Είναι πια σε όλους μας γνωστό ότι ο άνδρας των 50 χρόνων σήμερα δεν θεωρείται γέρος. Και ίσως βέβαια αν ανατρέξει κανείς 30 με 40 χρόνια πριν, θα δει σε κείμενα και αναγνώσματα να αποκαλείται ο πενηντάρης γερασμένος και σχεδόν ξοφλημένος στη ζωή του. Αναμφίβολα ο σύγχρονος άνδρας πενηντάρης είναι τελείως διαφορετικός από εκείνον της δεκαετίας του '60. Και βέβαια το πιο σημαντικό απ' όλα είναι ότι εξακολουθεί να είναι ο κυρίαρχος και ο ώριμος παραγωγικά ενήλικας.
Είναι πια σε όλους μας γνωστό ότι ο άνδρας των 50 χρόνων σήμερα δεν θεωρείται γέρος. Και ίσως βέβαια αν ανατρέξει κανείς 30 με 40 χρόνια πριν, θα δει σε κείμενα και αναγνώσματα να αποκαλείται ο πενηντάρης γερασμένος και σχεδόν ξοφλημένος στη ζωή του. Αναμφίβολα ο σύγχρονος άνδρας πενηντάρης είναι τελείως διαφορετικός από εκείνον της δεκαετίας του ’60. Και βέβαια το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι ότι εξακολουθεί να είναι ο κυρίαρχος και ο ώριμος παραγωγικά ενήλικας.
Θα ήταν καλά να σηματοδοτήσουμε τις τρεις μεγάλες περιόδους της ηλικίας στον άνδρα ώστε να δώσουμε την ταυτότητα αλλά και τη θέση της κάθε περιόδου από αυτές: η πρώτη μέχρι τα 30 χρόνια (μιλάμε για την ελληνική πραγματικότητα), όπου χτίζει και αναπτύσσει την προσωπικότητα, το επάγγελμα και την προσωπική του ζωή, βάζοντας τα θεμέλια γι’ αυτή τη συνέχεια, που φαίνεται να ολοκληρώνεται στην δεύτερη περίοδο της ζωής του, τα 30 έως 60 χρόνια.
Αυτή η τριακονταετία είναι η «χρυσή ηλικία» τόσο του κοινωνικού όσο και του προσωπικού επιπέδου ζωής, λειτουργώντας «στον κόσμο της ζωής» που έχτισε και απολαμβάνει. Μέσα σ’ αυτά τα χρόνια ο άνδρας «τα δίνει όλα», εκφράζοντας τις δυνάμεις του, ικανοποιώντας τις δυνατότητές του, ανοίγοντας το αύριο στους απογόνους του.
Και είναι πέρα ως πέρα αλήθεια ότι ο σημερινός Έλληνας αυτής της ηλικίας παλεύει αλλά και ζητάει το αποτέλεσμα πιστεύοντας στη συνέχεια που θα αφήσει πίσω του. Τελευταίες αντιλήψεις της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας δείχνουν ότι ο Έλληνας περνάει τη φάση της αμφισβήτησης και της απογοήτευσης νιώθοντας την ανάγκη να ικανοποιείται μέσα στο σήμερα αδιαφορώντας για το αύριο ή και, κατά μερικούς, απελπισμένος γι’ αυτό το αύριο που έρχεται…
Φαινόμενα της εποχής, η κρίση των γεννήσεων, το μήνυμα της εφήμερης επιβίωσης, ο «ωχαδελφισμός» αλλά και η απορία για το ποιο αύριο μιλάμε: Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω. Όσο κι αν αλλάζει αυτό το κλασσικό, παραδοσιακό μοντέλο του Νεοέλληνα που φτιάχνει την προίκα του παιδιού του, νομίζω ότι ο Έλληνας της μέσης παραγωγικής ηλικίας, ο άνδρας, ο πατέρας, ο φίλος και πάνω απ’ όλα ο πολίτης αυτής της χώρας μέσα του έχει το πιστεύω της δημιουργίας, τον εγωισμό του να φτιάχνει αλλά και την ανάγκη σ’ αυτά τα 30 χρόνια, να δώσει ότι καλύτερο και περισσότερο σ’ αυτό που η μοναδικότητα της φυλής μας εκφράζει πίσω από τη λέξη: οικογένεια.
Θέλω να πιστεύω ότι όλοι συμφωνούμε ότι ο Έλληνας των 30 έως 60 χρόνων που πασχίζει για το σπίτι, το αυτοκίνητο και τα υλικά αγαθά, δεν αφήνει απ’ έξω αυτά τα πρόσωπα που τον γέννησαν αλλά και αυτά τα πρόσωπα που ζουν μαζί του και που γεννάει ο ίδιος.
Και χωρίς βέβαια να πούμε ότι αυτό είναι απόλυτα υγιές, αυτό ο Έλληνας που μάχεται καθημερινά, πολλές φορές αναλώνεται πίσω από το μεγάλωμα των παιδιών του ξεχνώντας ότι αυτά τα παιδιά «παύουν να είναι παιδιά» και ότι οφείλουν να περάσουν στη δική τους προσωπική μάχη, στα δικά τους πιστεύω.
