Πρωταγωνιστές «Ψαρόσουπας»: Στη στεριά δεν νικά η ελευθερία

Συνέντευξη στην Ελισάβετ Σταμοπούλου

Οι «καυτές πατάτες» της ελληνικής κοινωνίας μέσα από μια εντυπωσιακή παιδική παράσταση. Ζητήματα όπως ο ρατσισμός και η βία θίγει η «Ψαρόσουπα» του Γιώργου Δ. Λεμπέση με ένα δικό της τρόπο. Η παράσταση, που ανεβαίνει στην παιδική σκηνή του Θεάτρου Δημήτρης Χορν, μυεί τα παιδιά σε μια νέα περιπέτεια, παρουσιάζει το φαινόμενο του bullying αλλά και της ξενοφοβίας.

Μιλώντας στο in.gr δύο από τους πρωταγωνιστές της παράστασης, οι Νίκος Αξιώτης και Νίκος Βατικιώτης, αναφέρονται στη δική τους εμπειρία από το «βυθό», κάνουν λόγο για απόλυτη ταύτιση του έργου με τη σημερινή πραγματικότητα, και υπογραμμίζουν τις έννοιες εκείνες που απουσιάζουν από την ελληνική κοινωνία.

Βρασίδας εναντίον Μπακαλιαράκου…Θα θέλατε να μιλήσετε για την ιστορία μέσα από τα δικά σας μάτια;
Νίκος Αξιώτης: Μια παρέα ψαριών που συναντάμε στον βυθό, μας εξηγούν για ποιο λόγο έφυγαν από την χώρα τους ή γιατί τους έδιωξαν. Και πάνω στην ώρα έρχεται και ο Μπακαλιάρος Μπακαλιαράκος. Ένα ψάρι που δεν μπορεί να δεχτεί ότι μπορούμε να φιλοξενήσουμε στα νερά μας, ψάρια αλλοδαπά, ψάρια ξένα, ψάρια που κατά τη γνώμη του, βρομίζουν τα νερά μας.

Νίκος Βατικιώτης: Στην μαγική Βυθούπολη, μια πανέμορφη και φιλόξενη πόλη, καταφθάνει, στο πρόσωπο του Μπακαλιαράκου, το φαινόμενο της βίας, του ρατσισμού και της επιβολής, που στοχεύει όχι μόνο στα αλλοδαπά ψάρια που έχουν αναγκαστεί να κατοικούν εκεί, άλλα και σε όποιον δεν υπακούει στον υποψήφιο μονάρχη του βυθού. Αν αφαιρέσει κάποιος τις ονομασίες, τα πρόσωπα και τις λεπτομέρειες, μπορεί να αναγνωρίσει στην ιστορία της Ψαρόσουπας, ένα από τα πιο δυνατά και σκληρά χαρακτηριστικά της σύγχρονης κοινωνίας.

Πώς γίνεται αντιληπτή η αντιμετώπιση της βίας, που θίγεται μέσα από την παράσταση;
Ν.A: Και πάλι οι στίχοι των τραγουδιών του Γιώργου Λεμπέση, με μουσική της Ερωφίλης δίνουν την λύση…
«Νίκησα τον φόβο, γέμισα με θάρρος
Πίστεψα σε μένα κι έγινα ο Φάρος». Βρασίδας ο Αχινός
«Δυο πράγματα ξέρω χωρίς δισταγμό, η λέξη δε μοιάζει με πράξη
Και πρέπει να αλλάξεις εσύ εαυτό, αν θέλεις ο κόσμος ν’ αλλάξει» Τέρας Ψυχραιμίας
«Μην φοβηθείς, συνέχισε την πτήση
Γιατί είσαι εσύ της σκοτεινιάς η λύση» Ομαδικό
«Κανένας δεν θα ‘ναι ευτυχισμένος
Αν δεν είναι όλοι ευτυχισμένοι» Ελευθερία του Λόφου
Να πω κι άλλα;;; Έτσι κι αλλιώς κι εγώ και ο Βρασίδας ο Αχινός δεν καταλάβαμε ποτέ «…γιατί κάποιος να θέλει να υποτάξει κάποιον άλλον;».

