Θα ζήσουμε ένα νέο 2021; Το πολεμικό σχέδιο του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή και την Αφρική

Το πορτρέτο του Ντόναλντ Τραμπ ως «ισλαμοφάγου», που διακηρύσσει ότι θα πατάξει την τζιχαντιστική τρομοκρατία από όπου κι αν προέρχεται, φιλοτεχνεί ο Εconomist, σε ένα διφορούμενο άρθρο. Από τη μία παρουσιάζει αποδείξεις για το πώς οι αεροπορικές αντιτρομοκρατικές επιδρομές των ΗΠΑ, εναντίον στόχων στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική, πολλαπλασιάστηκαν επί των ημερών της δεύτερης θητείας του Τραμπ.

Από την άλλη αναδεικνύει τις αντιφάσεις της πολιτικής του Ρεπουμπλικανού προέδρου, που ενώ διακήρυττε προεκλογικά ότι «θα σταματήσει τους πολέμους», τώρα έχει δείξει το πιο «γερακίσιο» πρόσωπό του.  Επιπλέον ο Economist αφήνει αιχμές ότι η προσέγγιση του στρατιωτικού επιτελείου της κυβέρνησης Τραμπ κατά της τρομοκρατίας, αν και φαινομενικά στιβαρή μπορεί να αποδειχθεί αναποτελεσματική, αφού στερείται «ειρμού και συντονισμού».

Αν μη τι άλλο, οι επανειλημμένες γκάφες του υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσχεθ, με την διαρροή απόρρητων πληροφοριών για επικείμενη στρατιωτική επιχείρηση κατά των Χούθι, το  σκάνδαλο Signalgate, είναι δείγμα εσωτερικής αποδιοργάνωσης και έλλειψης σοβαρότητας.

Τέλος, αναφέρει ότι σύμφωνα με τις υπηρεσίες πληροφορίων των ΗΠΑ, το Ισλαμικό Κράτος και η Αλ Κάιντα, καταστρώνουν νέα σχέδια επίθεσης σε αμερικανικό έδαφος, αναβιώνοντας το κλίμα τρομοκρατικής απειλής του 2001.

Ο Τραμπ πολλαπλασίασε τις αεροπορικές επιθέσεις κατά στόχων σε Αφρική και Μέση Ανατολή

«Σκοτώστε τους»

«Ο πρόεδρος Τραμπ σήκωσε το βλέμμα του από το δρύινο γραφείο του στον Λευκό Οίκο και είπε: Σκοτώστε τους», αφηγείται ο Σεμπάστιαν Γκόρκα, ο νέος επικεφαλής της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας των ΗΠΑ. Αναφέρεται στις εντολές που έδωσε ο Τραμπ μόλις δέκα μέρες μετά την ορκωμοσία του, όταν του παρουσίασαν πληροφορίες με το στίγμα τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, που κρύβονται σε σπήλαια στη Σομαλία.

«Ο πρόεδρος έβγαλε το εμβληματικό του στυλό και τσεκάρισε το κουτάκι ‘πάμε’ στις επιχειρησιακές εντολές», λέει ο Γκόρκα.

Από τότε που επέστρεψε στα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αναζωπυρώσει τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας».

Οι συντάκτες του Economist, εξέτασαν τα διαθέσιμα στοιχεία για τα αμερικάνικα αντιτρομοκρατικά χτυπήματα σε τέσσερις χώρες. Στη Σομαλία υπήρξαν τουλάχιστον 19 βομβαρδιστικές επιδρομές τους τελευταίους τρεις μήνες. Ο Μπάιντεν σε όλη τη διάρκεια του 2024 είχε πραγματοποιήσει 11 επιδρομές,

Στην Υεμένη υπολογίζεται ότι υπήρξαν καθημερινές επιθέσεις κατά των Χούθι εδώ και πάνω από ένα μήνα. Στο Ιράκ και τη Συρία ένα κύμα επιδρομών έχει σκοτώσει αρκετούς ηγέτες τζιχαντιστών, αν και είναι δύσκολο να διασταυρωθούν τα ακριβή στοιχεία.