Η αρχή της δύσης ίσως για μερικούς να είναι τα 60 χρόνια, θεωρείται η αρχή της τρίτης περιόδου του άνδρα, που οφείλει να δώσει τη γνώση, την ωριμότητα και την εμπειρία του στη γενιά που κρατάει το τιμόνι.
Είναι η ηλικία της βαθιάς ικανοποίησης όλων των χρόνων που πέρασαν, η απόλαυση του έργου που έφτιαξε, η συναισθηματική επικοινωνία και συντροφικότητα με τη σύντροφο της ζωής αλλά και τα νέα μέλη που στη ζωή του απέκτησε.
Θα μου πείτε καλά όλα αυτά, ο πενηντάρη όμως που βρίσκεται; Πρώτο και βασικό μήνυμα, που το πιστεύω ακράδαντα και μέσα από την επιστημονική μου έρευνα, σ’ αυτή την ηλικία (μαρτυρία του αστού πενηντάρη, 500 περίπου ατόμων), αλλά και από πρόσφατη έρευνα που έκανα για τη σεξουαλική του ζωή δείχνει ότι περνάει κλιμακτήριο.
Ο ένας στους τρεις πενηντάρηδες περνάει «κρίση ηλικίας». Αυτό σημαίνει ότι τα δυο πρόσωπα α) το κοινωνικό και β) το σεξουαλικό μπαίνουν σε εκτίμηση και αμφισβήτηση του «υπάρχω». Αναλύοντας τους παράγοντες σ’ αυτούς του δυο άξονες βλέπουμε να κυριαρχούν και να παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή του, η ψυχολογική του κατάσταση, η συναισθηματική σχέση με τη οικογένεια, η επαγγελματική εικόνα του και το κοινωνικό του status. Και πάνω απ’ όλα η σεξουαλική συμπεριφορά μέσα από την ανάγκη του να αρέσει και να μετράει.
Η ηλικία αυτή έχει επιρρέπεια στη συναισθηματική αστάθεια, νεύρωση και κατάθλιψη μέσα από την απογοήτευση που τον διακατέχει και την προσπάθεια να αναδιαρθρώσει τόσο την προσωπική όσο και την επαγγελματική του ταυτότητα.
Ο γάμος, κυρίαρχος και δυνατός, φαίνεται να τον στηρίζει με μια γυναίκα σύντροφο, που τη θέλει πιο κοντά του (ίσως και μαμά του), αλλά και πιο μακριά του, για να δικαιολογεί και να συγχωρεί τις δικές του «αταξιούλες», σίγουρη όμως ότι μπορεί να μεγαλώσει τα παιδιά του και να στηρίζει το σπίτι τους.
Έτσι τον βλέπουμε να ερωτεύεται μικρές και αισθησιακές γυναίκες που αφήνεται να ξεμυαλιστεί και να ζήσει την ηδονή και το πάθος κάτω από τον κουρασμένο και ρουτινιασμένο γάμο του. Σ’ αυτή την ηλικία έχουμε την ουσιαστικότερη παρουσία του σεξουαλικού προβλήματος, που τον βάζει σ’ ένα φαύλο κύκλο, ζητώντας όσο-όσο τη στύση που δυστυχώς του θυμίζει τον πάνοπλο ιππότη χωρίς… τον ιππότη!
Το γεγονός είναι ότι ο πενηντάρης πρέπει να μάθει ν’ αγαπάει την ηλικία του, να εξακολουθεί να είναι όμορφος, να προσέχει τον εαυτό του και να ζει κάθε λεπτό της μάχης και της χαράς που του δίνει η ζωή.
Είναι πράγματι η πιο γεμάτη και ολοκληρωμένη ηλικία στον άνδρα. Είναι η ηλικία που έχει πολύ σεξ, αλλά ποιοτικά και όχι συγκριτικά με τους αριθμούς του νεαρού άνδρα που θα μας κάνει να θέλουμε να τον ανταγωνιστούμε.
Είναι η ηλικία της συντροφικότητας και της κοινωνικής έκφρασης του «είναι μας», μέσα από την ανάγκη να δίνουμε το παρών στη ζωή, έτσι ίσως όπως ο Σαρτ είπε: «Νιώθω ότι είμαι αυτό που μπορώ να εκφράσω καλύτερα σ’ αυτό που γνωρίζω ότι είμαι«.
Ίσως δεν μίλησα για τις πιθανές μικρές βιολογικές επιδράσεις που έχει η ηλικία των 50 χρόνων, όπως είναι η μείωση της τεστοστερόνης και η πιθανή αρχή της μείωσης της αιμάτωσης του πέους, σ’ αυτό που ονομάζουμε διαταραχή της στυτικής σκληρότητας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι πενηντάρηδες πρέπει να ψαχτούν τόσο ορμονικά όσο και στυτικά γιατί θεωρείται μέσα στο φυσιολογικό πλαίσιο των μεταβολών αυτής της ηλικίας.
Ο πενηντάρης οφείλει να θυμάται ότι εξακολουθεί να είναι νέος στη δική του ηλικία και παραγωγικός, αναγκαίος τόσο στον εαυτό του όσο και στο περιβάλλον του.