Παρασκευή 05 Δεκεμβρίου 2025
weather-icon 21o
To «κουνούπι του λονδρέζικου μετρό» κατάγεται τελικά από τη Μεσόγειο

To «κουνούπι του λονδρέζικου μετρό» κατάγεται τελικά από τη Μεσόγειο

Γενετική μελέτη αποκαλύπτει ότι το κουνούπι εμφανίστηκε πριν από χιλιάδες χρόνια και επεκτάθηκε στην Ελλάδα πριν φτάσει στα τούνελ του Λονδίνου.

Οταν οι Λονδρέζοι αναζητούσαν καταφύγιο από τις γερμανικές βόμβες στα τούνελ του μετρό τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έπρεπε να υπομένουν στην υγρασία και το σκοτάδι μια διαφορετική αεροπορική επιδρομή: τα ανελέητα τσιμπήματα ενός πολύ ιδιαίτερου κουνουπιού.

Το «Κουνούπι του Μετρό του Λονδίνου», γνωστό στους εντομολόγους ως Culex pipiens molestus, είναι σχεδόν πανομοιότυπο εμφανισιακά με τον κοινό συγγενή του, Culex pipiens, διαφέρει όμως εντυπωσιακά στη συμπεριφορά του: έχει προσαρμοστεί σε υπόγειους χώρους, τσιμπά ανθρώπους και αρουραίους αντί για πτηνά και μπορεί να γεννά αβγά ακόμα και χωρίς να τραφεί με αίμα.

Μελέτες του 1999 και του 2004 υποστήριζαν ότι το κουνούπι των τούνελ εξελίχθηκε στο μετρό του Λονδίνου, έκτοτε όμως πληθυσμοί του έχουν βρεθεί σε υπόγειους χώρους στην ηπειρωτική Ευρώπη, την Αμερική, την Αυστραλία και την Αφρική.

Ο μύθος του κουνουπιού του μετρό «έγινε διάσημος από μια γενετική μελέτη που δημοσιεύτηκε το 1999 και ισχυριζόταν, πάνω σε ενδείξεις που εγώ θα χαρακτήριζα περιορισμένες, ότι το κουνούπι δείχνει να εξελίχθηκε [στο μετρό] από υπέργειους πληθυσμούς» δήλωσε στο CNN ο Γιούκι Χάμπα του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, πρώτος συγγραφέας της νέας μελέτης στο περιοδικό Science.

Τα τούνελ του μετρό χρησιμοποιήθηκαν ως αντιαεροπορικά καταφύγια στο Λονδίνο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (Roosevelt, Franklin D)

Τα τούνελ του μετρό χρησιμοποιήθηκαν ως αντιαεροπορικά καταφύγια στο Λονδίνο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (Roosevelt, Franklin D)

Από πού προήλθε όμως η μάστιγα του υπογείου; Η νέα ανάλυση επιβεβαιώνει προηγούμενες υποψίες ότι το molestus κατάγεται από την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Οι ερευνητές εξέτασαν το DNA 357 δειγμάτων από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων 22 που φυλάσσονται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.

Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι οι δύο παραλλαγές του κουνουπιού διαχωρίστηκαν στην περιοχή της Αιγύπτου κάποια στιγμή τα τελευταία 10.000 χρόνια, με τον ρυθμό απόκλισης να κλιμακώνεται τα τελευταία 2.000 χρόνια.

Πριν από την άφιξη του ανθρώπου, λένε οι ερευνητές, η περιοχή ήταν υπερβολικά ξηρή για την επιβίωση του C. pipiens. Η αλλαγή πιθανότατα ήρθε με την εμφάνιση της γεωργίας, καθώς τα αρδευτικά κανάλια ήταν ιδανικά για την αναπαραγωγή των κουνουπιών. Και οι κοντινοί ανθρώπινοι οικισμοί προσέφεραν μια εναλλακτική, άφθονη πηγή τροφής πέρα από τα πτηνά.

Εκείνη την εποχή, η νέα μορφή του κουνουπιού ζούσε ακόμα πάνω από το έδαφος, αργότερα όμως επεκτάθηκε σε υπόγεια και δίκτυα αποχέτευσης.  Οι πρώτες αναφορές για υπόγεια διαβίωση χρονολογούνται στην Αίγυπτο το 1775, ενώ στη Νότια Ευρώπη ήρθαν τον 19ο αιώνα από την Κροατία και την Ιταλία, αναφέρουν οι ερευνητές. Αργότερα, οι ζεστές σήραγγες του μετρό επέτρεψαν την επιβίωση του εντόμου ακόμα και στη Βόρεια Ευρώπη, από όπου εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο χάρη στο εμπόριο και τα ταξίδια.

Το εντυπωσιακό χρονικό του υπόγειου παράσιτου είναι ένα παράδειγμα της ικανότητας των κουνουπιών να ακολουθούν τον άνθρωπο σε κάθε είδους περιβάλλοντα. Σήμερα, κουνούπια ζουν σε όλο τον κόσμο με μόνο δύο εξαιρέσεις, την Ανταρκτική και την Ισλανδία.

H κλιματική αλλαγή ανοίγει τώρα νέους δρόμους για εξάπλωση: μόλις στα τέλη του περασμένου μήνα, η Ισλανδία κατέγραψε τα πρώτα κουνούπια στην ιστορία της.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ALTER EGO MEDIA A.E.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΚΕΦΟΔΕ ΑΤΤΙΚΗΣ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

ΜΗΤ Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442

Παρασκευή 05 Δεκεμβρίου 2025
Απόρρητο