Στον επόμενο τόνο η ύφεση θα είναι…

Σπάει τα κοντέρ η αγωνία για την πορεία της πανδημίας και όσο συνεχίζεται η έκρηξη κρουσμάτων τόσο θα ανεβαίνει η στάθμη της απαισιοδοξίας. Το θολό τοπίο στο χρόνο εμβολιασμού οδηγεί σε συμπεράσματα για ένα δύσκολο χειμώνα και ως εκ τούτου αυξάνεται ο βαθμός αβεβαιότητας των οικονομικών εκτιμήσεων παγκοσμίως.

Η είδηση όμως δεν αυτή. Και δεν είναι ούτε το γεγονός πως είναι μεγάλος ο βαθμός εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας από τον τουρισμό. Τα νέα είναι εκτιμήσεις που οδηγούν σε μία απίστευτη βουτιά στις τουριστικές εισπράξεις του 2020 αφού η χρονιά φαίνεται να κλείνει με το 1/5 των περσινών τουριστικών εσόδων που ανέρχονταν στα περίπου 18 δισ. ευρώ. Με λίγα λόγια η χρονιά θα κλείσει με μείωση εσόδων από τον τουρισμό κατά 80% (περί τα 3,5 δισ. ευρώ) σε σχέση με εκείνα του 2019.  Το τρίτο τρίμηνο του έτους επισκέφθηκαν 3,9 εκατ. τουρίστες που σημαίνει ότι σημειώθηκε πτώση 78% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Ας δούμε τα στοιχεία: Ιανουάριο και Φεβρουάριο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ήταν αυξημένες κατά 23%, συνολικά 527 εκατ. ευρώ. Από τον Μάρτιο και μετά η πανδημία έπληξε τις μετακινήσεις  σε όλο τον κόσμο, λόγω  των  lockdown, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι εισπράξεις σε ποσοστό περίπου 95%. Η κατάσταση άρχισε να βελτιώνεται μετά το σταδιακό άνοιγμα της χώρας και τον Ιούλιο εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 577 εκατ. ευρώ, με ετήσια μείωση 84,4%.Τον Αύγουστο όμως τα έσοδα εκτιμάται ότι θα αγγίξουν τα 1,6 δισ. ευρώ με πτώση περίπου 60%.

Το πλήγμα λοιπόν στον τουρισμό είναι μεγάλο και φαίνεται πως θα αποτελέσει καταλύτης για την οικονομική πολιτική των επόμενων μηνών. Αν και από το οικονομικό επιτελείο ξορκίζουν τα σενάρια για διψήφια ύφεση το 2020 οι συγκλίνουσες προβλέψεις (ΥΠΟΙΚ, Κομισιόν, ΔΝΤ)  δείχνουν “βουτιά” εύρους 8% έως 9,5%.

Το μέγεθος της συρρίκνωσης του διαστήματος Ιουλίου – Σεπτεμβρίου είναι πολύ σημαντικό. Αποτελεί το πιο δυνατό τρίμηνο για την ελληνική οικονομία και οι προβλέψεις δεν είναι αισιόδοξες. Εκτιμάται πως πως η ύφεση μπορεί να αγγίξει το 10% και οι απώλειες να κυμανθούν πέριξ των 5 δισ. ευρώ.  Η κρισιμότητα του τρίτου τριμήνου πηγάζει από το διαφαινόμενο δεύτερο κύμα της πανδημίας παγκοσμίως που οδηγεί σε επιβεβλημένη εφαρμογή έκτακτων μέτρων, γεγονός που έχει πρόσθετη αρνητική επίπτωση στις τουριστικές εισπράξεις.

Εξαιτίας του υψηλού βαθμού εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας έχει ήδη ηχήσει ο συναγερμός για τον ισχυρό αντίκτυπο της νέας έξαρσης, καθιστώντας πιθανή μία συρρίκνωση του ΑΕΠ, στο τρίτο τρίμηνο, υψηλότερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Έτσι οι προβλέψεις για το 2020, αλλά και για το 2021 ακροβατούν σε τεντωμένο σχοινί, ενώ η κυβέρνηση έχει θέσει ψηλά τον πήχη για τη συμβολή των κοινωνικών πόρων στην ανάκαμψη. Η ελληνική οικονομία αναμένεται να ωφεληθεί με 32 δισ. ευρώ έως το 2026 (70% έως το 2022) και το οικονομικό επιτελείο  προβλέπει αρχική ανάπτυξη 5,5% και τελική δύο μονάδες ψηλότερα στο 7,5%, λόγω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Σύμφωνα με πληροφορίες τις επόμενες ημέρες αναμένεται να παρουσιαστεί το τελικό σχέδιο της έκθεσης “Πισσαρίδη”, στο οποίο βασίζονται μέρη του εθνικού προσχεδίου ανάπτυξης και μεταρρυθμίσεων που θα αποσταλεί στην Κομισιόν έως το Νοέμβριο.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει συρρίκνωση 9,5% το 2020 και για το 2021 ανάκαμψη 4,1%, μία εκτίμηση πιο απαισιόδοξη από το δυσμενές σενάριο του υπουργείου Οικονομικών που κάνει λόγο για ανάπτυξη 4,5% με 5%. Στο δημοσιονομικό “γήπεδο”, το ΔΝΤ (ετήσια έκθεση Fiscal Monitor) προβλέπει έλλειμμα γενικής κυβέρνησης σε μνημονιακά επίπεδα φέτος στο 9% του ΑΕΠ, εναντι 10,3% του ΑΕΠ το 2011 (0,6% του ΑΕΠ το 2019), ενώ για το 2021 προβλέπεται στο -3% του ΑΕΠ. Μετά το περσινό πλεόνασμα 3,5%, για το 2020 το ΔΝΤ προβλέπει πρωτογενές έλλειμμα 6% του ΑΕΠ, όπως και το υπουργείο οικονομικών, ενώ για το 2021 εκτιμάται μηδενικό έλλειμμα σε αντίθεση με την Αθήνα που βλέπει 1,01%.