Παραμορφωμένοι βάτραχοι, άλλη μια συνέπεια της διαρροής λιπασμάτων
Οι φρικτές παραμορφώσεις που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια στα βατράχια είναι αποτέλεσμα μιας αλυσιδωτής αντίδρασης που ξεκινά με την απορροή λιπασμάτων σε ποτάμια και λίμνες, υποδεικνύει πείραμα Αμερικανών ερευνητών.
Οι φρικτές παραμορφώσεις που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια στα βατράχια είναι αποτέλεσμα μιας αλυσιδωτής αντίδρασης που ξεκινά με την απορροή λιπασμάτων σε ποτάμια και λίμνες, υποδεικνύει πείραμα Αμερικανών ερευνητών.
Το άζωτο και ο φώσφορος που διαρρέουν από τις καλλιέργειες ευνοούν την ανάπτυξη ενός παράσιτου που οδηγεί σε διάφορες παραμορφώσεις, συνήθως πολλαπλασιασμό ή μείωση των άκρων.
«Βλέπεις βατράχια με πέντε ή έξι επιπλέον πόδια. Βλέπεις βατράχια χωρίς καθόλου πίσω πόδια. Βλέπεις όλα τα είδη παράξενων, νοσηρών παραμορφώσεων» σχολιάζει στο Reuters ο Πίτερ Τζόνσον, οικολόγος και εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπούλντερ και επικεφαλής της μελέτης.
Οι παραμορφωμένοι βάτραχοι παραμένουν αίνιγμα εδώ και περίπου μια δεκαετία, από τότε που μια ομάδα μαθητών στη Μινεσότα ανακάλυψε μια λιμνούλα στην οποία τα μισά από τα βατράχια-λεοπαρδάλεις είχαν επιπλέον ή λιγότερα πόδια.
Τα αμφίβια θεωρούνται γενικά ευαίσθητοι περιβαλλοντικοί δείκτες, και οι αναφορές των τελευταίων ετών είχαν ανησυχήσει τους οικολόγους. Αν και η μόλυνση από παράσιτα είχε αναγνωριστεί ως σημαντικός παράγοντας, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που επιδεινώνουν το πρόβλημα δεν είχε αναγνωριστεί.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στο Proceedings of the National Academy of Sciences, τo πρώτο στάδιο της ζημιάς που προκαλούν τα λιπάσματα είναι ο ευτροφισμός των ποταμών και των λιμνών: Το άζωτο και ο φώσφορος αποτελούν λίπασμα και για τα φύκη, τα οποία έτσι αναπτύσσονται υπερβολικά. Αυτό ευνοεί με τη σειρά του τα σαλιγκάρια, τα οποία τρέφονται με φύκια και άλλα φυτά.
Και όταν πολλαπλασιάζονται τα σαλιγκάρια πολλαπλασιάζονται και τα τρηματοειδή, παρασιτικά σκουλήκια που ζουν μέσα στο σαλιγκάρι και του προκαλούν στείρωση, ώστε να αναπτύσσονται ανενόχλητα.
Τα σκουλήκια που απελευθερώνονται από τα μαλάκια προσβάλλουν στη συνέχεια τους γυρίνους, σχηματίζουν κύστες στις καταβολές των ποδιών και προκαλούν έτσι αναπτυξιακές ανωμαλίες.
Το σκουλήκι ευνοείται από τις παραμορφώσεις, καθώς τα πουλιά μπορούν να φάνε ευκολότερα τα προσβεβλημένα βατράχια και να απελευθερώσουν έτσι στο περιβάλλον περισσότερα παράσιτα.
Για να εξετάσουν τη θεωρία, οι ερευνητές κατασκεύασαν 36 τεχνητές λιμνούλες στην κεντρική Ουλασινγκτον και διοχέτευσαν σε μερικές από αυτές άζωτο και φώσφορο. Στις λιμνούλες αυτές, ο πληθυσμός σαλιγκαριών, η παραγωγή αβγών από τα σκουλήκια και ο ρυθμός μόλυνσης των βατράχων αυξήθηκαν σημαντικά.
Όπως τόνισε ο Δρ. Τζόνσον, τα συμπεράσματα της μελέτης αναδεικνύουν την ανάγκη για περαιτέρω μελέτη της σχέσης ανάμεσα στα γεωργικά φάρμακαι και την υγεία των οικοσυστημάτων και του ανθρώπου.