Η ΕΕ θέλει να εξοπλίσει την Ουκρανία, μα χάνει έδαφος σε μια κούρσα ενάντια στον χρόνο

Από τότε που ο Τραμπ ανέλαβε τα καθήκοντά του, δεσμευόμενος να αποσύρει την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν ότι δεν θα μπορέσουν να προμηθεύσουν την Ουκρανία με τα όπλα που χρειάζεται.

Σύμφωνα με τους New York Times, μέχρι στιγμής, όλα δείχνουν πως είχαν δίκιο να ανησυχούν: Ο λεγόμενος συνασπισμός των προθύμων εξακολουθεί να μεταφέρει πολεμικό υλικό στα πεδία των μαχών, ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος έχει καταστήσει σαφές ότι η Ευρώπη οφείλει να επωμιστεί ακόμη κι εξ ολοκλήρου το βάρος για ασφάλεια τόσο της Ουκρανίας όσο και της ίδιας.

Αυτός είναι ένας λόγος που το κοινοβούλιο της Ουκρανίας ενέκρινε κατά συντριπτική πλειοψηφία τη συμφωνία να παραχωρήσουν στις ΗΠΑ μερίδιο από τα μελλοντικά έσοδα της χώρας από τους φυσικούς της πόρους, συμπεριλαμβανομένων των ορυκτών της.

Μολονότι δεν περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφάλειας, η συμφωνία διατηρεί ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικής αποστολής αμερικανικών όπλων και άλλης στρατιωτικής βοήθειας. «Αυτό μας δίνει ελπίδα», δήλωσε ο Yehor Chernev, αναπληρωτής πρόεδρος της επιτροπής εθνικής ασφάλειας, άμυνας και πληροφοριών του ουκρανικού κοινοβουλίου.

Σε συνέντευξή του λίγο μετά την ψηφοφορία, ο Chernev είπε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις εξαντλούνται σε πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, πυροβολικό και, κυρίως, βαλλιστικά συστήματα αεράμυνας – των οποίων η πλειονότητα κατασκευάζεται στις ΗΠΑ, σύμφωνα με ανάλυση του Kiel Institute για το World Economy.

Ο απρόθυμος Τραμπ

Μέχρι το καλοκαίρι, η στρατιωτική βοήθεια που εγκρίθηκε υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν θα εξαντληθεί και ο Τραμπ εμφανίζεται απρόθυμος να την ανανεώσει.

«Μου είπε ότι χρειάζεται περισσότερα όπλα, αλλά αυτό το λέει εδώ και τρία χρόνια», είπε ο Τραμπ μετά τη συνάντηση με τον Ζελένσκι τον περασμένο μήνα στη Ρώμη (η κυβέρνηση Τραμπ επέτρεψε στην Ουκρανία να αγοράσει μερικά όπλα χαμηλού κόστους απευθείας από Αμερικανούς κατασκευαστές, αλλά όχι με τη βοήθεια της κυβέρνησης των ΗΠΑ).

Οι Ευρωπαίοι έχουν δώσει συλλογικά περίπου το ήμισυ της εκτιμώμενης στρατιωτικής υποστήριξης, ύψους 130 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που έχει παρασχεθεί στην Ουκρανία αφότου η Ρωσία εισέβαλε στη χώρα το 2022. Οι ΗΠΑ έχουν παράσχει την υπόλοιπη.

Προ ημερών, ένας αξιωματούχος του Κογκρέσου δήλωσε ότι οι ΗΠΑ ενέκριναν τη μεταφορά από τη Γερμανία στην Ουκρανία 125 ρουκετών πυροβολικού μεγάλου βεληνεκούς και 100 πυραύλων αεράμυνας Patriot. Τα εν λόγω όπλα, που είναι άκρως απαραίτητα για το Κίεβο, κατασκευάζονται στις ΗΠΑ και δεν μπορούν να εξαχθούν -ακόμη κι αν τα κατέχει άλλη χώρα- χωρίς την έγκριση της αμερικανικής κυβέρνησης.

Κι ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες και οι επενδυτές εμφανίζονται πρόθυμοι να αντλήσουν περισσότερα χρήματα στην παραγωγή όπλων, στελέχη της βιομηχανίας και ειδικοί προβλέπουν ότι θα χρειαστεί μια δεκαετία για να επιταχυνθούν οι γραμμές συναρμολόγησης.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται ότι ο Τραμπ θα «τραβήξει» από την Ευρώπη τα μέσα αποτροπής της έναντι της Ρωσίας

«Η Ευρώπη προσπαθεί να αντικαταστήσει τη βοήθεια που χάσαμε από τις ΗΠΑ, αλλά δυστυχώς, δεν έχουν την ικανότητα να το κάνουν», είπε ο Chernev. «Χρειάζεται χρόνος μεταξύ της απόφασης και της πραγματικής βοήθειας».

Τις τελευταίες ημέρες, ο Τραμπ έδειξε να ευθυγραμμίζεται περισσότερο με την Ουκρανία, εν συγκρίσει με το παρελθόν -με απόγειο το γεγονός ότι απείλησε με κυρώσεις τη Ρωσία αν αρνηθεί να συμφωνήσει σε μια εκτεταμένη κατάπαυση του πυρός- εν τούτοις η ευρύτερη αποδοκιμασία του έναντι της 80ετούς προστασίας της Ευρώπης από τις ΗΠΑ ωθούν τις ευρωπαϊκές ηγεσίες να επανεξετάσουν την ασφάλειά της.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται ότι ο Τραμπ θα «τραβήξει» από την Ευρώπη τα μέσα αποτροπής της έναντι της Ρωσίας: όπως τα αμερικανικά στρατεύματα και την αμερικανική πυρηνική ομπρέλα. Από την άλλη, η εστίαση ευρωπαϊκών χωρών στη δική τους προστασία, «τρώει» ό,τι θα μπορούσαν να δίνουν στην Ουκρανία.