O «σκληροπυρηνικός» υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, υπόλογος για το Signalgate

Αύξηση επιδρομών

Ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχέθηκε να τερματίσει τους «αιώνιους πολέμους» και πολλοί στην κυβέρνησή του θέλουν να μεταφέρουν στρατεύματα και αεροπλάνα στην Ασία, περιορίζοντας την αμερικανική δραστηριότητα στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ευρώπη. Τι οδηγεί λοιπόν στην αύξηση των αεροπορικών επιδρομών;

Μέρος της απάντησης είναι η απειλή που συνιστούν οι τζιχαντιστικές ομάδες, οι οποίες συνεχίζουν «να συνωμοτούν εναντίον της Αμερικής».

Αλλά οι επιχειρήσεις αυτές αποκαλύπτουν τη «χαλαρή» προσέγγιση του Τραμπ, στη χρήση «θανατηφόρας δύναμης από απόσταση κατά μη κρατικών αντιπάλων». Αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλους στόχους, που ο Τραμπ έχει χαρακτηρίσει  τρομοκράτες, συμπεριλαμβανομένων των ναρκοσυμμοριών της Λατινικής Αμερικής.

Ο Πιτ Χέγκσεθ, ο υπουργός Άμυνας, είναι σκληροπυρηνικός. «Η Αφρική βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στην πρώτη γραμμή της επίθεσης των Ισλαμιστών», δήλωσε μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. «Δεν πρόκειται να τους επιτρέψουμε να διατηρήσουν ερείσματα, ειδικά για να προσπαθήσουν να χτυπήσουν την Αμερική».

Στο πλαίσιο του σχεδίου της, η κυβέρνηση έχει μεταβιβάσει την αρμοδιότητα διεξαγωγής χτυπημάτων εκτός «ενεργών» πολεμικών ζωνών από τον pρόεδρο ή τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας στις μάχιμες διοικήσεις (τα επιτελεία πολεμικών επιχειρήσεων που είναι αρμόδια για γεωγραφικές περιοχές, όπως η Αφρική).

Πράσινο φως

Αυτή η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, επιτρέπει πιο εύκολα την ανάληψη στρατιωτικής δράσης. «Η προηγούμενη διοίκηση απέφευγε περισσότερο το ρίσκο», λέει ένας στρατιωτικός αξιωματούχος. «Έχουμε [τώρα] το πράσινο φως  για να στοχεύσουμε και να σκοτώσουμε τρομοκράτες».

Η κυβέρνηση πιστεύει ότι η προσέγγισή της δικαιολογείται από τις νέες απειλές. Αφού πέρασε σχεδόν δύο δεκαετίες πολεμώντας τους τζιχαντιστές στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, η Αμερική έχει απομακρυνθεί από τη λογική της αποστολής «στρατού στο έδαφος». Αλλά οι τρομοκρατικές ομάδες ανασυγκροτούνται. Οι υπηρεσίες πληροφοριών προειδοποιούν ότι η Αλ Κάιντα, η οποία ήταν πίσω από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, και το Ισλαμικό Κράτος συνεχίζουν να καταστρώνουν σχέδια επίθεσης στην Αμερική.

Ανησυχούν ιδιαίτερα για τη Σομαλία, όπου η Αλ Σαμπάμπ, θυγατρική της Αλ Κάιντα, πιστεύεται ότι διαθέτει 10.000-15.000 μαχητές. Οι βάσεις της έχουν γίνει ορμητήριο για επιθέσεις στο εξωτερικό: ένας Κενυάτης τζιχαντιστής που εκπαιδεύτηκε και χρηματοδοτήθηκε από την Αλ Σαμπάμπ καταδικάστηκε τον Νοέμβριο στη Νέα Υόρκη για σχεδιασμό επίθεσης τύπου 9/11 στην Αμερική.

