Καταρράκτης όρασης-στη θεραπεία… όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα

Μήπως τον τελευταίο καιρό δυσκολεύεστε να δείτε καλά μακριά ή κοντά; Μήπως πάλι κατά τη βραδινή οδήγηση τα φώτα των αυτοκινήτων σάς ενοχλούν όσο ποτέ; Έχετε δυσκολία στο διάβασμα ή βλέπετε την τηλεόραση «με άλλα μάτια»; Αν τέτοιου είδους συμπτώματα σας ενοχλούν καιρό και δεν έχετε επισκεφθεί οφθαλμίατρο, καλό θα είναι να το κάνετε σύντομα, γιατί, όπως μας είπε και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας «Orasis», οφθαλμίατρος Γιάννης Λαμπρόπουλος, όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα.

heatlh.in.gr. : Κύριε Λαμπρόπουλε, πώς δημιουργείται o καταρράκτης;

Γ.Λ. : Ο καταρράκτης είναι η θόλωση του φυσικού φακού του ματιού. Ο φακός αυτός βρίσκεται πίσω από την κόρη και ονομάζεται κρυσταλλοειδής. Στην ουσία είναι αυτός που μας δίνει τη δυνατότητα να εστιάσουμε σε κάποιο σημείο, είτε μακριά είτε κοντά. Φανταστείτε κατ΄ αναλογία μια φωτογραφική μηχανή. Το διάφραγμά της αντιστοιχεί στην κόρη του ματιού, ενώ το φιλμ στον αμφιβληστροειδή. Ο φακός αυτός πρέπει να είναι καθαρός σαν κρύσταλλο. Όταν αυτός ο φυσιολογικός φακός θολώσει, τότε λέμε ότι το άτομο πάσχει από καταρράκτη. Στην περίπτωση που η θόλωση αυτή είναι πλήρης, τότε δεν βλέπουμε καθόλου και η εξέλιξη μπορεί να είναι πολύ άσχημη, να παρουσιαστεί μέχρι και τύφλωση, διαφορετικά απλώς βλέπουμε θαμπά.

heatlh.in.gr. : Τι τον προκαλεί;

Γ.Λ. :Οφείλεται στην αλλαγή του μεταβολισμού του φακού και κάνει την εμφάνισή του με την πάροδο της ηλικίας.

heatlh.in.gr. : Σε ποιες ηλικίες εμφανίζεται συνήθως;

Γ.Λ. : Παρουσιάζεται συνήθως μετά τα 60 έτη. Είναι η πάθηση των γηρατειών και όσο περισσότερα χρόνια ζήσει κάποιος τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες να πάθει καταρράκτη.



heatlh.in.gr. : Ποια είναι τα ποσοστά που αντιστοιχούν στην κάθε ηλικία;

Γ.Λ. : Στην ηλικία των 60 ετών είναι περίπου 15%, στα 65 περίπου 30%, ενώ στα 80 το ποσοστό φτάνει το 60% και τέλος, σε αυτούς που είναι 90 ετών είναι ανάλογο της ηλικίας τους.



heatlh.in.gr. : Ποιοι άλλοι παράγοντες ευθύνονται για τη νόσο;

Γ.Λ. : Μπορούμε να ενοχοποιήσουμε τη μυωπία, το διαβήτη, κάποιο τραύμα κοντά στον κρόταφο, το οποίο θα διαταράξει την ισορροπία του φακού και θα θολώσει το μάτι. Επίσης, μπορεί να είναι κληρονομικό, δηλαδή να γεννηθεί ένα παιδί με καταρράκτη, τότε μιλάμε για το συγγενή καταρράκτη. Ακόμη, είναι δυνατόν να προκληθεί από φάρμακα, όπως η κορτιζόνη.



heatlh.in.gr. : Πώς «βλέπει» κάποιος που αρχίζει να θολώνει ο φακός του;

Γ.Λ. : Κατ’ αρχάς βλέπει θολά. Δεύτερον, οι ακτίνες του ήλιου θαμπώνουν τελείως την όρασή του, σχεδόν τυφλώνεται, ενώ στο ημίφως βλέπει πάρα πολύ καλά. Τρίτον, έχει προβλήματα τη νύχτα κατά τη διάρκεια της οδήγησης και ακόμη μπορεί να αλλάζει πολύ συχνά γυαλιά, γιατί μεταβάλλεται το επίπεδο της όρασής του.



heatlh.in.gr. : Δηλαδή, είναι δυνατόν να έχει την αίσθηση ότι ανεβαίνει η μυωπία του και στην ουσία να δημιουργείται καταρράκτης;

Γ.Λ. : Ναι, είναι και αυτό μια μορφή της νόσου, που ονομάζεται μυωπικός καταρράκτης. Το μάτι αλλάζει τη διαθλαστική του ικανότητα. Σκληραίνει ο φακός και έτσι δημιουργείται μυωπία.



heatlh.in.gr. : Ποιες είναι οι μέθοδοι θεραπείας;

