«Αποκηρύσσει» η Σαουδική Αραβία την έδρα της στο Συμβούλιο Ασφαλείας

Κατηγορώντας το Συμβούλιο Ασφαλείας για «δύο μέτρα και δύο σταθμά» στη Μέση Ανατολή, η Σαουδική Αραβία αρνείται για πρώτη φορά στα χρονικά του θεσμού να αναλάβει θέση μη μόνιμου κράτους-μέλους. Προς έκπληξη των διπλωματών του οργανισμού, η Σ.Αραβία απέρριψε την έδρα της καταγέλλοντας το ΣΑ για αδράνεια και αποτυχία εκπλήρωσης των καθηκόντων του ως προς την αντιμετώπιση παγκόσμιων συγκρούσεων και ειδικά του συριακού εμφυλίου.

Το Ριάντ ανακοίνωσε πως δεν μπορεί να καταλάβει τη θέση του στο Συμβούλιο Ασφαλείας έως ότου εισαχθούν μεταρρυθμίσεις, χωρίς να δώσει διευκρινίσεις επ’ αυτού.

Η απόφαση δεν έχει κοινοποιηθεί πάντως ακόμη επίσημα στα Ηνωμένα Έθνη, όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Μπαν Γκι-μουν. Η πιθανή αντικατάσταση της Σαουδικής Αραβίας «είναι μια απόφαση την οποία θα λάβουν τα κράτη-μέλη» δήλωσε ο Μπαν, όμως σημείωσε ότι ο ΟΗΕ «δεν έχει λάβει ακόμη επίσημη ανακοίνωση για το θέμα».

Στην ανακοίνωση που εξέδωσε την Παρασκευή ο Σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών αναφέρεται πως το Ριάντ «δεν έχει άλλη επιλογή παρά να αρνηθεί να γίνει μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας έως ότου μεταρρυθμισθεί και του δοθούν τα μέσα για να επιτελέσει το καθήκον του και να αναλάβει τις ευθύνες του για τη διαφύλαξη της ειρήνης και της ασφάλειας στον κόσμο».

Το Συμβούλιο Ασφαλείας ήταν και παραμένει διχασμένο σε ό,τι αφορά το χειρισμό του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, με τις δυτικές δυνάμεις να ασκούν πίεση για ισχυρότερες κυρώσεις εναντίον του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ και με τη Ρωσία να ασκεί βέτο σε αποφάσεις προς αυτή την κατεύθυνση.

Η Σαουδική Αραβία -η οποία υποστηρίζει σθεναρά τους αντικαθεστωτικούς- έχει επικρίνει πολλάκις το Συμβούλιο Ασφαλείας για απραξία στο Συριακό.

Οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία, η Ρωσία και η Κίνα είναι τα μόνιμα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας με δικαίωμα αρνησικυρίας (βέτο). Τα υπόλοιπα κράτη συμμετέχουν στο Σώμα σε εναλλασσόμενη βάση.

Επικρίνει η Ρωσία, κατανοεί η Γαλλία

Η Ρωσία επέκρινε τη σαουδαραβική απόφαση, χαρακτηρίζοντας «ιδιαίτερα παράξενα» τα επιχειρήματα που πρόβαλε το Ριάντ. «Αιφνιδιαστήκαμε από αυτήν την άνευ προηγουμένου απόφαση της Σαουδικής Αραβίας» ανέφερε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του.

«Τα επιχειρήματα του βασιλείου προκαλούν αμηχανία. Αυτά που προσάπτονται στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στο πλαίσιο της συριακής κρίσης δείχνουν ιδιαίτερα παράξενα» προσθέτει το υπουργείο.

«Με την απόφασή της, η Σαουδική Αραβία αποκλείει μόνη της τον εαυτό της από τις κοινές προσπάθειες που γίνονται στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας για την διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στον κόσμο» καταλήγει.

Η Ρωσία, σύμμαχος του καθεστώτος της Δαμασκού, αντιτίθεται από την αρχή της συριακής σύγκρουσης στην Σαουδική Αραβία, την οποία κατηγορεί ότι χρηματοδοτεί οργανώσεις που συνδέονται με την Αλ Κάιντα στο συριακό έδαφος.

Η Γαλλία την ίδια στιγμή ανακοίνωσε ότι ότι συμμερίζεται την «απογοήτευση» της Σαουδικής Αραβίας για την παράλυση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ όσον αφορά την συριακή κρίση.

