Κίνα: Τρία κωδικοποιημένα editorial στην People’s Daily αποκαλύπτουν το οικονομικό όραμα του Πεκίνου

Στις 30 Σεπτεμβρίου, ενώ οι Κινέζοι πολίτες ετοιμάζονταν για τις διακοπές της «Χρυσής Εβδομάδας», η People’s Daily, η εφημερίδα-ναυαρχίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (CCP), ξεκίνησε μια προσεκτικά χρονομετρημένη εκστρατεία editorials.

Για αρκετές συνεχόμενες ημέρες, στη δεύτερη σελίδα της, που προορίζεται για έγκυρα σχόλια, δημοσιεύτηκαν άρθρα με τον τίτλο «Ειδική σειρά για την οικονομία της Κίνας υπό την καθοδήγηση της οικονομικής σκέψης του Σι Τζινπίνγκ». Κάθε άρθρο ήταν υπογεγραμμένο με το ψευδώνυμο Zhong Caiwen.

Στο πολιτικό σύστημα επικοινωνίας της Κίνας, τέτοια ψευδώνυμα δεν είναι τυχαία όπως υποστηρίζουν οι δύο κινέζοι αναλυτές και συγγραφείς του άρθρου του Foreign Policy . Είναι σήματα, συλλογικές φωνές των οργάνων του ΚΚΚ για να εκφράσουν και να δοκιμάσουν τις κύριες κατευθύνσεις της πολιτικής.

Το όνομα «Zhong Caiwen», που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα People’s Daily το 2024, είναι μια κατασκευή: το «Zhong» σημαίνει «κεντρικός», το «Cai» αναφέρεται στα οικονομικά και τη χρηματοοικονομική, και το «wen» σημαίνει «άρθρο» ή «σχόλιο». Πιθανότατα αντιπροσωπεύει τη συλλογική φωνή της Κεντρικής Επιτροπής Χρηματοοικονομικών και Οικονομικών Υποθέσεων (CCFEA), του ανώτατου οργάνου χάραξης οικονομικής πολιτικής του ΚΚΚ.

Ο κινέζικος πολιτικός πολιτισμός του υπαινιγμού

Ομοίως, ανώνυμες πηγές, που χρησιμοποιούνται παράλληλα με το σύστημα ψευδωνύμων και εμφανίζονται ως συνεντευξιαζόμενοι σε επίσημα μέσα ενημέρωσης, διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο. Το 2015, ενώ ο τότε πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ βρισκόταν σε ταξίδι στο εξωτερικό, η People’s Daily δημοσίευσε μια συνέντευξη με έναν ανώνυμο «αξιόπιστο πρόσωπο», που ευρέως θεωρήθηκε ότι ήταν ο επικεφαλής της CCFEA Λιου Χε.

Το άρθρο αυτό υποστήριζε τη «διαρθρωτική μεταρρύθμιση της προσφοράς» και σηματοδοτούσε μια μετατόπιση της έμφασης της πολιτικής προς την απομόχλευση και την αποτελεσματικότητα για τα επόμενα χρόνια.

Η χρήση τέτοιων έμμεσων μεθόδων αντικατοπτρίζει μια μακροχρόνια κουλτούρα αμφισημίας και υπαινιγμών στην κινεζική πολιτική, η οποία διαμορφώνει το προπαγανδιστικό έργο του ΚΚΚ.

Η πρακτική αυτή επιτρέπει επίσης στα επίσημα μηνύματα να μεταφέρουν την θεσμική εξουσία, ενώ ταυτόχρονα μετριάζει τον τόνο τους για ένα κοινό που είναι όλο και πιο ευαισθητοποιημένο σε έναν πιο πλουραλιστικό και εξοικειωμένο με τα μέσα ενημέρωσης λόγο.

Σί όπως Μάο.

Η ιστορική αναδρομή των ψευδώνυμων συγγραφέων στην Κίνα

Από τη δεκαετία του 1960 και μετά, οι διαδοχικές ηγεσίες του ΚΚΚ έχουν βασιστεί σε ομάδες συγγραφέων που χρησιμοποιούν ψευδώνυμα για να διατυπώσουν κατευθυντήριες αρχές ή να προετοιμάσουν το έδαφος για σημαντικές πολιτικές μεταβάσεις.

