Το Γίγνεσθαι – Τόμος Ε: Επιτομή

!function(d,s,id){var js,fjs=d.getElementsByTagName(s)[0];if(!d.getElementById(id)){js=d.createElement(s);js.id=id;js.src=»//platform.twitter.com/widgets.js»;fjs.parentNode.insertBefore(js,fjs);}}(document,»script»,»twitter-wjs»);

Σελίδες: 140

Το ταξίδι της αναζήτησης, το ερέθισμα του παράδοξου, και η ελπίδα για ευρύτερη κατανόηση του κόσμου που αντιλαμβανόμαστε αλλά και γενικότερα η απόκτηση γνώσης από την εμπειρία και την επιστημονική παρατήρηση, μάς αποκαλύπτει έναν θαυμαστό και μυστηριώδη κόσμο. Το να μπορεί κάποιος να θέτει σωστά και επιτυχημένα τα θεμελιώδη ερωτήματα, αποτελεί θρίαμβο της επιστήμης και δικαίωση του νου.

Η σειρά βιβλίων του ακαδημαϊκού Πάνου Λιγομενίδη, με τίτλο «Tο Γίγνεσθαι», εκθέτει τα ανεξιχνίαστα μυστήρια της ύπαρξης, της γνώσης, της νοημοσύνης, και της συνείδησης, τους ανθρώπινους διαλογισμούς που γεννήθηκαν και αναπτύχθηκαν μέσα σε ένα φαινομενικά αδιάφορο και χωρίς σκοπό «υλικό» σύμπαν. Τα θέματα εξετάζονται από τη σκοπιά της επιστημονικής έρευνας, η οποία μπορεί, οριακά, να αγγίζει τη φιλοσοφική σκέψη, παρότι δεν υποκινείται από φιλοσοφική περιέργεια αλλά κυρίως από την προσπάθεια ερμηνείας όσων έχει αποκαλύψει η επιστημονική παρατήρηση και θεωρητικοποίηση.

Η επιστημονική εξήγηση του κόσμου μας περιορίζεται σήμερα από παράδοξα και ανεξήγητα φαινόμενα. Πρόσφατα συνειδητοποιήσαμε ότι η εξελικτική ροή των φυσικών φαινομένων εξαρτάται από πιθανοκρατικές επιλογές, οι οποίες δεν ελέγχονται από τους γνωστούς φυσικούς νόμους. Κατά τη σύγχρονη φυσική ο φυσικός κόσμος είναι εξελικτικός και αβέβαιος, ενώ το μέλλον δεν είναι δεδομένο αλλά «φτιάχνεται κάθε στιγμή».
Σήμερα, η επιστημονική γνώση έχει αυξήσει τρομερά τις δυνατότητες κατανόησης του κόσμου που μας περιβάλλει: Εδώ και έναν αιώνα, έχουμε πεισθεί ότι η νευτώνεια κλασική φυσική είναι ανεπαρκής για την εξήγηση των φαινομένων του υποατομικού κόσμου, ενώ δεν έχει θέση για τη συνείδηση. Νέα ερωτήματα έχουν προκύψει για τον τρόπο αλληλεπίδρασης του νου με το σώμα του ανθρώπου, για τον οντολογικό πυρήνα του «εγώ», που μάς προσδιορίζει ως ενσυνείδητα όντα. Οι επιστήμονες, διερευνώντας τους γρίφους και τα μυστήρια του φυσικού κόσμου και των νοητικών λειτουργιών, έρχονται αντιμέτωποι με τη δυνατότητα να συνυπολογίσουν τον συνειδητό παρατηρητή στην εξήγηση των φυσικών φαινομένων.

Ο συγγραφέας έχοντας συναίσθηση των προσωπικών του περιορισμών, και αναγνωρίζοντας την παντελή έλλειψη οριστικών απαντήσεων στα –κατά Popper– «έσχατα» ερωτήματα, επιχειρεί την προσεκτική ιχνηλασία και χαρτογράφηση των απόψεων της «νοολογικής κοινωνίας των ειδικών», ενίοτε τολμώντας να παραθέσει και δικές του ιδέες και υποθέσεις.

Στα κείμενα των βιβλίων της σειράς «Tο Γίγνεσθαι» παρουσιάζονται ιδέες και έννοιες της φυσικής, της πληροφορικής και άλλων επιστημών. Ο συγγραφέας αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες, για την κατανόηση όρων όπως «χάος», ή «κβάντο» αλλά με την εμπειρία του δάσκαλου πιστεύει ότι η αναφορά στα απλά μαθηματικά του γυμνασίου ή ακόμη και η καθημερινή εμπειρία, μας καθιστούν ικανούς να κατανοήσουμε τις έννοιες και τους ειδικούς όρους που χρησιμοποιούν οι επιστημονικές εκθέσεις. Εκείνο που διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό το εύρος και το βάθος της κατανόησης είναι η χρησιμοποίηση απλού συμβολισμού. Ο Π. Λιγομενίδης μάς καλεί να ξεπεράσουμε τον φόβο της θάλασσας και να μάθουμε να κολυμπάμε στα βαθιά νερά του γοητευτικού συμβολισμού. Θα ανακαλύψουμε το «εφικτό» της κατανόησης και θα αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τον κόσμο γύρω μας.

Ο Πάνος Λιγομενίδης είναι ομότιμος καθηγητής (emeritus) του Πανεπιστημίου της Πολιτείας Μέριλαντ των ΗΠΑ, τακτικό μέλος και π. πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.

ΟΙ ΤΟΜΟΙ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ

Τόμος Α : Ο κόσμος που αντιλαμβανόμαστε
Τόμος Β: Ο κόσμος όπως θα μπορούσε να είναι
Τόμος Γ: Ύπαρξη και πραγματικότητα
Τόμος Δ: Αναζητήσεις και στοχασμοί
Τόμος Ε: Επιτομή