«Το μόνο της ζωής του ταξείδιον» Οι συντελεστές της παιδικής παράστασης μιλούν στο in.gr

Συνέντευξη: Πάνος Βασιλάκης

Ο πάντα δραστήριος Ηλίας Καρελλάς μετά την υπέροχη περσινή διασκευή για παιδιά του «Ερωτόκριτου», επανέρχεται και φέτος με μια πολύ ιδιαίτερη διασκευή, «Το μόνο της ζωής του ταξείδιον», μία παιδική παράσταση που είναι βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Γεώργιου Βιζυηνού, ένα από τα σπουδαιότερα διηγήματα της ελληνικής λογοτεχνίας.

Ο πολύ αγαπητός ηθοποιός Κώστας Αρζόγλου για πρώτη φορά συνεργάζεται με τον Ηλία Καρελλά, και έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο, ένα ρόλο πολύ απαιτητικό, σύμφωνα με τον ίδιο. Μαζί με τον Κώστα Αρζόγλου συμμετέχει κι ένας μεγάλος θίασος ηθοποιών και μουσικών που σκοπό έχουν να ταξιδέψουν μικρούς και μεγάλους από την Ανατολική Θράκη ως την Κωνσταντινούπολη, συντροφιά με τη φωνή και το σαντούρι της Αρετής Κετιμέ.

Το in.gr μίλησε με μερικούς από τους συντελεστές της παράστασης: Τον Ηλία Καρελλά, τον Κώστα Αρζόγλου, την Αρετή Κετιμέ και την Ζαχαρούλα Κληματσάκη.

Ηλίας Καρελλάς

-Πώς αποφασίσατε να διασκευάσετε για παιδιά αυτό το έργο;

Το συγκεκριμένο διήγημα, κατά τη γνώμη μου, είναι ένα αριστουργηματικό έργο ως προς τη γλώσσα, τη γραφή, ως προς τον τρόπο που πλέκεται το παραμύθι με την πραγματικότητα μα, πάνω από όλα, ως προς την αποκάλυψη της παιδικής ψυχής. Είναι ένα διήγημα-παραμύθι, όπως μου αρέσει να το αποκαλώ. Και παρόλο που δεν συγκαταλέγεται στη λογοτεχνία για παιδιά, προσφέρεται απόλυτα για θεατρική διασκευή για παιδιά: είναι μια περιπέτεια γεμάτη δράση, χιούμορ, τρυφερότητα και συγκίνηση, με πρωταγωνιστή ένα παιδί και τα παραμύθια, τα οποία στη δική μας θεατρική εκδοχή ζωντανεύουν επί σκηνής!

-Πόσο δύσκολη ήταν η διασκευή; Είναι βασισμένη πάνω στην ίδια «συνταγή» διασκευής του Ερωτόκριτου;

Εκτός από την παρουσία του ηθοποιού, στις παραστάσεις μου συνυπάρχουν στοιχεία δραματοποίησης, όπως είναι η ζωντανή παραδοσιακή μουσική, η σκιά, η μάσκα, και συχνά τα πολυμέσα. Το κάθε έργο όμως είναι διαφορετικό και, φυσικά, η διασκευή δεν μπορεί να ακολουθήσει μια πεπατημένη. Δεν υπάρχουν, δηλαδή καλούπια. Η μοναδική συνταγή είναι να μην έχεις συνταγή και να αφουγκράζεσαι το κείμενο και τους χαρακτήρες του. Ο Ερωτόκριτος αποτελεί ένα έργο της Αναγέννησης με συγκεκριμένα γλωσσικά ιδιώματα και ως τέτοιο το αντιμετωπίσαμε. Αυτή τη φορά έχουμε να κάνουμε με ένα έργο του 19ου αιώνα που διαδραματίζεται στην Κωνσταντινούπολη και την Ανατολική Θράκη. Έτσι, εκτός από τη ζωή και το έργο του Βιζυηνού, εμβαθύναμε στον τόπο και το χρόνο όπου διαδραματίζεται, στα παραμυθιακά στοιχεία, που είναι πολύ έντονα, αλλά και σε μια μοναδική και γοητευτική σχέση, αυτή του εγγονού και του παππού, τον οποίο ερμηνεύει μοναδικά ο κύριος Αρζόγλου. Επιπλέον, έμφαση δόθηκε στην μουσική, στα ακούσματα από τη Θράκη, την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη. Θα μπορούσα να πω ότι το ίδιο το κείμενο μάς οδήγησε σε νέα θεατρικά μονοπάτια.

