Ψυχολογία: Γιατί οι γυναίκες αδιαφορούν όταν «αρχίζει το ματς»;

Τώρα που διεξάγονται οι αγώνες του Champions League πολλές γυναίκες αντιλαμβάνονται εκ νέου ότι οι σημαντικοί άνδρες της ζωής τους ενδιαφέρονται περισσότερο για τα γκολ του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού παρά για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, τα κρούσματα του άνθρακα στις ΗΠΑ ή όλα εκείνα τα απλά και καθημερινά πράγματα που δίνουν νόημα και χρώμα στη ζωή μας. Ίδιον των ανδρών, λένε, το πάθος για τα σπορ. Γιατί άραγε;

Τι έρχεται στο νου σας όταν σας ζητήσουν να φανταστείτε τα άτομα που συμμετέχουν σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα; Είναι σίγουρο ότι δεν σκέφτεστε 22 γυναίκες μοιρασμένες σε δύο ομάδες να τρέχουν πάνω κάτω στο ποδοσφαιρικό γήπεδο προσπαθώντας να αποκρούσουν τις αντίπαλές τους και να σκοράρουν, όπως επίσης είναι σίγουρο ότι δεν σκέφτεστε και φίλαθλες να κατακλύζουν τις κερκίδες φωνάζοντας συνθήματα, βρισιές και κουνώντας φανατικά πανό και το κασκόλ της ομάδας τους! Εάν, μάλιστα, σας πουν ότι τα παραπάνω είναι τυπική γυναικεία συμπεριφορά, θα κοιτάξετε επιτιμητικά και με περιφρόνηση το συνομιλητή σας. Αν, όμως, αναφέρουν ότι οι συγκεκριμένη συμπεριφορά είναι καθαρά ανδρική, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα συμφωνήσετε.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Ποιος ο λόγος ύπαρξης τόσο διαμετρικά αντίθετων συμπεριφορών για άτομα που, από άποψη DNA, είναι τόσο παρόμοια και, βέβαια, ανήκουν στο ίδιο είδος; Τι κάνει τους άνδρες να παθιάζονται με τα σπορ, και ειδικά το ποδόσφαιρο, να φανατίζονται, και, σε κάποιες περιπτώσεις να γίνονται επιθετικοί;

Από κοινωνική άποψη, ιστορικά, οι γυναίκες έτειναν να συσπειρώνονται στο «σπίτι» και να φροντίζουν την οικογένειά τους, είτε συλλέγοντας καρπούς είτε προσέχοντας και αναθρέφοντας τα παιδιά. Τέτοιου είδους ασχολίες ευνοούσαν τη μοναχική παρουσία και δεν χρειαζόταν ομαδική εργασία, η οποία θα μπορούσε και να αποδειχθεί βλαβερή (π.χ., λιγότεροι καρποί προς συλλογή, προβλήματα συνεννόησης για την ανατροφή των παιδιών). Έτσι, κάποιοι εξωτερικοί παράγοντες συντέλεσαν στην ανυπαρξία της ανάγκης των γυναικών να ομαδοποιούνται, προκειμένου να πετύχουν κάποιον εξωοικογενειακό σκοπό. Οι λίγες εξαιρέσεις αυτού του κανόνα χαρακτηρίζουν κάποιες συγκεκριμένες ιστορικές συγκυρίες. Από την άλλη, οι άνδρες, ιστορικά, έχουν την τάση να δρουν συγκεντρωτικά, ως ομάδα, όπως, για παράδειγμα, στο κυνήγι των ζώων, προκειμένου να εξασφαλίσουν την τροφή της οικογένειας. Τα χαρακτηριστικά αυτά, όπως προβάλλονται σε αυτήν τη συνοπτική περιγραφή, αν και φαίνεται να είναι επίκτητα -λόγω συνθηκών διαβίωσης και επιβίωσης-, δημιούργησαν συνθήκες τέτοιες, ώστε το κάθε φύλο να επιδοθεί σε αυτό που του ταιριάζει και του αρέσει περισσότερο, πράγμα το οποίο ενισχύθηκε με τον καιρό και πέρασε από γενιά σε γενιά με διάφορες μορφές.

