Με νέα εντομοαπωθητικά, τα κουνούπια δεν μυρίζονται την ανθρώπινη ανάσα

Αποτελεσματικότερα αντικουνουπικά υπόσχεται η ανακάλυψη μιας αμερικανικής ομάδας επιστημόνων. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ριβερσάιντ ανέπτυξαν τρεις χημικές ουσίες οι οποίες επηρεάζουν την ικανότητα των κουνουπιών να οσμίζονται τους ανθρώπους μέσω του διοξειδίου του άνθρακα που εκλύουν όταν εκπνέουν.

Όπως τονίζουν στο σχετικό άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature οι ειδικοί ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις ουσίες για να δημιουργήσουν την επόμενη γενιά παγίδων και απωθητικών για την καταπολέμηση του προβλήματος των κουνουπιών.

Απομένει μόνο να εξεταστεί κατά πόσον οι εν λόγω χημικές ουσίες είναι ασφαλείς για τον άνθρωπο και οικονομικά συμφέρουσες ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου όπου τα κουνούπια αποτελούν πραγματική μάστιγα, μεταδίδοντας σοβαρές ασθένειες και προκαλώντας εκατομμύρια θανάτους.

Ζήτημα αναπνοής

Το διοξείδιο του άνθαακα που εκλύουν οι άνθρωποι και τα άλλα ζώα με την εκπνοή χρησιμεύει ως «οδηγός» για τα θηλυκά κουνούπια που αναζητούν την τροφή τους. Το οσμίζονται από μακριά συλλαμβάνοντας τις απειροελάχιστες διαφορές της συγκέντρωσης του αερίου στην ατμόσφαιρα και το χρησιμοποιούν ως «πυξίδα» για να κατευθυνθούν προς το θύμα τους.

Αυτό ήταν γνωστό στους ειδικούς -στο εμπόριο κυκλοφορούν ήδη αντικουνουπικές παγίδες εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, οι οποίες όμως λειτουργούν με ξηρό πάγο ή κυλίνδρους αερίου και είναι απαγορευτικά ακριβές και δύσχρηστες για τον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ρίβερσαϊντ θέλησαν να αναπτύξουν χημικές ουσίες οι οποίες θα μπορούσαν να εξουδετερώσουν ή να προκαλέσουν σύγχυση στην ικανότητα των κουνουπιών να οσμίζονται το διοξείδιο του άνθρακα.

Δοκιμές σε υποδοχείς

Κάνοντας δοκιμές σε τρία από τα πιο επικίνδυνα είδη κουνουπιών -τον Anopheles gambiae που μεταδίδει την ελονοσία, το Aedes aegypti που μεταδίδει τον Δάγκειο πυρετό και τον Culex quinquefasciatus που μεταδίδει τη φιλαρίαση- οι ειδικοί εντόπισαν τρεις ομάδες χημικών που επενεργούν στους υποδοχείς διοξειδίου του άνθρακα των εντόμων.

Η μια από αυτές τις ομάδες μιμείται το διοξείδιο του άνθρακα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δόλωμα για την ανάπτυξη παγίδων, η δεύτερη εμποδίζει το έντομο να ανιχνεύσει το διοξείδιο του άνθρακα στον αέρα ενώ η τρίτη ξεγελά τον εγκέφαλο του κουνουπιού και το κάνει να νομίζει ότι «κολυμπάει» μέσα σε τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα με αποτέλεσμα να χάνει τον προσανατολισμό του.

«Τα χημικά αυτά προσφέρουν ισχυρά πλεονεκτήματα ως εργαλεία για τη μείωση της επαφής των κουνουπιών με τους ανθρώπους και μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη νέων γενεών εντομοαπωθητικών και παγίδων» τόνισε ο Αναντασανκάρ Ρέι, επικεφαλής της ομάδας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ριβερσάιντ.

Επιφυλάξεις και αμφιβολίες

Άλλοι ειδικοί ωστόσο, αν και αναγνωρίζουν ότι η ανακάλυψη είναι σημαντική, εμφανίζονται επιφυλακτικοί.

Κάποιοι επισημαίνουν ότι η ανίχνευση του διοξειδίου του άνθρακα είναι μόνο ένας από τους πολλούς «οδηγούς» που διαθέτουν τα κουνούπια για την αναζήτηση της τροφής τους, οπότε η εξουδετέρωσή της ίσως δεν επαρκεί για να αποτρέψει το έντομο από το να βρει τελικά τον στόχο του και να τσιμπήσει.

Ορισμένοι τονίζουν ότι θα πρέπει να ελεγχθεί σε πόσο υψηλές συγκεντρώσεις θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν αυτές οι ουσίες ώστε να είναι αποτελεσματικές και ποιες θα είναι οι επιδράσεις τους στην ανθρώπινη υγεία. Τέλος πολλοί θεωρούν ότι η ωφέλεια που θα προσφέρουν θα είναι ουσιαστική μόνο αν το κόστος παραγωγής των αντικουνουπικών που θα αναπτυχθούν θα είναι προσιτό για τις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Βήμα Science

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