-Τι μηνύματα περνάει το έργο και τι θα παρακολουθήσουν όσοι παρευρεθούν στην παράσταση;

Όπως προείπαμε, το έργο, το οποίο έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία, φωτίζει μια σχέση πολύ τρυφερή και ιδιαίτερη, τη σχέση παππού και παιδιού. Η επιστροφή του εγγονού στον τόπο του, τη Βιζύη για να αναζητήσει τον παππού, που «παλεύει με τον Άγγελο», ανοίγει ένα δύσκολο θέμα, αυτό του αποχαιρετισμού, της απώλειας. Πρώτοι εμείς οι συντελεστές αναμετρηθήκαμε με αυτό το θέμα, ώστε να μπορέσουμε να το δώσουμε με τρόπο συμβολικό στους θεατές μας. Και παρότι το έργο διαπερνάται από την έννοια του αποχωρισμού, η τελική λυτρωτική αίσθηση που αφήνει, είναι αυτή του παραμυθιού, της χαρούμενης έκβασης. Τι θα ήταν η ζωή μας, άλλωστε, χωρίς τις ιστορίες που ακούσαμε στα παιδικά μας χρόνια;

Κώστας Αρζόγλου

-Μιλήστε μου για τη φετινή συνεργασία σας με τον Ηλία Καρελλά και για την συμμετοχή σας σε μία παιδική παράσταση;

Δεν είχαμε συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Ηλία Καρελλά. Βρεθήκαμε στον νέο πολυχώρο που πρωτοστατώ στην ετοιμασία του, στην πλατεία Κοραή, και μου άρεσε πολύ που συμμερίστηκε αμέσως τα σχέδιά μου. Πιο πολύ όμως μου άρεσε η αντίληψή του για το Θέατρο για Παιδιά. Έχω ξεκινήσει από παιδικό θέατρο (της Ξένιας Καλογεροπούλου), έχω σκηνοθετήσει παιδικές παραστάσεις, αλλά πάντοτε με τριβέλιζε η ιδέα μιας παράστασης φτιαγμένης όχι για παιδιά, αλλά ΑΠΟ παιδιά. Την φαντασία τους μπορούμε να τη δούμε στη ζωγραφική τους: Ελευθερία στα χρώματα, στα μεγέθη, στις αναλογίες, στις σχέσεις. Μακάρι αυτή την πανδαισία να την απολαμβάναμε στα θέατρά μας. Σ’ αυτήν την ελευθερία βρήκα να συγγενεύει πολύ η αντίληψη του Ηλία. Η σχέση του με την ζωντανή μουσική που ξεδιπλώνεται μπρος στα μάτια μας, η πείρα του στις σκιές που ζωντανεύουν ξαφνικά, η μέθοδός του στην υποκριτική τέχνη, είναι «στην ίδια γειτονιά» με τις δικές μου αντιλήψεις. Μα πάνω απ’ όλα η επιλογή του για το πιο «φανταστικό» έργο του σπουδαίου Βιζυηνού.

-Πείτε μου για τον ρόλο σας και τις εντυπώσεις σας για το έργο;

Ο ρόλος μου είναι απαιτητικός. Μέσα σε μια παράσταση που κινείται αέναα, μέσα σε ήχους και μαγευτικούς μουσικούς, που παράγουν κι αυτοί μιά άλλη διάσταση, καλούμαι να «ερεθίσω» τη φαντασία με ένα και μοναδικό όπλο: την ακινησία. Πιο σωστά, τη δύναμη της ακινησίας. Αυτό το όπλο είναι κάτι που δεν το είχα ξανανιώσει σε μιά διαδρομή 50 χρόνων, κι επειδή είναι στη φύση μου, στο «σκαρί» μου να ανακαλύπτω συνέχεια, θέλω να παίξω αυτόν τον ρόλο όσο πιο πειστικά γίνεται. Και μάλιστα μπροστά σε ένα κοινό που δεν αστειεύεται. Αν η δουλειά μας είναι «να εκτίθεσαι», ιδού το κοινό που δεν χαρίζει τίποτα σε κανέναν. Είσαι «ενώπιος ενωπίω».