Τα παραδείγματα κυμαίνονται από τα σχόλια της εποχής του Μάο Τσε Τουνγκ κατά τη διάρκεια της σινοσοβιετικής ρήξης έως τα δοκίμια «Huang Fuping» στην εφημερίδα Jiefang Daily, τα οποία συνέβαλαν στην επανεκκίνηση των μεταρρυθμίσεων μετά το 1989.

Τα τελευταία χρόνια, για παράδειγμα, η Κεντρική Επιτροπή Ελέγχου της Πειθαρχίας έχει δημοσιεύσει άρθρα με το ψευδώνυμο Zhong Jixuan για να επικοινωνήσει τις πειθαρχικές της προτεραιότητες και να διαμορφώσει την αντίληψη του κοινού για τις εκστρατείες κατά της διαφθοράς.

Η Κίνα θέλει να δείξει πως «έχει σχέδιο» ή έχει σχέδιο;

Πολλοί παρατηρητές έχουν απορρίψει τη σειρά ως κάτι περισσότερο από πολιτική επιδείξεις, σχεδιασμένες για να ενισχύσουν την οικονομική εμπιστοσύνη και να δημιουργήσουν ένα θετικό κλίμα. Αυτή η ερμηνεία δεν είναι λανθασμένη, αλλά είναι ελλιπής. Ό,τι λείπει από τα δοκίμια σε καινοτομία, το αναπληρώνουν σε σαφήνεια.

Συνολικά, τα νέα δοκίμια προσφέρουν μια από τις πιο δομημένες εξηγήσεις μέχρι σήμερα για το πώς η ηγεσία της Κίνας βλέπει την οικονομική της μετάβαση: όχι ως απάντηση στην κρίση, αλλά ως σκόπιμη αναδιοργάνωση των προτεραιοτήτων για μια εποχή που χαρακτηρίζεται από βραδύτερη ανάπτυξη, γεωπολιτικούς περιορισμούς και διαρθρωτική ωρίμανση.

Τα τρία δοκίμια του Zhong Caiwen

Τα πρώτα δοκίμια της σειράς Zhong Caiwen δημιουργούν μια ενιαία εννοιολογική βάση για το κύριο οικονομικό μήνυμα που ακολουθεί. Το πρώτο δοκίμιο τοποθετεί την πορεία της Κίνας σε έναν κόσμο αστάθειας. Υποστηρίζει ότι η ικανότητα διατήρησης στρατηγικής ψυχραιμίας εν μέσω γεωπολιτικής αβεβαιότητας αποτελεί πλέον μια μορφή συγκριτικού πλεονεκτήματος.

Το υπονοούμενο είναι ότι ο κόσμος μπορεί να είναι απρόβλεπτος, αλλά το μοντέλο της Κίνας, που βασίζεται στον προγραμματισμό και τη συνέχεια, είναι σε καλή θέση για να παραμείνει στον δρόμο του.

Το δεύτερο δοκίμιο αποδίδει αυτή τη σταθερότητα στην θεσμική αρχιτεκτονική. Υπογραμμίζει την ηγεσία του κόμματος, τη θεωρητική προσαρμοστικότητα, τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και τη συγχώνευση του κρατικού συντονισμού με τους μηχανισμούς της αγοράς ως αλληλοενισχυόμενα στοιχεία, προωθώντας αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί «ελεγχόμενη ισορροπία» — ένα σύστημα που, σύμφωνα με τον συγγραφέα, είναι ανώτερο.

Το τρίτο άρθρο στρέφεται στο παρόν και έχει έναν ασυνήθιστα ειλικρινή τόνο. Αναγνωρίζει ανοιχτά μια σειρά από οικονομικές αντιξοότητες, όπως την αδύναμη εγχώρια ζήτηση, τις δημοσιονομικές πιέσεις στις τοπικές κυβερνήσεις, τις αποπληθωριστικές τάσεις και τη συνεχιζόμενη «αναντιστοιχία προσφοράς-ζήτησης».