«Συμμεριζόμαστε την απογοήτευσή της μετά την παράλυση του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά έχουμε ακριβώς σε απάντηση σε αυτήν μια πρόταση για την μεταρρύθμιση του δικαιώματος αρνησικυρίας (βέτο)» δήλωσε ο εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών Ρομάν Ναντάλ σε συνέντευξη Τύπου.

Η Γαλλία έχει ήδη προτείνει από τον Σεπτέμβριο να μην ασκείται το δικαίωμα βέτο των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα) στην περίπτωση «μαζικών εγκλημάτων».

«Για δυόμισι χρόνια, το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν είχε μπορέσει να αποφασίσει για την Συρία» υπενθύμισε ο Ναντάλ. Τρεις φορές η Ρωσία και η Κίνα άσκησαν το δικαίωμά τους αρνησικυρίας για να εμποδίσουν την λήψη αποφάσεων που καταδίκαζαν το καθεστώς του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν νομιμοποιήσει μια διεθνή στρατιωτική επέμβαση στην χώρα.

Σύμφωνα με την γαλλική πρόταση, όταν το Συμβούλιο Ασφαλείας θα έπρεπε να αποφανθεί για μια κατάσταση «μαζικών εγκλημάτων», τα μόνιμα μέλη του θα δεσμεύονταν να απαρνούνται το δικαίωμά τους άσκησης βέτο και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, στον οποίο θα προσέφευγαν τουλάχιστον 50 κράτη μέλη, θα ήταν αρμόδιος για να αποφασίσει όσον αφορά την φύση του εγκλήματος.

«Είναι μια απλή απάντηση, η οποία θα επέτρεπε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα του Συμβουλίου Ασφαλείας και αναμφίβολα και η νομιμότητά του, η ικανότητά του να αναλαμβάνει τις ευθύνες του για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας» κατέληξε ο εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών.

Έκπληκτοι οι διπλωμάτες

Έκπληξη προκάλεσε σε πολλούς διπλωμάτες του ΟΗΕ η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας.

Ορισμένοι υπέθεσαν ότι η Σαουδική Αραβία θα επανέλθει στη συνέχεια στην απόφασή της, η οποία δεν κοινοποιήθηκε επισήμως στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

«Είναι εντελώς απρόσμενο» δήλωσε ένας διπλωμάτης, σημειώνοντας ότι όλοι οι διπλωμάτες έσπευσαν να εντρυφήσουν «στην ιστορία του Συμβουλίου για να βρουν ένα προηγούμενο, το οποίο δεν υπάρχει». Ο ίδιος υπογράμμισε εξάλλου ότι μια υποψηφιότητα στο Συμβούλιο Ασφαλείας «χρειάζεται χρόνια προετοιμασίας», το οποίο καθιστά την κίνηση αυτή του Ριάντ ακόμη πιο απροσδόκητη.

Η εκλογή των δέκα μη μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας γίνεται σε περιφερειακή βάση και, αν η Σαουδική Αραβία εμμείνει στην απόφασή της, εναπόκειται στην αραβική ομάδα στους κόλπους της Γενικής Συνέλευσης να βρει έναν νέο υποψήφιο, τον οποίο θα υιοθετήσει στη συνέχεια το σύνολο της Γενικής Συνέλευσης σε ψηφοφορία του, όπως έγινε την Πέμπτη για το Ριάντ.

«Θα μπορούσε να υπάρξει μια νέα εκλογή, αλλά είναι ακόμη πιθανό να πειστεί το Ριάντ να αλλάξει θέση» έκρινε ένας άλλος διπλωμάτης και υπενθύμισε ότι «η σαουδαραβική κυβέρνηση είχε εκφράσει σαφώς τις τελευταίες εβδομάδες την ανησυχία της όσον αφορά την Συρία και το παλαιστινιακό ζήτημα».

Το Ριάντ ανησυχεί εξάλλου και για την προσέγγιση που επιχειρείται ανάμεσα στα δυτικά μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, κυρίως τις ΗΠΑ, και το Ιράν με τον νέο πρόεδρό του Χασάν Ροχανί.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο έχει 15 μέλη, ανανεώνει κάθε χρόνο 5 από τις 10 έδρες των μη μόνιμων μελών του, σε περιφερειακή βάση. Η Σαουδική Αραβία, το Τσαντ, η Χιλή, η Νιγηρία και η Λιθουανία εξελέγησαν την Πέμπτη για μια διετή θητεία, η οποία θα αρχίσει την 1η Ιανουαρίου του ερχόμενου έτους.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Reuters/Γερμανικό,ΑΠΕ/Γαλλικό