Αριστερά-Μις Χάβισαμ;

Τριπλή κριτική: «Η Αριστερά δεν είναι επαρκώς συστημική και επενδύει στην καταστροφή». «Η Αριστερά είναι εξαιρετικά συστημική εμφανίζοντας συμπτώματα καθεστωτισμού». «Η Αριστερά είναι διασπαστική ή επενδύει σε αντιδεξιά συμμαχία», δηλαδή σε μια μορφή ενότητας που «δεν μας κάνει».

Οταν κάνει σκληρή αντικυβερνητική κριτική, ανακαλεί τα χαρακτηριστικά της δομικής αντιπολίτευσης του 2012-15, όταν κάνει ήπια ή και στηρικτική προσέγγιση μιας κυβερνητικής προσπάθειας, είναι αμήχανη ή ξεδοντιασμένη. Χαμένη και ανεπιθύμητη ούτως ή άλλως.

Συχνά στο ίδιο κείμενο συνυπάρχουν οι πολλές πλευρές της αντιπολίτευσης (στην αντιπολίτευση). Εάν εξαιρέσει κανείς βαθύτατα αντιαριστερούς, δεν μπορεί εύκολα να ερμηνεύσει ποικίλα φαινόμενα εμπάθειας ή πολιτικής ανασφάλειας που οδηγούν στην Αντιαριστερά.

Ενώ λοιπόν από τη μια θέλουν την Αριστερά συμμετέχουσα στο σύστημα, από την άλλη και συγχρόνως θέλουν μια Αριστερά παρθένα (να αφήνει το σύστημα ή τους λειτουργούς του να κάνουν μόνοι τη δουλειά τους). Στην πραγματικότητα θέλουν μια αριστερά στο ράφι, αειπάρθενο, αμέτοχη, κλεισμένη στον ρόλο του διακοσμητικού γεροντοκορισμού, μια Αριστερά-Μις Χάβισαμ.

Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτό το θέλουν όχι μόνο αντίπαλοι της Αριστεράς, αλλά και αρκετοί θαμώνες της. Το «εκτός πραγματικότητας» σε κρατάει ανέγγιχτο και άμωμο, ακίνδυνο στη σκήτη σου, ταριχευμένο σε μια αιώνια πολιτική ομορφιά.

Ακόμα και φιλοκυβερνητικοί παρατηρητές, που δεν τολμούν, πλέον, μετά την προφανή αδυναμία ελέγχου της επιδημικής κατάστασης, να μιλήσουν για αποτελεσματικότητα και επιτελικό ταλέντο της κυβέρνησης, υπεκφεύγουν στο «ναι, αλλά οι άλλοι είναι χειρότεροι». Μια κριτική που μετατοπίζει το πολιτικό σε ένα ηττοπαθές και υποχωρητικό περιθώριο, που επιδεικνύει όχι το πολιτικό προτέρημα του κυβερνώντος, αλλά το ελάττωμα του αντιπολιτευομένου.

Η κυβέρνηση φθείρεται, ανεξαρτήτως της συγκροτήσεως διαδόχου σχήματος. Κάπου θα πάει η απώλεια, κάπου θα καλουπωθεί, θα εκταθεί σε νέα σχήματα ή θα αναμορφώσει τα υπάρχοντα.

Σημείωση: το «Κέντρο», το είχε ανάγκη η συστημική Δεξιά ως εργαλείο ενσωμάτωσης και η Αριστερά ως πεδίο εκπροσώπησης. Κατά κάποιον τρόπο το Κέντρο επικυρώθηκε μέσα από το ελλείμματα των δύο αντίπαλων παρατάξεων του Εμφυλίου.

Η μεν κρατική Δεξιά ήθελε την εξημέρωση της διαμαρτυρίας, η δε κοινωνική Αριστερά (η διάσπαρτη στην κοινωνία αριστερή αντίληψη ή πληγή) ήθελε απλώς να υπάρξει, έστω και δι’ ενός μακρινού σχήματος. Ουσιαστικά το Κέντρο (όχι κατ’ ανάγκη η Ενωση Κέντρου και οι παραλλαγές της) μετεξελίχθηκε σε όχημα εξισορρόπησης. Μέχρι που η βουλιμία πολλών στελεχών του δεξιού κράτους εξώθησαν το Κέντρο σε πεδίο ανένδοτης δημοκρατικής και παραγωγικής διεκδίκησης. Αυτό το μεικτό κληροδότημα το συνέλεξε το ΠΑΣΟΚ που αποτέλεσε σχήμα υποδοχής και Κεντρώων και Εδαϊτών. Μια εξαιρετικά σύνθετη πολιτική, θυμική και πολιτιστική κατασκευή.

Τα πολιτικά σχήματα δημιουργούνται γιατί υπάρχει ευρύτερη πολιτική επιθυμία που τα «παραγγέλνει». Το ΠΑΣΟΚ είχε τη γείωση, γιατί συλλειτουργούσε με υποκείμενες πολιτιστικές ώσεις.  ΠΑΣΟΚ είναι όμως και οι μετεξελίξεις του, η αυτοϋπέρβαση, οι επιρροές του στη συγκρότηση της πολιτικής σκηνής, στη δημιουργία νέων κομμάτων, σχημάτων. Είναι η δυναμική του φαινομένου και όχι μια σφραγίδα.