Δεν είναι «αδυναμία» ή «δυσκολίες», είναι η μετάβαση

Η άμεση απαρίθμηση των κινδύνων είναι αξιοσημείωτη στα κεντρικά μέσα ενημέρωσης του ΚΚΚ και υποδηλώνει μια προσπάθεια διαχείρισης των προσδοκιών ενόψει των συζητήσεων για το 15ο Πενταετές Σχέδιο, στην 4η Ολομέλεια που θα πραγματοποιηθεί αυτό το μήνα.

Ωστόσο, η ρητορική προσέγγιση του άρθρου είναι εξίσου εντυπωσιακή: αντί να παρουσιάζει αυτές τις αδυναμίες ως δομικές αποτυχίες, τις χαρακτηρίζει ως μεταβατικά συμπτώματα της τεχνολογικής αναβάθμισης και της βιομηχανικής αναδιάρθρωσης.

Το μήνυμα είναι ότι τα τρέχοντα «προβλήματα» είναι παράγωγα της απαραίτητης μεταμόρφωσης και όχι δείκτες συστημικής δυσφορίας. Η διαβεβαίωση αυτή προβάλλει εμπιστοσύνη, ενώ προετοιμάζει το εγχώριο και το διεθνές κοινό για μια περίοδο πιο αργής αλλά πιο σταθερής προσαρμογής, ερμηνεύοντας την επιβράδυνση ως απόδειξη μεταμόρφωσης, μια οικονομία που υπομένει βραχυπρόθεσμες τριβές σε αντάλλαγμα για μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα.

Η Κίνα ως υπεύθυνη υπερδύναμη

Ένα παρόμοιο μήνυμα επαναδιατυπώθηκε στα τελικά άρθρα, όπου η σειρά κλείνει ορίζοντας την ίδια την «βεβαιότητα» ως περιουσιακό στοιχείο ανάπτυξης και παρουσιάζοντας την Κίνα ως δύναμη για το παγκόσμιο καλό.

Προβάλλει τα επιτεύγματα της Κίνας στη μείωση της φτώχειας, την πράσινη ανάπτυξη και την εξωστρέφεια μέσω πρωτοβουλιών όπως η Πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος», ενώ παράλληλα προτρέπει τον κόσμο να ξεπεράσει τις ιδεολογικές διαιρέσεις και να δει την άνοδο της Κίνας με τους δικούς της όρους.

Με φόντο τις πολιτικές αναταραχές και την αστάθεια των πολιτικών στη Δύση, υποστηρίζει ότι η δύναμη της Κίνας έγκειται στην ικανότητά της να διατηρεί την κατεύθυνση και τη συνοχή της.

Η επόμενη βιομηχανική επανάσταση της Κίνας

Το μεσαίο μέρος της σειράς, που δημοσιεύθηκε στις 3 Οκτωβρίου, με τίτλο «Η οικονομική μεταμόρφωση και αναβάθμιση της Κίνας ενέχουν σημαντικές ευκαιρίες», εισέρχεται σε λειτουργικές λεπτομέρειες. Προσδιορίζει παραδοσιακούς τομείς όπως τα χημικά, τα μηχανήματα, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και η ελαφρά βιομηχανία ως τη ραχοκοκαλιά μιας βιομηχανικής βάσης που εξακολουθεί να κυριαρχεί και που πρέπει να αναβαθμιστεί, αντί να αντικατασταθεί.

Η αυτοματοποίηση, η ψηφιοποίηση και η περιβαλλοντική αναβάθμιση τοποθετούνται ως οι μηχανισμοί που μπορούν να μετατρέψουν τις παραδοσιακές βιομηχανίες σε παραγωγικά εργαστήρια. Ταυτόχρονα, η προηγμένη κατασκευή, η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική και η βιοφαρμακευτική αναδεικνύονται ως οι νέοι πυλώνες της «βιομηχανικής αυτονομίας».