Αλ Σαμπάμπ και Χούθι

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι η Αλ Σαμπάμπ ενισχύει τους δεσμούς της με τους Χούθι ανταλλάσσοντας τεχνολογική και επιχειρησιακή τεχνογνωσία. Στις 3 Απριλίου ο επικεφαλής της αμερικανικής διοίκησης Αφρικής δήλωσε στο Κογκρέσο ότι οι Χούθι θα μπορούσαν πλέον να πλήξουν τις αμερικανικές βάσεις στο Τζιμπουτί. Οι αξιωματούχοι ανησυχούν ότι, συνεργαζόμενοι με την Αλ Σαμπάμπ οι Χούθι μπορεί να είναι σε θέση να προκαλέσουν μεγαλύτερα πλήγματα στη ναυτιλία ή στα αμερικανικά στρατεύματα.

«Αυτό για το οποίο ανησυχώ πολύ τώρα είναι η αναζωπύρωση της τρομοκρατίας», εξήγησε ο πτέραρχος Νταν Κέιν, ο νέος αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, κατά την ομιλία του στη Γερουσία. «Δεν χρειάζονται πολλοί τρομοκράτες για να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στη χώρα μας», είπε.  Στην Υεμένη η κυβέρνηση Μπάιντεν επικεντρώθηκε σε περιορισμένα πλήγματα εναντίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων και υποδομών. Οι αμερικανικές δυνάμεις πλήττουν τώρα ένα ευρύτερο φάσμα στόχων. Στις 17 Απριλίου χτύπησαν τον τερματικό σταθμό πετρελαίου στο Ρας Ίσα, σε μια επίθεση που σύμφωνα με αξιωματούχους των Χούθι σκότωσε 74 ανθρώπους.

Ανερμάτιστη πολιτική

Δεν είναι σαφές ότι η νέα προσέγγιση επιτυγχάνει τους στόχους της. Η αντιτρομοκρατική πολιτική στην Αφρική «προχωράει χωρίς ορμή, χωρίς πραγματική βούληση ή συνείδηση», υποστηρίζει ο Μάικλ Σούρκιν,  πρώην αναλυτής της CIA και τώρα επικεφαλής της εταιρείας συμβούλων Shurbros Global Strategies. Οι Χούθι έχουν αντέξει επί μια δεκαετία τους βομβαρδισμούς από τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλους. Στη διαβόητη πλέον ομαδική συνομιλία στο Signal –  που συζητούσε τα σχέδια μάχης κατά της πολιτοφυλακής των Χούθι, αξιωματούχοι του υπουργικού συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του αντιπροέδρου, εξέφρασαν επιφυλάξεις για τον βομβαρδισμό της Υεμένης.

Παρ’ όλα αυτά, η νέα προσέγγιση στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να είναι μια πρόγευση του τι πρόκειται να ακολουθήσει. Την πρώτη ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του ο κ. Τραμπ εξέδωσε διάταγμα με το οποίο χαρακτήριζε τα καρτέλ ναρκωτικών ως τρομοκράτες.

Μια αξιολόγηση που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο από τις 18 υπηρεσίες πληροφοριών της Αμερικής και επιβλέπεται από την Tούλσι Γκάμπαρντ, τη διευθύντρια της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (Director of National Intelligence), ανέδειξε την απειλή των καρτέλ σε σχέση με εκείνη των τζιχαντιστών. Έχει αναφερθεί αύξηση της δραστηριότητας κατασκοπευτικών αεροπλάνων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών γύρω από το Μεξικό.

Ορισμένοι στην κυβέρνηση διατυμπανίζουν με περηφάνεια αυτή τη νέα πιο «στιβαρή» προσέγγιση. Ο Γκόρκα παρήγγειλε ειδικά μπρελόκ για το προσωπικό του με τα γράμματα WWFY & WWKY. Η αινιγματική συντομογραφία προέρχεται από την επαναλαμβανόμενη προειδοποίηση του κ. Τραμπ προς τους τρομοκράτες: «We Will Find You And We Will Kill you» – Θα σας βρούμε και θα σας σκοτώσουμε».