Πολυτεχνείο 2020: Το δικαίωμα στην ισηγορία

Γράφει ο Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος*

Η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου, τιμώντας την παράδοση του Ιδρύματος και την τρέχουσα αποστολή της, συνόψισε την πραγματική διάσταση των σχετικών με την είσοδο αστυνομικών δυνάμεων γεγονότων στο ιστορικό συγκρότημα της Πατησίων τις παραμονές της 17ης Νοέμβρη. Ως φέρων και τις μνήμες από την επί τρεις δεκαετίες θητεία μου στο Ίδρυμα και την επί δύο τριετίες άσκηση των καθηκόντων του Πρύτανη (1997 – 2003), ας μου επιτραπεί, πέραν των συγχαρητηρίων προς τους Συγκλητικούς, να παρατηρήσω και τα εξής:

Οι εικόνες της προσαγωγής σε αστυνομικά τμήματα φοιτητών με χειροπέδες, διότι ασκούσαν το δικαίωμα της ισηγορίας στον χώρο τους, διεκδικώντας, όπως και τότε, τα αυτονόητα αιτήματα για μια βιώσιμη ποιότητα ζωής υπό συνθήκες, μάλιστα, παγκόσμιας και εξοντωτικής για το μέλλον τους δυστοπίας, είναι κάτι περισσότερο από θλιβερές και για τον πλέον κοινωνικοπολιτικά συντηρητικό πολίτη.

Πρόκειται για ένα αδικαιολόγητο και στοιχειώδες πολιτικό λάθος. Συσπείρωσε την αντιπολίτευση, διότι ανέδειξε το μείζον για τον εξουθενωμένο από τον κορωνοϊό απλό πολίτη: τις υποχρεώσεις της πολιτείας να προστατεύσει τα θεμέλια της δημοκρατίας και τις ελάχιστες αναγκαίες ισορροπίες στις εργασιακές σχέσεις που έχουν θεσμοθετηθεί μεταπολεμικά στις αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες.

Υπό το άγος της επιχειρούμενης κατά τον 21ο αιώνα μετατροπής των αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών σε “μετα-δημοκρατίες” (Κόλιν Κράουτς, 2000), η μνήμη των γεγονότων στο Πολυτεχνείο έχει υπερβεί προ πολλού τα όρια μιας γιορτής των ιδανικών της ατομικής και κοινωνικής ελευθερίας. Μετά από μια δεκαετία καταστροφικών οικονομικών υφέσεων και συνακόλουθων εκπτώσεων, από όλες τις κυβερνώσες πολιτικές παρατάξεις, στα ατομικά και κοινωνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα και υποχρεώσεις, επανέρχεται με τον κορωνοϊό ως “φυσική καταστροφή” σε εκατομμύρια συμπολίτες μας το θέμα της επιβίωσης, που εξέπεμψε τότε το αίτημα για ψωμί και παιδεία.

Ζητείται λοιπόν από τον καθένα μας, ανάλογα με τις δυνατότητές του και πέρα από κομματικές ταυτότητες, η άμεση και ουσιαστική συμμετοχή στη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και παρουσίας, δηλαδή της χειραφέτησης. Πρόκειται για το θεμέλιο της χωρίς εξαιρέσεις ισηγορίας ατόμων και κοινωνικών υποσυνόλων στη λήψη των αποφάσεων για το παρόν και το μέλλον τους και θωρακίζεται με τις αναγκαίες υπερδομές για την καθολική εφαρμογή της ισονομίας και της ισοτιμίας.

*Πρύτανης ΕΜΠ (1997-2003)