N.B: Ο Γιώργος Λεμπέσης, ο συγγραφέας μας, σε συνδυασμό με την Αθανασία Καραγιαννοπούλου, την σκηνοθέτη μας, κατάφεραν με την Ψαρόσουπα να καταδείξουν το φαινόμενο της βίας και του ρατσισμού σε όλες της μορφές του, και να αναδείξουν την δύναμη των αξίων και της Ελευθερίας, που μαζί με την πραγματική πίστη στο δίκαιο και το σωστό, μπορούν να καταφέρουν από το πιο υπαρκτό μέχρι το ανέφικτο. Και όλα αυτά σε μια παραμυθένια ιστορία. Χωρίς ωραιοποιήσεις, χωρίς χειρισμούς που υποβαθμίζουν το πρόβλημα, μας δίνουν τον Μπακαλιαράκο να επιβάλλει τον τρόμο. Είτε με τον εκφοβισμό είτε με την δύναμη, είτε με την ψευδαίσθηση, ο Μπακαλιαράκος καταφέρνει να ελέγξει την τύχη των ψαριών, που δεν καταλαβαίνουν πόση δύναμη έχουν και πόσα μπορούν να καταφέρουν ενωμένοι και ελεύθεροι. Όταν η Ελευθερία τους το θυμίζει τότε καταλαβαίνουν ότι μπορούν να καταφέρουν τα πάντα. Στην ουσία τους βία και ο ρατσισμός, δεν μπορούν όχι να αντιμετωπίσουν, άλλα ούτε να σταθούν μπροστά στην Ελευθερία και την δικαιοσύνη. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν αυτές οι αξίες δεν καλλιεργούνται και προωθούνται στον κόσμο από την ίδια την κοινωνία. Τότε, βρίσκουν χώρο χαρακτήρες, όπως ο Μπακαλιαράκος, να εκμεταλλευτούν τις συνθήκες και βρουν μια κοινωνική θέση που δεν τους αξίζει και δεν αξίζει στην ίδια την κοινωνία. Και όλα αυτά συμβαίνουν σε μια φανταστική, μαγική πόλη, σε ένα παραμύθι όπου τα παιδιά (και οι μεγάλοι) μαγεύονται, ταξιδεύουν και φυσικά «μαθαίνουν».

Πώς αντιλαμβάνονται οι χαρακτήρες σας το θέμα του bullying;
Ν.A: Δε μπορώ να πιστέψω αυτά που είδαν τα μάτια μου και άκουσαν τ’ αγκάθια μου.
Τι θράσος, να πιστεύουν οι Μπακαλιάροι, πως ο Βυθός τους ανήκει;

N.Β: Ο δικός μου χαρακτήρας, ο Μπακαλιαράκος, θα μπορούσα να πω ότι… δεν το αντιλαμβάνεται! Γι αυτόν οι συνθήκες του, τον οδήγησαν στο προσπαθήσει λανθασμένα να βρει έναν τρόπο να υπάρχει στον κόσμο. Αξίζει να σημειώσουμε πως και τα «καλά» και τα «κακά» , τα γεννάνε οι ίδιοι γονείς, η κοινωνία. Κανείς δεν ξύπνησε και είπε θα «καθαρίσω» την πόλη μου, την χώρα μου, τον κόσμο. Έτσι και ο Μπακαλιαράκος, υπέστη το δικό του bullying, μέχρι να φτάσει να θέλει να υποτάξει όλο τον βυθό.

Ποια χαρακτηριστικά συγκεντρώνει το πρόσωπο που ασκεί τη βία και ποια εκείνο που τη δέχεται;
Ν.A: Έλλειψη παιδείας και γνώσης ως βάση και έντονη αυτοπεποίθηση αυτός που ασκεί την βία.
Αντίθετα, έλλειψη αυτοπεποίθησης αυτός που την δέχεται. Δύο αντίθετες καταστάσεις που και οι δύο ενδεχομένως να έχουν γεννηθεί γιατί κανείς από αυτούς δεν πήρε την αγάπη και την προσοχή-από το οικείο περιβάλλον του-που θα έπρεπε.

N.B: Ο Μπακαλιαράκος, που ασκεί τη βία, είναι ένας χαρακτήρας χάρτινος. Όλη του η εικόνα είναι πλαστή από τον ίδιο. Είναι φωνακλάς, επιθετικός, επιφανειακός και φυσικά τραυματισμένος από τα δικά του πρότυπα. Οι ιδανικές συνθήκες για να στραφεί κάποιος στην βία και το bullying. Νιώθει παρατημένος και αποφασίζει να κάνει αισθητή την παρουσία του με τον πιο άδικο τρόπο.
Τα ψάρια, που δέχονται την βία, είναι αυτό που λέμε όλοι εμείς. Ο κόσμος. Ο μέσος άνθρωπος που λόγω της απουσίας γνώσης και παιδείας, μπορεί να κάτσει και να δεχτεί το παράλογο και το άδικο σαν κάτι δυνατότερο από αυτόν. Αν λοιπόν το ψέμα του Μπακαλιάρου καταφέρει να τους πείσει τότε είναι χαμένοι. Αν όμως αντιληφθούν την σαθρότητα και την αδυναμία του χαρακτήρα του, θα καταφέρουν να κάνουν την «επανάσταση» τους. Για να υπάρξει κάποιος που ασκεί οποιαδήποτε είδους βία και κάποιος που την δέχεται, αυτόματα σημαίνει ότι κάποιος «ξέχασε» πως η γνώση και η ελευθερία είναι αρετές που δεν μπορεί να τις υπερνικήσει τίποτα.