Αυτό αποσαφηνίζει τους διπλούς στόχους του κόμματος: τη διατήρηση της κοινωνικής σταθερότητας μέσω της συνέχειας της απασχόλησης, ενώ παράλληλα μετατοπίζεται σταδιακά το μεταποιητικό σύστημα της Κίνας προς τα πάνω στην αλυσίδα αξίας.

Η Κίνα λειτουργεί ως κυψέλη η αποικία μυρμηγκιών και αυτό είναι το όπλο της

Η καινοτομία, συνεχίζει το δοκίμιο, είναι η αποφασιστική μεταβλητή. Χαιρετίζει την αύξηση της έντασης της έρευνας και ανάπτυξης — 3,6 τρισεκατομμύρια γιουάν (περίπου 500 δισεκατομμύρια δολάρια) το 2024, πλησιάζοντας τα επίπεδα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης — και την αυξανόμενη ενσωμάτωση της έρευνας με τη βιομηχανική εφαρμογή.

Το δοκίμιο επισημαίνει ένα «μέρισμα μηχανικών», αναφερόμενο στους 5 εκατομμύρια αποφοίτους STEM που αποφοιτούν κάθε χρόνο στην Κίνα, και συνοψίζει την πεποίθηση της ηγεσίας ότι το ανθρώπινο κεφάλαιο, οργανωμένο σε μεγάλη κλίμακα, αποτελεί εθνικό πλεονέκτημα.

Πρόκειται για μια σαφή όραση της δημιουργικότητας που θεσμοθετείται μέσω συντονισμού και όχι αυθορμητισμού. Τα πλεονεκτήματά της είναι προφανή: ταχύτητα, ευθυγράμμιση και ασφάλεια. Αυτό που δεν αναφέρεται είναι το κόστος: μειωμένος χώρος για πειραματισμό από τη βάση προς την κορυφή και αποκεντρωμένη ανάληψη κινδύνων.

Η θεσμική ευελιξία ως αντίδοτο στη γραφειοκρατία

Αυτή η παράλειψη έχει σημαντικές συνέπειες. Η έλλειψη πρωτοβουλιών από τη βάση έχει γίνει όλο και πιο εμφανής στις ίδιες τις οικονομικές αντιξοότητες που αναγνωρίζει πλέον η ηγεσία. Οι τοπικές γραφειοκρατίες, υπό έντονη δημοσιονομική πίεση, έχουν σε πολλές περιπτώσεις καταφύγει σε καταχρηστική είσπραξη τελών και αυθαίρετη επιβολή για να καλύψουν τα κενά του προϋπολογισμού, ασκώντας μεγάλη πίεση στον ιδιωτικό και επιχειρηματικό τομέα.

Για πολλές νεοσύστατες και μικρές ιδιωτικές επιχειρήσεις, ο συνδυασμός ενός αδύναμου μακροοικονομικού περιβάλλοντος και υπερβολικών ρυθμίσεων έχει δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα προσοχής.

Η προσέγγιση «πρώτα η ασφάλεια» του κράτους —που εφαρμόζεται στη διακυβέρνηση των δεδομένων, στις διασυνοριακές ροές πληροφοριών και ακόμη και στην ακαδημαϊκή συνεργασία— έχει επιδεινώσει την κατάσταση, αποθαρρύνοντας τις δραστηριότητες επιχειρηματικών κεφαλαίων και επιταχύνοντας τη φυγή ιδιωτικών κεφαλαίων.

Η πρόκληση για την προώθηση της καινοτομίας στην Κίνα δεν είναι η τεχνολογική ικανότητα, αλλά η θεσμική ευελιξία: αν ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί για έλεγχο μπορεί επίσης να καλλιεργήσει το είδος της αβεβαιότητας, του μακροπρόθεσμου πειραματισμού και της ανοχής στην αποτυχία που απαιτεί τελικά η παγκόσμια τεχνολογική ηγεσία.