Από ψυχολογική άποψη, η μητρότητα δίνει στη γυναίκα την ευκαιρία να αφοσιωθεί σε μια δυάδα (μητέρα και παιδί), ενώ ο άνδρας δεν έχει βιολογικά την ίδια ευκαιρία, την οποία όμως θέλει να αναπληρώσει με κάποιο υποκατάστατο. Μια τέτοια επιλογή μπορεί να περιλαμβάνει ένα σπορ, το οποίο απαιτεί πίστη και προσήλωση στην ομάδα.

Υπάρχουν όμως και κάποιες βιολογικές διαφορές που εξηγούν τις ξεχωριστές επιλογές των δύο φύλων; Από βιολογικής άποψης, ο γυναικείος εγκέφαλος διαφέρει από τον ανδρικό σε βασικά θέματα συμπεριφοράς. Φανερές διαφορές στη συμπεριφορά και τις γενικές λειτουργίες του εγκεφάλου έχουν καταγραφεί και αναλυθεί με ακρίβεια στα δύο φύλα. Ήδη από τη βρεφική ηλικία και την κούνια, για παράδειγμα, τα αγοράκια τείνουν να είναι πιο επιθετικά και τα κοριτσάκια πιο παθητικά. Ωστόσο, και καθώς μεγαλώνουν, οι γυναίκες έχουν την τάση να είναι πιο ευαίσθητες σε κοινωνικά ερεθίσματα, αναφορικά με την ψυχολογική κατάσταση του άλλου, έχοντας την ικανότητα να ταυτιστούν με το συνάνθρωπό τους, από συναισθηματική πλευρά.

Είναι επίσης αξιοπρόσεκτο το γεγονός ότι, ήδη από μικρή ηλικία, τα κορίτσια σχηματίζουν και λειτουργούν καλύτερα σε μικρές παρέες των δύο ή τριών ατόμων, ενώ τα αγόρια κινούνται σε ομάδες μεγαλύτερου μεγέθους.

Ο αθλητισμός, και ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο, έχουν χαρακτηριστικά του προϊστορικού κυνηγιού: μια συσπειρωμένη ομάδα λειτουργεί από κοινού και με συντονισμό κινήσεων, προκειμένου να πετύχει ένα δύσκολο στόχο (γκολ) και ταυτόχρονα να νικήσει τους αντιπάλους της. Αλλα σημαντικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου αθλήματος είναι η φυσική επαφή, το κυνήγι της μπάλας, ο έντονος ανταγωνισμός και το συλλογικό πνεύμα, από την άποψη είτε της ομάδας είτε των θεατών. Όλα αυτά δεν αρμόζουν τόσο στις γυναικείες ψυχικές προδιαγραφές, όσο στις ανδρικές.

Στην ανδρική ψυχοσύνθεση ταιριάζουν περισσότερο η έντονη συγκίνηση και η ένταση που μπορεί να χαρακτηρίζουν μια εμπειρία, ενώ αντίθετα τη γυναικεία ψυχοσύνθεση χαρακτηρίζει μια τάση εξισορρόπησης συναισθημάτων, με λιγότερα ταλαντεύσεις. Χωρίς να είναι είτε η μία είτε η άλλη στάση η σωστή ή η μοναδική προσέγγιση, είναι καλό να προσέξουμε πώς αυτή επηρεάζει τις επιλογές του ανθρώπου. Έτσι, στον ελεύθερο χρόνο του ο άνδρας μπορεί να επιλέξει να είναι οπαδός μιας ομάδας και να επιδοθεί στην ταύτιση μαζί της. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει έντονες συναισθηματικές καταστάσεις που προκαλούνται από τη νίκη ή την ήττα, καθώς και από τα χαρακτηριστικά του σπορ (αγωνία για την έκβαση του αποτελέσματος, φυσική επαφή των παικτών, τρέξιμο, λαχάνιασμα, φυσική ένταση στον αγωνιστικό χώρο), τα οποία βιώνει ο άνδρας με την παρακολούθηση από τις κερκίδες (ή και το δέκτη της τηλεόρασης).

Αντίθετα, μια γυναίκα προτιμά δραστηριότητες που προάγουν την ήρεμη κοινωνικότητα, τη συναισθηματική ισορροπία και εκείνες που επικεντρώνονται στην ανάγκη για φροντίδα του άλλου και λιγότερο για άμεση εκτόνωσή της. Η ψυχική κάθαρση της γυναίκας έρχεται λοιπόν μέσα από κοινωνικές δραστηριότητες, ενώ αυτή του άνδρα κυρίως μέσα από αθλητικές.

health.in.gr