«Αντιμετωπίζουν το διπλό πρόβλημα του να πρέπει να επανεξοπλιστούν και να προμηθεύσουν την Ουκρανία, και η βιομηχανική τους ικανότητα δεν είναι αρκετά μεγάλη για να κάνει και τα δυο», είπε ο Matthew Savill, διευθυντής στρατιωτικών επιστημών στο Royal United Services Institute, μια δεξαμενή σκέψης που συνδέεται με τον βρετανικό στρατό.

Ο ίδιος είπε ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να συμπληρώσει τα περισσότερα από τα όπλα που οι ΗΠΑ παρείχαν στην Ουκρανία, «μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, εάν έχει τη θέληση· και δεν είμαι σίγουρος ότι έχει τη θέληση». «Σίγουρα, πάντως, όχι βραχυπρόθεσμα», συμπλήρωσε ο Savill.

Ζήτημα ζωής και θανάτου

Τα όπλα δεν είναι μόνο ζήτημα ζωής και θανάτου για τους στρατιώτες της Ουκρανίας, λένε οι New York Times, που εξηγούν ότι, χωρίς επαρκείς προμήθειες, η Ουκρανία θα μπορούσε να χάσει έδαφος εάν αναγκαστεί να υποχωρήσει.

Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που ο Τραμπ προσπαθεί να επιτύχει μεσολαβώντας, θα «παγώσει» τη σύγκρουση και αυτό θα επέτρεπε στη Ρωσία να διατηρήσει ό,τι έδαφος έχει καταλάβει στο μεταξύ, προειδοποιούν οι NYT, που πάντως εκτιμούν πως η ροή όπλων από την Ευρώπη προς την Ουκρανία είναι βέβαιο πως θα συνεχιστεί ακόμη και αν οι αμερικανικές παραδόσεις τελειώσουν.

Η Γερμανία έστειλε πρόσφατα στην Ουκρανία περισσότερα από 60 τεθωρακισμένα οχήματα που είναι ανθεκτικά στις νάρκες, περίπου 50.000 βλήματα πυροβολικού και πυρομαχικά αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένου ενός IRIS-T που μπορεί να καταρρίψει πυραύλους κρουζ.

Υπολείμματα βλημάτων πυροβολικού, κρουζ και βαλλιστικών πυραύλων στο Χάρκοβο, 29/11/22

Μερικά drones που αγόρασαν η Βρετανία και η Νορβηγία και τα οποία ανακοινώθηκαν τον περασμένο μήνα ως μέρος ενός πακέτου ασφαλείας 600 εκατομμυρίων δολαρίων, παραδόθηκαν έκτοτε στην Ουκρανία. Η Εσθονία αποστέλλει 10.000 βλήματα πυροβολικού.

Όμως, πολλή από τη στρατιωτική βοήθεια που η Ευρώπη υποσχέθηκε στην Ουκρανία τον περασμένο μήνα, στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ, σχετίζεται με δεσμεύσεις για παραγωγή ή προμήθεια όπλων τα επόμενα χρόνια. Δεν είμαι άμεση. Ως εκ τούτου, η Ουκρανία είναι πιθανόν να χρειαστεί αμερικανικά όπλα για ορισμένο χρονικό διάστημα.

Η Ουκρανία ήδη παράγει εκατομμύρια drones κάθε χρόνο, συμπεριλαμβανομένων των φθηνών «καμικάζι»

Μέρος της οικονομικής στήριξης της Ευρώπης θα βοηθήσει την αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας. Ο Chernev είπε ότι περίπου 800 εταιρείες στην Ουκρανία παράγουν όπλα.

Εκτίμησε ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να παράγει όπλα αξίας 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων τα επόμενα χρόνια, αλλά ότι χρειαζόταν τουλάχιστον 14 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύσεις από συμμάχους της για να αγγίξει αυτό το επίπεδο.

Προ ημερών, η Δανία ανακοίνωσε ότι θα στείλει περίπου 930 εκατομμύρια δολάρια σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για να στηρίξει την αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας.

Η Ουκρανία ήδη παράγει εκατομμύρια drones κάθε χρόνο, συμπεριλαμβανομένων των φθηνών «καμικάζι», ούτως ώστε να ισορροπήσει τη δύναμη πυρός της έναντι της ρωσικής υπεροπλίας σε βλήματα πυροβολικού, είπε ο Savill.

Ουκρανός στρατιώτης χειρίζεται ένα drone «Βαμπίρ» στη Ζαπορίζια, 29/4/25

Ομοίως, ένας δυτικός αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών που παρακολουθεί στενά τον πόλεμο είπε ότι οι δυνάμεις της Ουκρανίας έχουν βελτιωθεί στο πεδίο της κατανομής των πυραύλων αεράμυνας Patriot, χρησιμοποιώντας λιγότερο δαπανηρά συστήματα για να αντιμετωπίσουν μικρότερες απειλές.

«Θα ήθελαν περισσότερους πυραύλους κρουζ και περισσότερους βαλλιστικούς πυραύλους και μια ποικιλία άλλων όπλων», είπε ο Savill, «αλλά προς το παρόν, θα πρέπει να καλύψουν αυτό το κενό».