Γ.Λ. : Παλιά οι χειρουργοί τοποθετούσαν ένα εργαλείο και βύθιζαν το φακό στο εσωτερικό του ματιού. Με τον τρόπο αυτό «ξεθόλωνε» η όραση, αλλά ο ασθενής δεν μπορούσε πλέον να εστιάσει καλά, γιατί αυτός ακριβώς είναι ο ρόλος του φακού.
Έπειτα από αυτό, εφαρμόστηκε η επέμβαση με μεγάλες τομές, 180 μοιρών, κατά την οποία με ένα στειλεό αφαιρούσαν το φακό. Προκειμένου ο ασθενής να εστιάσει, έπρεπε να φορά γυαλιά με χοντρό φακό, το λεγόμενο πατομπούκαλο. Φυσικά η ποιότητα όρασης ήταν πολύ κακή και το οπτικό πεδίο του ασθενούς περιορισμένο.
Τη δεκαετία του ’60 εφευρέθηκε ο φακός επαφής, o οποίος όμως δεν είναι καθόλου πρακτικός για τα ηλικιωμένα άτομα, που αποτελούν άλλωστε την πλειονότητα των πασχόντων από καταρράκτη.
Ακολούθησε ο ενδοφθάλμιος φακός (ενδοφακός), ο οποίος θεωρήθηκε επανάσταση στη θεραπευτική αποκατάσταση του καταρράκτη.



heatlh.in.gr. : Ποια είναι η διαδικασία αφαίρεσης και αντικατάστασης του φακού;

Γ.Λ. : Ο χειρουργός εισχωρεί από μία μικρή τομή περίπου 2,8 χιλιοστών με ένα στειλεό, με υπερήχους διαλύει το εσωτερικό του φακού και με μια αναρρόφηση τον απορροφά. Η επέμβαση είναι σαν να έχει ένα κομπρεσέρ, ένα καταβρεχτήρι και μία σκούπα. Το κομπρεσέρ σπάζει σε κομματάκια, η πλύση τα καθαρίζει και η σκούπα τα μαζεύει.



heatlh.in.gr. : Πρόκειται δηλαδή για ένα ξένο σώμα που τοποθετείται στο εσωτερικό του ματιού;

Γ.Λ. : Ακριβώς, και είναι πλήρως αποδεκτό από τον οργανισμό. Λειτουργεί σαν μέρος του σώματος και όχι σαν ξένο σώμα. Ο φακός αυτός αποτελεί τη σωτηρία των ασθενών με καταρράκτη.



heatlh.in.gr. : Πόσο επώδυνη είναι αυτή η διαδικασία και πόσος χρόνος απαιτείται για την πλήρη ίαση ή για την υποχώρηση των συμπτωμάτων, όπως το πρήξιμο;

Γ.Λ. :Γίνεται τόσο μικρή τομή που δεν βάζουμε ράμμα μετά την επέμβαση, δεν καλύπτουμε το μάτι και ο ασθενής πηγαίνει αμέσως μετά την επέμβαση στο σπίτι ή στο γραφείο του. Το σημαντικότερο από όλα είναι ότι η αναισθησία γίνεται με σταγόνες, χωρίς ενέσεις κ.λπ. Η επέμβαση διαρκεί περίπου δέκα λεπτά και δεν αφήνει κανένα απολύτως σημάδι που να γίνεται αντιληπτό από τους άλλους ή από τον ίδιο.

heatlh.in.gr. : Πόσοι ασθενείς με καταρράκτη υπάρχουν στον κόσμο;

Γ.Λ. : Στις ΗΠΑ έχουν καταγραφεί 1,5 εκατομμύριο ασθενείς, οι οποίοι με την εφαρμογή της εν λόγω μεθόδου βλέπουν τέλεια, όπως και το 1,5 εκατομμύριο των ασθενών της Ευρώπης. Εμείς εδώ στην Ελλάδα χειρουργούμε 50 χιλιάδες ασθενείς το χρόνο και στους 48 χιλιάδες από αυτούς τοποθετούνται ενδοφακοί.



heatlh.in.gr. : Υπάρχει περίπτωση να θολώσει ο τεχνητός φακός και τι ποσοστό επιτυχίας έχει η επέμβαση;

Γ.Λ. : Όχι, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να θολώσει ο τεχνητός φακός. Εφ΄ όρου ζωής ο χειρουργημένος δεν πρόκειται να πάθει κάτι παρόμοιο. Τώρα, όσον αφορά στο ποσοστό επιτυχίας αυτό υπολογίζεται στο 98%.



heatlh.in.gr. : Πότε είναι η καλύτερη στιγμή να προχωρήσει ο ασθενής σε επέμβαση;

Γ.Λ. : Όσο νωρίτερα αποφασίσει να αντιμετωπίσει τον καταρράκτη τόσο λιγότερες επιπλοκές θα υπάρξουν. Αν τον αφήσει να ωριμάσει, τότε ο φακός γίνεται σαθρός και σκληραίνει, καθιστώντας δύσκολη την αφαίρεσή του.

heatlh.in.gr. : Ποιες είναι οι νέες επιστημονικές εξελίξεις που αναμένεται να ανατρέψουν την «επανάσταση»;

Γ.Λ. : Οι ερευνητές αναζητούν μια «ουσία» με τη μορφή εμβολίου, η οποία θα χορηγείται στον ασθενή και ο φακός του δεν θα θολώνει όσα χρόνια και αν περάσουν. Η έρευνα δηλαδή εστιάζεται στο πώς μπορούμε να διατηρήσουμε το φακό καθαρό. Ένα απλό εμβόλιο φαίνεται να είναι η ιδανική λύση.

health.in.gr