Αρετή Κετιμέ

-Συνεργάζεστε και φέτος με τον Ηλία Καρελλά. Τα συναισθήματά σας για τη συμμετοχή σας στην παράσταση;

Η συνεργασία συνεχίζεται και χαίρομαι γιατί ή παρέα είναι ωραία και φιλική. Τώρα που σιγά-σιγά έρχεται ο χειμώνας αισθάνομαι πως έρχεται και η ώρα του θεάτρου και των προβών. Πριν ξεκινήσουμε την συνεργασία με τον Ηλία Καρελλά δεν είχα άλλη εμπειρία από το θέατρο. Ο Ηλίας συνδυάζει πολλές τέχνες μαζί μιας και είναι και ο ίδιος καραγκιοζοπαίχτης και, όχι μόνο χαίρομαι γιατί υπάρχουν σκιές, ηθοποιοί και μουσικοί, αλλά και γιατί είναι ένα πλούσιο θέαμα.

-Πόσο δύσκολο ήταν να επιμεληθείτε τη μουσική της παράστασης και τι έρευνα κάνατε;

Είχα ζητήσει από τον σκηνοθέτη μας να έχω το κείμενο πιο νωρίς. Στην διάρκεια του καλοκαιριού. Το ταξίδι του Γιωργή από την Βιζύη στην Πόλη και πάλι πίσω είναι από μόνο του γεμάτο. Άρα και η μουσική όφειλε να είναι στα βήματα του Γιωργή. Έχουμε λοιπόν ορχηστρικούς σκοπούς από την Πόλη και τη Θράκη, ένα τραγούδι και ένα ορχηστρικό. Ο Ανδρέας Κατσιγιάννης μάς έδωσε την άδεια να παίξουμε ένα τραγούδι σε ποίηση Παπαδιαμάντη που έχω τραγουδήσει σε πρώτη εκτέλεση εγώ με τον τίτλο «Ήλιε μου». Και το ορχηστρικό του Χρήστου Σύγγελου που συμμετέχει και στην παράσταση «Tears on the tree», όπως λέω και εγώ: δάκρυα στο δέντρο.

Ζαχαρούλα Κληματσάκη

-Για άλλη μια χρονιά συνεργάζεστε με τον Ηλία Καρελλά. Μιλήστε μου για τη φετινή συνεργασία και το ρόλο σας στο έργο;

Είναι η τέταρτη συνεχόμενη χρονιά που συνεργάζομαι με τον Ηλία Καρελλά και νιώθω ιδιαίτερα ευτυχής γι αυτό. Ο τρόπος που προσεγγίζει τις θεατρικές παραστάσεις για το παιδικό κοινό είναι ιδιαίτερα ευρηματικός, τρυφερός και αγνός. Αντιμετωπίζει τους μικρούς θεατές με σεβασμό και τους ταξιδεύει στον κόσμο του παραμυθιού, φέρνοντάς τα σε επαφή με τον πλούτο της πολιτισμικής μας παράδοσης.
Στην φετινή παράσταση «Το μόνο ταξίδι της ζωής του» έχω την τύχη να ενσαρκώνω αρκετούς ρόλους κι έτσι να μαγεύομαι κι εγώ η ίδια από όλες αυτές τις ιστορίες που διηγείται ο παππούς στο Γιωργή και τόσο τον έχουν συνεπάρει. Είμαι η βασιλοπούλα που ερωτεύεται το μικρό ραφτόπουλο, η Γοργόνα η αδερφή του Μεγαλέξανδρου, η χανούμισσα που με τον χορό της φέρνει εικόνες από την Πόλη και μια από τους αφηγητές που οδηγούν τα παιδιά στον πλανήτη της φαντασίας.

-Είχατε συμμετάσχει και πέρυσι στον Ερωτόκριτο του Ηλ.Καρελλά. Πόσο σημαντικό είναι τα κλασικά αριστουργήματα της ελληνικής λογοτεχνίας να διασκευάζονται για παιδιά;

Η προίκα που μας έχει αφήσει η κλασική ελληνική λογοτεχνία είναι μεγάλη και απαράμιλλης αξίας. Είναι σπουδαία ευκαιρία μέσω του θεάτρου να έρχονται τα παιδιά σε επαφή με έργα τα οποία είναι δύσκολο τα διαβάσουν σε αυτή την ηλικία (o «Ερωτόκριτος» είναι γραμμένος σε κρητική ντοπιολαλιά και «Το μόνον της ζωής του ταξίδιον» στην καθαρεύουσα). Θα χαραχτούν όμως στη μνήμη τους και, όταν έρθει η στιγμή, θα τα αναζητήσουν και διαβάζοντάς τα θα έρθουν αντιμέτωπα με τους θησαυρούς που κρύβει η ελληνική μας γλώσσα.

«Το μόνο της ζωής του ταξείδιον», Θέατρο Κάππα
Από 25 Οκτωβρίου 2015 και κάθε Κυριακή 11:30 π.μ.

entertainment.in.gr