Η έλλειψη εμπιστοσύνης ή η έλλειψη ρευστότητας αποτελεί τροχοπέδη στην εσωτερική ζήτηση;

Αυτή η ένταση επεκτείνεται στον τομέα της κατανάλωσης και των κοινωνικών επενδύσεων, όπου η αυτοπεποίθηση των δοκιμίων δίνει τη θέση της στην αμφισημία. Η ανάλυση διαγιγνώσκει σωστά την αδύναμη εμπιστοσύνη των νοικοκυριών, και όχι την ανεπαρκή ρευστότητα, ως το κύριο εμπόδιο για τη διατήρηση της ζήτησης.

Η προτεινόμενη λύση συνάδει με τις παραδοσιακές συνταγές: ενίσχυση του κοινωνικού δικτύου ασφαλείας για τη μείωση των προληπτικών αποταμιεύσεων και την έμμεση τόνωση της κατανάλωσης.

Το κείμενο ζητά μεγαλύτερες επενδύσεις στην παιδική φροντίδα, τη φροντίδα των ηλικιωμένων, την υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση — τομείς όπου το χάσμα μεταξύ ανάγκης και παροχής παραμένει μεγάλο — αλλά προσφέρει λίγες ενδείξεις για το πώς μπορούν να πραγματοποιηθούν αυτές οι φιλοδοξίες.

Οι επιχειρηματίες δεν εμπιστεύονται πως η κυβέρνηση θα στηρίξει τον ιδιωτικό τομέα

Οι τοπικές κυβερνήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δημοσιονομικούς περιορισμούς, τα εισοδήματα των νοικοκυριών παραμένουν στάσιμα, οι ιδιωτικοί εργοδότες παραμένουν επιφυλακτικοί και, όπως σημειώνουν οι αναλυτές.

Μια «μαζική κρίση εμπιστοσύνης» έχει κάνει τις ιδιωτικές επιχειρήσεις απρόθυμες να επενδύσουν ή να προσλάβουν προσωπικό, με την επιχειρηματική κοινότητα να συνεχίζει να αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τις επίσημες διαβεβαιώσεις για τη στήριξη του ιδιωτικού τομέα.

Το ελληνικό πάθημα της βραχυχρόνιας ανάσας

Ένα από τα πιο ενδεικτικά σημάδια της σειράς Zhong Caiwen έγκειται στη σημασιολογική μετατόπιση από την προηγούμενη έμφαση στην «ενίσχυση» της ζήτησης προς την εστίαση στην επέκταση και την αναβάθμιση. Η αλλαγή αυτή αντανακλά την αναγνώριση ότι τα προηγούμενα εργαλεία, όπως οι επιδοτήσεις και τα προγράμματα ανταλλαγής, έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαντλήσει τον κύκλο τους.

Αυτές οι πολιτικές, που σχεδιάστηκαν για να ενθαρρύνουν τα νοικοκυριά να αντικαταστήσουν παλαιότερα αυτοκίνητα, συσκευές και ηλεκτρονικά είδη με νέες αγορές, έχουν προκαλέσει βραχυπρόθεσμες αυξήσεις στην κατανάλωση διαρκών αγαθών, αλλά με περιορισμένη διάρκεια.

Η επίδρασή τους είναι πιθανό να εξασθενήσει στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, λόγω τόσο του υψηλού βασικού αποτελέσματος όσο και της μείωσης των οριακών αποδόσεων, καθώς η περιορισμένη αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων εμποδίζει την πλήρη ανάκαμψη της κατανάλωσης.

Με τα όρια των παραδοσιακών μέτρων τόνωσης να γίνονται όλο και πιο εμφανή, η συζήτηση στρέφεται τώρα προς την κατανάλωση που βασίζεται στις υπηρεσίες, ιδίως σε τομείς όπως ο πολιτισμός, το εμπόριο, ο αθλητισμός και ο τουρισμός, όπου οι τοπικές κυβερνήσεις πειραματίζονται με νέες πρωτοβουλίες για την τόνωση της δραστηριότητας.

Οι υπηρεσίες ως πεδίο πειραμάτων μικρής κλίμακας

Αυτός ο τομέας ενδέχεται να προσφέρει το μεγαλύτερο πολιτικό περιθώριο για τοπικά πειράματα στην Κίνα, τα οποία έχουν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια της εποχής του Σι, που χαρακτηρίζεται από έργα που προωθούνται από την κορυφή προς τη βάση, επιτρέποντας στους αξιωματούχους να επιδιώκουν ορατά έργα χαμηλού κινδύνου που ευθυγραμμίζονται με τις εθνικές προτεραιότητες, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τις τοπικές οικονομικές πιέσεις.

Ωστόσο, η βραχυπρόθεσμη επίδραση είναι πιθανό να είναι περιορισμένη, καθώς η σημαντική ανάκαμψη της ζήτησης θα πρέπει να προηγηθεί της ενίσχυσης της προσφοράς σε υποδομές υπηρεσιών, εργατικού δυναμικού και θεσμικής υποστήριξης.

Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση σηματοδοτεί μια σημαντική φιλοσοφική αλλαγή στο επίπεδο της πολιτικής βούλησης. Αντί να θεωρεί την αναδιανομή ως περιορισμό της ανάπτυξης, το κράτος την παρουσιάζει πλέον ως νέα πηγή δυναμικής, ιδίως στους τομείς των υπηρεσιών που συνδέονται με τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών.

Η υγειονομική περίθαλψη, η φροντίδα των ηλικιωμένων, η εκπαίδευση και η φροντίδα των παιδιών παρουσιάζονται ως τομείς με μεγάλο δυναμικό για την αγορά και την απασχόληση. Το άρθρο της 3ης Οκτωβρίου σημειώνει, για παράδειγμα, ότι με περισσότερους από 300 εκατομμύρια πολίτες άνω των 60 ετών, η χώρα αντιμετωπίζει κρίσιμη έλλειψη κλινών σε οίκους ευγηρίας, γιατρών και νοσηλευτών.

Κοινά προβλήματα με απουσία πολιτικής βούλησης

Η αντιμετώπιση αυτών των «επείγοντων προβλημάτων διαβίωσης», από τη φροντίδα των παιδιών και τη σχολική εκπαίδευση έως τη φροντίδα των ηλικιωμένων και τις υπηρεσίες υγείας, θα μπορούσε να δημιουργήσει εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας και να ανοίξει τεράστιες εγχώριες αγορές. Ωστόσο, η πολιτική βούληση στην Κίνα δεν είναι συνώνυμη με την εφαρμογή πολιτικών.

Αν μη τι άλλο, η επόμενη σειρά προτεραιοτήτων καθιστά σαφές ότι οι υποδομές παραμένουν το προτιμώμενο μέσο του κράτους για τη σταθεροποίηση της ανάπτυξης.

Ο στόχος, όπως δηλώνεται, είναι να συγχωνευθούν οι φυσικές επενδύσεις σε τομείς όπως οι σιδηρόδρομοι και οι αυτοκινητόδρομοι με την τεχνολογική αναβάθμιση, όπως τα συστήματα έξυπνων πόλεων, χρησιμοποιώντας τις υποδομές τόσο ως οικονομικό σταθεροποιητή όσο και ως κανάλι για τη διάχυση της ανάπτυξης στις λιγότερο ανεπτυγμένες κεντρικές και δυτικές περιοχές της Κίνας.

Η αστικοποίηση έχει ολοκληρωθεί, τώρα βελτιώνεται η ποιότητα ζωής

Η πολιτική αστικοποίησης ακολουθεί την ίδια λογική. Με την σταθεροποίηση του εθνικού ρυθμού αστικοποίησης, η έμφαση έχει μετατοπιστεί από την επέκταση στην ποιότητα των αστικών κέντρων: ανακαίνιση παλαιών γειτονιών, αναβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών, βελτίωση της αντιπλημμυρικής προστασίας και εκσυγχρονισμός των δημόσιων συγκοινωνιών. Αυτή η αναδιαμόρφωση μετατρέπει με αισιοδοξία την ύφεση στον τομέα των ακινήτων σε ευκαιρία για μετασχηματισμό.

Ωστόσο, αυτή η τεχνική λογική δεν μπορεί να διαλύσει πλήρως την βαθύτερη δυσφορία που αντιμετωπίζει η οικονομία την αλληλένδετη κατήφεια μεταξύ των τοπικών κυβερνήσεων, των ιδιωτικών επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Το πρόβλημα δεν είναι κυκλικό, υπολειπόμενο της πανδημίας COVID-19 ή της ύφεσης στην αγορά ακινήτων, αλλά δομικό.

Χρόνια εξάρτησης από την πώληση γης για τη συγκέντρωση κεφαλαίων έχουν εξαντλήσει τα οικονομικά των τοπικών αρχών, περιορίζοντας τη δυνατότητά τους για κοινωνικές δαπάνες.

Ο ιδιωτικός τομέας, παρά τις ρητορικές διαβεβαιώσεις, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ασαφή ρυθμιστικά πλαίσια και έχει μειωμένη διάθεση για ανάληψη κινδύνων, ενώ τα νοικοκυριά παραμένουν επιφυλακτικά εν μέσω δημογραφικών αντιξοοτήτων και φθίνουσας εμπιστοσύνης στην μελλοντική αύξηση των εισοδημάτων.

Οι «νέες ποιοτικές παραγωγικές δυνάμεις» της Κίνας

Το τελευταίο τμήμα των δοκιμίων αναγνωρίζει τη δημογραφική πρόκληση, αλλά την αναδιατυπώνει ως ευκαιρία. Η αυξανόμενη ζήτηση για υγειονομική περίθαλψη, φροντίδα ηλικιωμένων και εκπαίδευση, υποστηρίζει, μπορεί να λειτουργήσει ως νέος κινητήρας για την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.

Με την επέκταση αυτών των τομέων, το κράτος στοχεύει να μετατρέψει τη δημογραφική πίεση σε αυτό που οι αξιωματούχοι αποκαλούν «νέες ποιοτικές παραγωγικές δυνάμεις».

Το δυναμικό μιας πιο ισχυρής «οικονομίας φροντίδας», ικανής να απορροφήσει εργατικό δυναμικό, να προωθήσει την καινοτομία στον τομέα των υπηρεσιών και να υποστηρίξει την εγχώρια κατανάλωση, είναι πραγματικό.

Ωστόσο, αυτό που παραμένει άλυτο και ανεπίλυτο στον τεχνοκρατικό αισιοδοξισμό του Zhong Caiwen είναι το κεντρικό δίλημμα που αντιμετωπίζει η Κίνα κατά τη μετάβασή της.

Η αποκέντρωση της εξουσίας μπορεί να είναι το επόμενο στάδιο

Η επιτυχία της χώρας στο παρελθόν βασίστηκε στους ίδιους μηχανισμούς – κρατικός συντονισμός, διοικητική κινητοποίηση και πολιτική πειθαρχία – που τώρα κινδυνεύουν να περιορίσουν το επόμενο στάδιο της ανάπτυξής της.

Τα δοκίμια του Zhong Caiwen έχουν δίκιο να υπογραμμίζουν την ανθεκτικότητα, αλλά η πραγματική ανθεκτικότητα συνεπάγεται προσαρμογή, όχι μόνο κεντρικό έλεγχο. Απαιτεί την ανοχή της αβεβαιότητας, την κατανομή της εξουσίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ του κράτους, της αγοράς και της κοινωνίας.

Ο δρόμος που έχει μπροστά της η Κίνα θα περιλαμβάνει επώδυνες συμβιβαστικές λύσεις, μεταξύ ανάπτυξης και αναδιανομής, κεντρικής κατεύθυνσης και τοπικής αυτονομίας, βραχυπρόθεσμης βεβαιότητας και μακροπρόθεσμης δυναμικής.

Το αν η Κίνα θα καταφέρει να διαχειριστεί αυτές τις συμβιβαστικές λύσεις θα καθορίσει όχι μόνο την πορεία της εκσυγχρονιστικής της πορείας, αλλά και το αν το μοντέλο της μπορεί να συνεχίσει να ανανεώνεται.