Στις 16-18/9 το συνέδριο «Πρόσφατες εξελίξεις και αντιπαραθέσεις στην ιατρική της ανθρώπινης αναπαραγωγής»

Θεσσαλονίκη: Πρωτοποριακές μέθοδοι προσφέρουν σήμερα στα ζευγάρια με πρόβλημα γονιμότητας τη δυνατότητα να αποκτήσουν απογόνους, ενώ με τη μέθοδο της προεμφυτευτικής διάγνωσης δίνεται η δυνατότητα να εμφυτεύονται μόνο υγιή έμβρυα.

Πρόκειται για μια τεχνική, που μπορεί να εφαρμοστεί κατά τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης και με την οποία αποτρέπεται η εμφύτευση εμβρύων με κληρονομικά γενετικά νοσήματα γονιδιακής προέλευσης, όπως η β-μεσογειακή αναιμία, αλλά και με χρωμοσωμικές γενετικές ανωμαλίες όπως το σύνδρομο Down.

Η υπογονιμότητα αποτελεί σήμερα ένα από τα κυριότερα προβλήματα υγείας στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ η αύξηση της εμφάνισής της είναι συνεχής, τόνισε σε σημερινή συνέντευξη τύπου ο καθηγητής μαιευτικής-γυναικολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και διευθυντής της Β’ Μαιευτικής-Γυναικολογικής κλινικής στο «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης κ. Ιωάννης Τζαφέττας, πρόεδρος του συνεδρίου: «Πρόσφατες εξελίξεις και αντιπαραθέσεις στην ιατρική της ανθρώπινης αναπαραγωγής», που θα πραγματοποιηθεί από τις 16 έως τις 18 Σεπτεμβρίου 2005 στη Θεσσαλονίκη.

Το συνέδριο οργανώνεται από τη Β’ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσαλονίκης σε συνεργασία με την Hellenic Representative Committee του Βασιλικού Κολεγίου Μαιευτήρων και Γυναικολόγων του Λονδίνου.

Τα στοιχεία για την υπογονιμότητα είναι ανησυχητικά, πρόσθεσε ο κ. Τζαφέττας. Περίπου ένα στα έξι ζευγάρια αδυνατεί να αποκτήσει παιδί, ενώ αυτή που αυξάνεται συνεχώς και ανησυχητικά ή που ανακαλύπτεται όλο και περισσότερο, είναι η ανδρική υπογονιμότητα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει αυξηθεί τα τελευταία 45 χρόνια κατά 50%. Έρευνες που έγιναν στις σκανδιναβικές χώρες έδειξαν, ότι από το 1942 μέχρι σήμερα ο αριθμός και η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων έχουν μειωθεί κατά 50%, ενώ παρόμοιες έρευνες, που έγιναν και στη χώρα μας, έδειξαν ότι υπάρχει πτώση της ποιότητας του σπέρματος και στην Ελλάδα.

Η κατά 2% το χρόνο υποβάθμιση της ποιότητας του σπέρματος στο δυτικό κόσμο σημαίνει ότι σε λίγες δεκαετίες ο μέσος όρος του σπέρματος θα βρίσκεται στην κλίμακα του υπογόνιμου ή άγονου. Οι αιτίες είναι πολλές, μεταξύ των οποίων και η μόλυνση του περιβάλλοντος κι αυτό αποτελεί αντικείμενο εντατικών ερευνών.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ότι οι περισσότερες γυναίκες στις προηγμένες χώρες αποφασίζουν, λόγω επαγγελματικών και κοινωνικών υποχρεώσεων, να αποκτήσουν για πρώτη φορά παιδί μετά τα 30, έχει αποτέλεσμα όλο και περισσότερα ζευγάρια να καταφεύγουν σε μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Οι μέθοδοι αυτές θα συζητηθούν διεξοδικά στο συνέδριο από Έλληνες και ξένους ειδικούς επιστήμονες, υπογράμμισε ο κ. Τζαφέττας, αφού άλλωστε η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι σήμερα μια διαδικασία ρουτίνας και αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη επιτυχία την υπογονιμότητα, που οφείλεται σε αιτίες όπως ο σαλπιγγικός παράγοντας, η ενδομητρίωση, ανεξήγητες αιτίες και περιπτώσεις που ευθύνεται ο ανδρικός παράγοντας, στο 50% των περιπτώσεων περίπου.

Η εξωσωματική γονιμοποίηση, τόνισε ο κ. Τζαφέττας, αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στον τομέα της ανθρώπινης αναπαραγωγής, επειδή επέτρεψε να αναπτυχθούν αποτελεσματικές μέθοδοι για τη διάγνωση και τη θεραπεία της ανθρώπινης υπογονιμότητας και έδωσε τη δυνατότητα σε χιλιάδες ζευγάρια να αποκτήσουν παιδί.

