Πώς το «μαξιλάρι» μοιάζει να κρατά όρθια την Ισπανία της κρίσης
Οικονομολόγοι, κοινωνιολόγοι, πολιτικοί, δίνουν την ίδια εξήγηση: αν η Ισπανία των 6 εκατομμυρίων ανέργων δεν έχει ακόμη εκραγεί, η εξήγηση είναι η «υπόγεια οικονομία», που αντιπροσωπεύει το 20% του ΑΕΠ, αλλά και το οικογενειακό «μαξιλάρι» ή αλλιώς η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών.
Οικονομολόγοι, κοινωνιολόγοι, πολιτικοί, δίνουν την ίδια εξήγηση: αν η Ισπανία των 6 εκατομμυρίων ανέργων δεν έχει ακόμη εκραγεί, η εξήγηση είναι η «υπόγεια οικονομία», που αντιπροσωπεύει το 20% του ΑΕΠ, αλλά και το οικογενειακό «μαξιλάρι» (στα ισπανικά, colchón) ή αλλιώς, η αλληλεγγύη.
Το να προσφέρεις στέγη ή χρήματα είναι πολύ σημαντικό όταν πάνω από το 55% των νέων κάτω των 25 ετών είναι χωρίς δουλειά, όταν σε 1,8 εκατομμύριο σπίτια όλα τα μέλη του νοικοκυριού είναι άνεργα κι όταν ένας στους πέντε (ένα στα τέσσερα παιδιά, σύμφωνα με την UNESCO) βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας.
Όπως παρατηρεί η αρθρογράφος του γαλλικού Monde, υπάρχουν περισσότεροι άστεγοι στη Μαδρίτη, αλλά εξακολουθούν να είναι λιγότεροι από εκείνους στο Παρίσι.
Οι διαδηλώσεις που καταγγέλλουν τη λιτότητα, την ιδιωτικοποίηση της υγείας ή την υποβάθμιση της παιδείας είναι ως επί το πλείστον ειρηνικές. Και η αλληλεγγύη είναι εντυπωσιακή. Στα πάρκα και έξω από τα σχολεία, πηγαίνουν οι παππούδες να παραλάβουν τα παιδιά όταν τα ωράρια δεν βολεύουν τους γονείς.
Όταν τα παιδιά τους χάνουν τα σπίτια τους, ανοίγουν χωρίς δισταγμό το σπίτι τους για να τα φιλοξενήσουν. Και όταν μείνουν άνεργα, ανοίγουν το πορτοφόλι.
Πώς εξηγείται αυτή η αλληλεγγύη; «Ο ατομισμός που χαρακτήριζε τον Διαφωτισμό ευδοκίμησε στη Γαλλία και τη Γερμανία, αλλά δεν κυριάρχησε ποτέ στην Ισπανία» σημειώνει η ιστορικός Μαρία Αντόνια Μπελ Μπράβο, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Χαέν.
«Το συναίσθημα κυριαρχεί στις ανθρώπινες σχέσεις. Και με τη σημερινή κρίση, συνειδητοποιήσαμε ότι το κοινωνικό κράτος, που θέλησε να υποκαταστήσει τον παραδοσιακό ρόλο της οικογένειας, είχε ελαττώματα».
Η Ισπανία είναι μια από τις ευρωπαϊκές χώρες όπου οι νέοι φεύγουν πιο αργά από το πατρικό τους: στα 29 τους χρόνια κατά μέσο όρο.
Με την κρίση, πολλοί επιστρέφουν. «Αυτό προκαλεί μια χρόνια εξάρτηση των νέων από τους γονείς τους, που επεκτείνεται στη μεσαία τάξη», επισημαίνει ο κοινωνιολόγος Χοσέ Φέλιξ Τεθάνος, πρόεδρος του Fondation Sistema. «Οσοι καλύπτουν τις ανάγκες των παιδιών τους βλέπουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται, γεγονός που οδηγεί σε μια συγκαλυμμένη εξαθλίωση του πληθυσμού».
Το κίνημα των «Αγανακτισμένων», που γεννήθηκε στις 15 Μαϊου 2011, έχει κινητοποιήσει από την πλευρά του χιλιάδες ανθρώπους σε όλη την Ισπανία. Μόλις γίνεται γνωστή μία κατάσχεση, εθελοντές στρατοπεδεύουν μπροστά στην πόρτα της οικογένειας που απειλείται. Τις περισσότερες φορές, η αστυνομία εγκαταλείπει την προσπάθεια.
Υπάρχουν κι άλλες μορφές αλληλεγγύης. Είκοσι άτομα κατασκήνωσαν επί 108 ημέρες, παρά το τσουχτερό κρύο, μπροστά στο κτίριο της τράπεζας Bankia, δύο βήματα από την Πουέρτα ντελ Σολ. Δεκάδες άνθρωποι που απειλούνταν με απέλαση πέρασαν από εκεί αυτό το διάστημα, προτού απομακρυνθούν από την αστυνομία τη νύχτα της 6ης προς 7η Φεβρουαρίου.
Δεν λείπουν κι εκείνοι που «δανείζουν» το εξοχικό τους σπίτι σε άστεγους μέχρι να βρουν μια λύση. Ο σύλλογος δέχεται συνεχώς προσφορές. Οι εθελοντές αυξάνονται συνεχώς.
Οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη από βοήθεια αυξάνονται βέβαια με πολύ ταχύτερους ρυθμούς.
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Δευτέρα 08.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/pexels-igor-cibulsky-75306089-8637937-315x220.jpg)
![Όταν ο προτεινόμενος ως νέος αρχηγός της Μοσάντ τραυματίζονταν βαριά την 7η Οκτωβρίου [βίντεο]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/WhatsApp-Image-2025-12-04-at-14.19.42-127x85.jpeg)
![Όταν ο προτεινόμενος ως νέος αρχηγός της Μοσάντ τραυματίζονταν βαριά την 7η Οκτωβρίου [βίντεο]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/WhatsApp-Image-2025-12-04-at-14.19.42-315x220.jpeg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442