Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Νεότερος ή νεώτερος; Τα παραθετικά των επιθέτων (Μέρος Β’)

Νεότερος ή νεώτερος; Τα παραθετικά των επιθέτων (Μέρος Β’)

Ανώμαλα και ελλειπτικά παραθετικά

Το συγκριτικό και το υπερθετικό ενός επιθέτου μαζί λέγονται με ένα όνομα παραθετικά του επιθέτου.
Σε ό,τι αφορά το σχηματισμό των παραθετικών, οι κυριότερες επισημάνσεις μας είναι οι εξής:

1. Ο συγκριτικός βαθμός των επιθέτων σχηματίζεται περιφραστικά από το θετικό βαθμό και το ποσοτικό επίρρημα πιο (σε ορισμένες περιπτώσεις, σε ύφος τυπικό, χρησιμοποιείται στη θέση τού πιο το πλέον): πιο όμορφος, πιο βαθύς, πιο σαφής κ.λπ.
2. Πολλά επίθετα σχηματίζουν και μονολεκτικό συγκριτικό βαθμό, με την προσθήκη του επιθήματος -ό(ύ)τερος, -η, -ο και σπανιότερα του επιθήματος -έστερος, -η, -ο στο θέμα της λέξης: ομορφότερος, βαθύτερος, σαφέστερος κ.λπ.
3. Ορισμένα επίθετα σχηματίζουν και μονολεκτικό και περιφραστικό τύπο (π.χ., ωραιότερος και πιο ωραίος), άλλα μόνο μονολεκτικό (π.χ., κατώτερος) και άλλα μόνο περιφραστικό (π.χ., πιο πεισματάρης).
4. Ο απόλυτος υπερθετικός βαθμός σχηματίζεται μονολεκτικά είτε με την προσθήκη του επιθήματος -ό(ύ)τατος, -η, -ο είτε με την προσθήκη του επιθήματος -έστατος, -η, -ο στο θέμα της λέξης: ωραιότατος, στερεότατος, βαθύτατος, γλυκύτατος, επιεικέστατος, επιμελέστατος.
5. Τα μονολεκτικά παραθετικά ορισμένων επιθέτων σχηματίζονται από διαφορετική ρίζα ή με διαφορετικό τρόπο από εκείνα των άλλων επιθέτων. Τα εν λόγω παραθετικά λέγονται ανώμαλα. Τα σημαντικότερα είναι τα εξής:

απλός                          απλούστερος                      απλούστατος
κακός                          χειρότερος                          κάκιστος/χείριστος
καλός                          καλύτερος                           άριστος/κάλλιστος
λίγος                           λιγότερος                            ολίγιστος/ελάχιστος
μεγάλος                     μεγαλύτερος                        μέγιστος
μικρός                       μικρότερος                          μικρότατος/ελάχιστος
πολύς                        περισσότερος/πιότερος       πλείστος

6. Σε μερικά επίθετα λείπει ο θετικός βαθμός ή και ένας από τους δύο άλλους βαθμούς. Τα παραθετικά των επιθέτων αυτών λέγονται ελλειπτικά παραθετικά. Τα περισσότερα ελλειπτικά παραθετικά παράγονται από επιρρήματα, προθέσεις ή μετοχές:

(άνω)                             ανώτερος                        ανώτατος
(άπω)                            απώτερος                        απώτατος
(ένδον)                         ενδότερος                        ενδότατος
(έξω)                             εξώτερος                         εξώτατος
(έσω)                            εσώτερος                         εσώτατος
(κάτω)                          κατώτερος                       κατώτατος
(πλησίον)                    πλησιέστερος                  πλησιέστατος
(προ)                            πρότερος                         πρώτος
(υπέρ)                          υπέρτερος                        υπέρτατος
(επικρατών)               επικρατέστερος                     —
(προτιμώμενος)        προτιμότερος                          —
—                                 προγενέστερος                      —
—                                 μεταγενέστερος                     —
—                                 πρωτύτερος                            —
—                                 ύστερος                               ύστατος
—                                   —                                       ύπατος
—                                   —                                       έσχατος
—                                   —                                       εκλαμπρότατος
—                                   —                                       αιδεσιμότατος

Νεότερος ή νεώτερος; Τα παραθετικά των επιθέτων (Μέρος Α’)

Sports in

«Τελικός» για Παρτιζάν και Ολυμπιακό στο Βελιγράδι

Ο Ολυμπιακός φιλοξενείται απόψε (28/3, 21:30) στο Βελιγράδι από την Παρτιζάν για την 32η αγωνιστική της Euroleague.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024