Ο άγριος βυθός της κοινωνίας των ψαριών τι κοινό έχει με τη σημερινή κοινωνία;
Ν.A:Θα ήθελα να πω πως είναι ίδιες. Πως ο κύριος Λεμπέσης, ο συγγραφέας της Ψαρόσουπας, έχει κάνει σε μικρογραφία την σημερινή κοινωνία. Στο βυθό μας τα προβλήματα λύνονται εύκολα. Η Ελευθερία και η Δικαιοσύνη νικούν και τελικά υπερισχύουν ενώ στη στεριά τα πράγματα δεν γίνονται έτσι. Δεν γίνονται καθόλου θα έλεγα. Έννοιες όπως η Ελευθερία και η Δικαιοσύνη δεν θεωρούνται αυτονόητες. Είναι απλά λέξεις που κοιμούνται στο στόμα μας. Δεν κοιμούνται καν στο μυαλό μας ή στην καρδιά μας. Στο στόμα μας.

N.B: Διαβάζοντας τα παραπάνω, δεν μιλάμε απλά για κοινά χαρακτηριστικά της βυθούπολης με την σύγχρονη κοινωνία! Μιλάμε για απόλυτη ταύτιση. Δυστυχώς έπρεπε σε αυτή τη χώρα να βιώσουμε τις σημερινές καταστάσεις, για να σχηματίσουμε άποψη και κρίση για το θέμα του ρατσισμού και της βίας. Και το πιο ανησυχητικό είναι οι απόψεις που σχηματίζονται. Οι άνθρωποι όταν βρίσκονται σε συνθήκες όπως αυτές που ζουν οι Έλληνες σήμερα, είναι επικίνδυνο να «αντιδράσουν» παράλογα. Θέλει μεγάλη δύναμη να βγεις, όπως λέμε, από τα παπούτσια σου και να μπεις σε κάποιου άλλου. Ας φανταστούμε όμως να πρέπει να μπεις στην θέση κάποιου που δεν φοράει παπούτσια και πρέπει να διασχίσει μια ήπειρο για να δει αν του «επιτρέψουν» να ζήσει.

Η μετανάστευση είναι ένα ακόμη θέμα που αναδυκνείεται μέσα από την παράσταση.
Ν.A: Νομίζω πως η συγκεκριμένη ιστορία της Ψαρόσουπας, δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρη. Αν και δυστυχώς τέτοια θέματα δε σταματούν ποτέ να είναι διαχρονικά κι επίκαιρα. Το όμορφο σε αυτή την ιστορία λοιπόν, είναι ότι ο Βρασίδας και ο Βαγγέλης, όχι μόνο δέχονται τα ξένα ψάρια αλλά μαγεύονται και από την διαφορετικότητά τους. Γίνονται φίλοι με μια βουτιά. Μοιράζονται την αγάπη τους με μία μπουρμπουλήθρα. Και όλη αυτή η παρέα, πιστεύει πως η θάλασσα είναι τόσο μεγάλη που σίγουρα μας χωράει όλους.

Ν.Β: Θα επαναλάβω πως η Ψαρόσουπα, πέρα από ένα μαγικό παραμύθι που σε ταξιδεύει σε όλα τα όμορφα αυτού του κόσμου, έρχεται σε μια στιγμή που οι άνθρωποι, και τα παιδιά είναι οι πιο σημαντικοί άνθρωποι, την έχουν ανάγκη. Τα προβλήματα και οι αξίες που πραγματεύεται, όπως ο ρατσισμός και η εξαναγκαστική μετανάστευση, γιατί πρέπει να σημειωθεί πως αυτοί οι άνθρωποι που καταφέρνουν να φτάσουν στην χώρα μας (γιατί κάποιοι δεν τα καταφέρνουν), δεν θέλησαν να φύγουν από κάπου για να αναζητήσουν κάτι νέο. Τους ξερίζωσαν από τον τόπο τους και ερχόμαστε εμείς ή όποιος άλλος να αποφασίσουμε αν θα… συνεχίσουν να ζουν. Αυτά λοιπόν τα προβλήματα τα δίνουμε με τον δικό μας τρόπο και προτείνουμε τους τρόπους που λύνονται. Και προσωπικά, πιστεύω και θα συνεχίσω να το πιστεύω, πως είναι απλοί. Ελευθερία, γνώση και δικαιοσύνη. Όσο πιο απλό είναι κάτι, τόσο πιο δύσκολα εφαρμόζεται. Γι αυτό και πάντα θα βρίσκονται οι άνθρωποι που θα καταφέρνουν να μας τα θυμίζουν όλα αυτά και θα μας κάνουν νιώθουμε δυνατοί και έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τα πάντα, άλλα όλοι μαζί.

entertainment.in.gr