Επί πλέον όμως προσέφερε άμεση πρόσβαση στο γενετικό υλικό των ωαρίων, σπερματοζωαρίων και εμβρύων, ανοίγοντας το δρόμο για την προεμφυτευτική διάγνωση των γενετικών νοσημάτων, τη γονιδιακή θεραπεία ή τη θεραπευτική εφαρμογή της αμφιλεγόμενης κλωνοποίησης.

Ένα θέμα το οποίο αναμένεται στο μέλλον να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και δικαιολογημένα βέβαια, είναι η προταθείσα λύση της τεχνητής μήτρας. Η ανάπτυξη δηλαδή του εμβρύου έξω από το σώμα της γυναίκας μέσα σε ειδικά κατασκευασμένη συσκευή, στην οποία μπορεί να αναπτυχθεί μέχρι σταδίου βιωσιμότητας.

Η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να αποβεί χρήσιμη σε γυναίκες που αποβάλλουν επανειλημμένα ή γεννούν πολύ πρόωρα νεογνά, τα οποία λόγω της ακραίας προωρότητας πεθαίνουν ή το χειρότερο επιβιώνουν, αλλά με σοβαρά μακροχρόνια αναπτυξιακά προβλήματα.

Η ολοκλήρωση της ανάπτυξής τους στην τεχνητή μήτρα έως ότου ξεπεράσουν το πρόβλημα της προωρότητας προβάλλει ως μια εξαιρετικά ελκυστική λύση στα ποικίλα και σοβαρά προβλήματα, που αντιμετωπίζουν τα πολύ πρόωρα νεογνά παρά τη μακροχρόνια και εξαιρετικά δαπανηρή νοσηλεία τους σε νεογνολογικές μονάδες εντατικής παρακολούθησης, απαντώντας έτσι στη γενικότερη απαίτηση της κοινωνίας για μία αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του πολυδιάστατου προβλήματος της προωρότητας και της υπογονιμότητας.

Η τεχνολογία αυτή θα μπορούσε επίσης να προσελκύσει το ενδιαφέρον εκείνων που αδυνατούν να κυοφορήσουν φυσιολογικά, λόγω κατεστραμμένης ή ανύπαρκτης μήτρας. Να αποτελέσει δηλαδή μια εναλλακτική λύση προς τη μέθοδο της «παρένθετης μήτρας», που ήδη εφαρμόζεται επιτυχώς εδώ και αρκετά χρόνια αλλά παραμένει εξαιρετικά αμφιλεγόμενη .

Η τεχνητή μήτρα, που προτάθηκε κατ’ αρχήν από Ιάπωνες επιστήμονες, εφαρμόσθηκε πειραματικά με σχετική επιτυχία σε πειραματόζωα, αλλά επιχειρήθηκε πρόσφατα και σε ανθρώπινα έμβρυα. Η ολοκλήρωσή της όμως δεν αναμένεται να περατωθεί στα επόμενα 20 χρόνια και μέχρι τότε, όπως τόνισε πρόσφατα η Frida Simonstein από το πανεπιστήμιο Ben Gurion, θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε τα υπέρ και κατά. Το τι θέλουμε και γιατί.

Η κοινωνία σήμερα απαιτεί καλύτερα αποτελέσματα για τα πρόωρα παιδιά και περαιτέρω βελτίωση των αποτελεσμάτων της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Θεωρεί ότι το δικαίωμα της αναπαραγωγής αποτελεί αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα και σαν τέτοιο προστατεύεται από τον καταστατικό χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Παράλληλα όμως θα πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι οι προωθημένες όσο και ρηξικέλευθες αυτές λύσεις απαιτούν μακροχρόνια έρευνα και κοινωνική αποδοχή. Εγείρουν τεράστια ηθικά διλήμματα και δεν μπορούν να προχωρήσουν χωρίς ηθικονομική αντιπαράθεση, απαλλαγμένη όμως από προκατάληψη και φανατισμό. Διλήμματα δύσκολα να διευθετηθούν, αν αναλογιστεί κανείς ότι η ηθική του καθ’ ενός δεν συμπίπτει υποχρεωτικά με την ηθική των άλλων…

Τέτοιου είδους ιατροκοινωνικοί προβληματισμοί και οι νεότερες ιατρικές τεχνικές, που τους αναπαράγουν, θα αναπτυχθούν από ειδικούς Έλληνες και ξένους στο συνέδριο μεταξύ 16 και 18 Σεπτεμβρίου στο ξενοδοχείο Hyatt Regency της Θεσσαλονίκης.

health.in.gr