένη διαδικασία στις καλένδες, όπως έχει συμβεί σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν.

Όταν έχεις δεκάδες νεκρούς, ακόμα και ένας να ήταν ο νεκρός προφανώς και είναι μείζον θέμα, δεν το ξεχνάς, δεν το αποσιωπάς και βεβαίως δεν προσπαθείς να συσκοτίσεις την κατάσταση. Απόδοση ποινικών ευθυνών ναι, αλλά στην ώρα τους και βέβαια ταχύτατα και με συγκεκριμένες διαδικασίες.

Από εκεί και πέρα παραμένει ανοικτό το θέμα των πολιτικών ευθυνών και προσωπικά δεν είμαι της άποψης ότι με μια συγγνώμη τελειώνει η ιστορία, αλλά επιλέγεται ως καθαρτήρια διαδικασία, όσο μπορεί να λέγεται αυτό, η παραίτηση. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν δεκάδες νεκροί και να μην έχει υποβληθεί έστω μια παραίτηση από τους εμπλεκόμενους παράγοντες.

Σε τέτοιες τραγωδίες, όπως αυτή της Ανατολικής Αττικής με τις φονικές πυρκαγιές, πολλά μπορούν να επισημανθούν για το πώς γίνεται η διαχείριση της κρίσης. Ακόμα και μια απλή ανάγνωση ενός εγχειριδίου για την διαχείριση της κρίσης θα ήταν αρκετό για να κατανοήσει κανείς πως πρέπει να λειτουργεί ο κρατικός μηχανισμός.

Πριν δυο ημέρες διάβασα το σχέδιο 84 σελίδων της γ.γ. Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Σε αυτό το έγγραφο περιγραφόταν όλα τα βήματα που πρέπει να γίνονται για την καλύτερη οργάνωση και διαχείριση καταστάσεων πυρκαγιάς, πριν και μετά.

Ειλικρινά στην παρούσα φάση δεν είμαι σε θέση να πω με ευθύτητα πόσα και ποια λάθη έγιναν, καθώς αυτό προϋποθέτει και σχετική έρευνα που ξεπερνά τα όρια ενός σχολίου όπως αυτό που διαβάζετε και να δώσει κανείς έμφαση στο τι έκανε ή όχι ο κρατικός μηχανισμός, οι δήμοι και η περιφέρεια.

Το σίγουρο όμως είναι ότι οι οργανισμοί, οι επιχειρήσεις και προφανώς και οι κυβερνήσεις, οφείλουν να μαθαίνουν από τις κρίσεις. Πρέπει να εντοπίζουν τα λάθη και τις παραλείψεις και να προσπαθούν να βελτιώσουν τις υποδομές, τους μηχανισμούς και τα εργαλεία που διαθέτουν, για να μην υπάρχουν ξανά ολέθριες συνέπειες από μια άλλη μελλοντική κρίση.

Η χώρα μας έχει μείνει πάρα πολύ πίσω απ’ ότι οι ευρωπαϊκές χώρες στο πεδίο της διαχείρισης κρίσεων που δεν είναι μόνο επικοινωνία –είναι ένα τμήμα της αυτό- αλλά κυρίως αφορά το επιχειρησιακό σκέλος για να επέλθει ο καλύτερος συντονισμός.

Παρά τις κατά καιρούς πολλές κρίσεις, δεν αφήνουμε τους ειδικούς να κάνουν τη δουλειά τους, ενώ απουσιάζει και η ατομική ευθύνη, όπως πρέπει. Εάν γινόταν αυτό, ίσως να μην είχαμε τέτοιου μεγέθους τραγωδία στο Μάτι.

Δυστυχώς, δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας.