Dogma 25 – Mόλις ανακοινώθηκε στις Κάννες ένα μανιφέστο 10 σημείων που αντιτίθεται στο διαδίκτυο

Το Dogma 25, μια νέα συλλογικότητα επιδιώκει να αναζωογονήσει τον κινηματογράφο στο πρότυπο του κινήματος Dogme 95* του Λαρς φον Τρίερ και του Τόμας Βίντερμπεργκ, με ένα μανιφέστο 10 σημείων που αντιτίθεται στο διαδίκτυο.

(*Μέχρι τη δεκαετία του 1990, οι κινηματογραφιστές σε όλο τον κόσμο είχαν αρχίσει να δυσανασχετούν με την κατεύθυνση προς την οποία πήγαινε ο κινηματογράφος. Από το Χόλιγουντ μέχρι το Μπόλιγουντ και σχεδόν κάθε άλλο είδος στο ενδιάμεσο, οι ταινίες μεγάλου προϋπολογισμού καταλάμβαναν το τοπίο του κινηματογράφου. Ως απάντηση, οι Δανοί κινηματογραφιστές Λαρς Φον Τρίερ, Κρίστιαν Λέβρινγκ, Σόρεν Κραγκ-Γιάκομπσεν και Τόμας Βίντερμπεργκ δημιούργησαν το Dogme 95, ένα ριζοσπαστικό κινηματογραφικό κίνημα που είχε ως στόχο να απογυμνώσει τον κινηματογράφο από τα τεχνικά εφέ στα οποία είχε αρχίσει να βασίζεται).

Λαρς Φον Τρίερ και Τόμας Βίντερμπεργκ / YouTube

Προς υπεράσπιση του ανθρώπινου αποτυπώματος

Σήμερα, μια ομάδα Δανών και Σουηδών κινηματογραφιστών επανέφεραν το διαβόητο πρωτοποριακό κίνημα Dogme 95 με το μανιφέστο Dogma 25, που ανανεώθηκε για την εποχή του διαδικτύου, υποσχόμενοι να γυρίσουν πέντε ταινίες μέσα σε ένα χρόνο, από χειρόγραφα σενάρια και χωρίς να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ή οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στη δημιουργική διαδικασία.

«Σε έναν κόσμο όπου ο κινηματογράφος βασίζεται σε αλγορίθμους και οι τεχνητές οπτικές εκφράσεις κερδίζουν έδαφος, είναι αποστολή μας να υπερασπιστούμε το ελαττωματικό, ξεχωριστό και ανθρώπινο αποτύπωμα», ανέφεραν οι πέντε κινηματογραφιστές σε μια δήλωση που διαβάστηκε στο φεστιβάλ των Καννών το Σάββατο.

Οι δέκα κανόνες του νέου κινήματος Dogma 25 δεσμεύουν τους οπαδούς του να δουλεύουν με βάση ένα σενάριο που «πρέπει να είναι πρωτότυπο και χειρόγραφο από τον σκηνοθέτη», να δέχονται χρηματοδότηση μόνο «χωρίς όρους που να αλλοιώνουν το περιεχόμενο» και να μην έχουν «περισσότερα από 10 άτομα πίσω από την κάμερα»

Η υπόγεια σύνδεση arthouse κινηματογράφου και mainstream

Περιγράφεται στο μανιφέστο του ως «μια αποστολή διάσωσης και μια πολιτιστική εξέγερση», το Dogma 25 ιδρύθηκε στην Κοπεγχάγη από τον 47χρονο Δανο-Αιγύπτιο σκηνοθέτη May el-Toukhy, του οποίου το ερωτικό δράμα Queen of Hearts του 2019 ήταν η δανέζικη πρόταση για τα Όσκαρ εκείνης της χρονιάς και ο οποίος έχει σκηνοθετήσει δύο επεισόδια της βρετανικής τηλεοπτικής σειράς The Crown.

«Μετά τον Covid, όλες οι τιμές έχουν αυξηθεί και παίρνουμε λιγότερο φιλμ για τα ίδια χρήματα» δήλωσε ο El-Toukhy. «Αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα για τις ταινίες του arthouse, επειδή η ανάληψη ρίσκου έχει χαθεί. Όλο το mainstream στέκεται στους ώμους του arthouse, και αν το arthouse πεθάνει εντελώς, δεν θα μείνει καμία πρωτοτυπία στο mainstream».

Χαμηλού προϋπολογισμού ήθος

Ο El-Toukhy συμμετέχει στο Dogma 25 (το οποίο υιοθετεί την κοινώς χρησιμοποιούμενη διεθνή ορθογραφία του αρχικού κινήματος) με τους κινηματογραφιστές Milad Alami, Annika Berg και Isabella Eklöf, και τον εικαστικό Jesper Just, αν και το κίνημα είναι ανοιχτό στο να δεχτεί και άλλα μέλη.

Το μανιφέστο τους έχει υποστηριχθεί από τους δύο πιο γνωστούς σκηνοθέτες που προέκυψαν από το αρχικό κίνημα Dogme 95, τον Τόμας Βίντερμπεργκ και τον Λαρς Φον Τρίερ, και δημιουργήθηκε σε συνεργασία με την Zentropa, την εταιρεία κινηματογραφικών παραγωγών που ίδρυσε ο Φον Τρίερ.

Το χαμηλού προϋπολογισμού ήθος των ταινιών Dogme 95, όπως το Φέστεν του Βίντερμπεργκ και το Οι Ηλίθιοι του Φον Τρίερ, επηρέασε βαθιά τον σύγχρονο κινηματογράφο στην Ευρώπη και πέραν αυτής.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Zentropa Productions (@zentropaproductions)

Ο όρκος αγνότητας

Περίπου 212 δανέζικες και διεθνείς ταινίες έχουν λάβει πιστοποιητικό Dogme 95 από τότε που το μανιφέστο του ξεκίνησε στο Παρίσι τον Μάρτιο του 1995 – αν και πολλές ταινίες που συνδέονται με το κίνημα, όπως το Δαμάζοντας τα Κύματα και το Χορεύοντας στο Σκοτάδι του Φον Τρίερ, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις επειδή δεν ανταποκρίνονται στους αυστηρούς «όρκους αγνότητας*» του κινήματος.

(*Για να επιτύχουν τους σκοπούς του κινήματος, οι ιδρυτές του Dogme 95 δημιούργησαν τον όρκο αγνότητας – ένα σύνολο κανόνων που καθοδηγούσε τόσο τις πρακτικές όσο και τις δημιουργικές εκτιμήσεις των ταινιών τους με σημαντικό τρόπο).

Το Dogma 25 διατηρεί μόνο έναν από τους αυτο-επιβεβλημένους κανόνες του αρχικού μανιφέστου: ότι κάθε ταινία που συμμετέχει στο κίνημα πρέπει να «γυρίζεται εκεί όπου διαδραματίζεται η αφήγηση».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Jacob Alexander Sitowski (@jcbstwsk)

Μερικοί από τους νέους κανόνες

Οι δέκα κανόνες του νέου κινήματος Dogma 25 δεσμεύουν τους οπαδούς του να δουλεύουν με βάση ένα σενάριο που «πρέπει να είναι πρωτότυπο και χειρόγραφο από τον σκηνοθέτη», να δέχονται χρηματοδότηση μόνο «χωρίς όρους που να αλλοιώνουν το περιεχόμενο» και να μην έχουν «περισσότερα από 10 άτομα πίσω από την κάμερα».

Τουλάχιστον η μισή ταινία του Dogma 25 πρέπει να είναι χωρίς διαλόγους, «επειδή πιστεύουμε στην οπτική αφήγηση και στην πίστη στο κοινό».

Δεν επιτρέπεται η χρήση μακιγιάζ ή οποιοσδήποτε χειρισμός προσώπων και σωμάτων και τα σκηνικά που χρησιμοποιούνται στα γυρίσματα πρέπει να είναι είτε «νοικιασμένα, δανεικά ή χρησιμοποιημένα».

Το πιο δύσκολο από όλα, οι ταινίες του Dogma 25 πρέπει να γυριστούν «το πολύ μέσα σε έναν χρόνο» και η χρήση του διαδικτύου «είναι εκτός ορίων σε όλες τις δημιουργικές διαδικασίες».

Οι μεγάλες εταιρίες και οι αλγόριθμοι

Κατά την εκδήλωση παρουσίασης στις Κάννες, ο Just διευκρίνισε ότι αυτός ο κανόνας σημαίνει ότι θα τους επιτρέπεται να χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μόνο για διοικητικούς σκοπούς κατά τη διάρκεια της μονοετούς φάσης δημιουργίας ταινιών.

«Έχουμε γίνει τόσο εξαρτημένοι από το διαδίκτυο που σκέφτεσαι: «Ουάου, όλη μου την έμπνευση την αντλώ από το διαδίκτυο»», δήλωσε ο Berg. «Το θέμα είναι να απελευθερωθούμε από αυτό, διότι είμαστε πολύ ευάλωτοι όταν είμαστε συνεχώς συνδεδεμένοι με μεγάλες εταιρείες που μπορούν να μας στοχεύουν με αλγόριθμους».

Η Σουηδή σκηνοθέτης Eklöf, της οποίας η ταινία Holiday κέρδισε το βραβείο καλύτερης δανέζικης ταινίας στα ετήσια βραβεία Bodil της χώρας το 2018, δήλωσε ότι είχε ήδη αποφασίσει για την πλοκή της πρώτης της ταινίας Dogma 25. «Ήμουν σε μια σαδομαζοχιστική σχέση και δεν έχω δει ποτέ μια ταινία για αυτό το θέμα από ένα είδος νατουραλιστικής οπτικής γωνίας», είπε. «Θα ήθελα πραγματικά να γυρίσω μια ρομαντική, προσγειωμένη ταινία γι’ αυτό».

*Με στοιχεία από theguardian | Αρχική Φωτό: Το Dogma 25 μόλις ανακοινώθηκε στις Κάννες / Konstantin Bock