Η Τουρκία δεν έχει θέση στο ΝΑΤΟ

Το ΝΑΤΟ συγκροτήθηκε το 1949 εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, για να υπερασπίζεται τους θεσμούς και τις αξίες του Δυτικού Κόσμου, όπως τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Να διασφαλίζει την ασφάλεια των μελών του, να προωθεί τη μεταξύ τους συνεργασία και να αποτρέπει επιθέσεις εναντίον τους.

Διερωτάται κανείς εάν αυτά ισχύουν στην περίπτωση της Τουρκίας. Η Τουρκία δεν συμμερίζεται τις δυτικές αξίες. Αποτελεί ένα τριτοκοσμικό αυταρχικό κράτος, στο οποίο δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες αντιφρονούντες βρίσκονται στις φυλακές. Η επίσημη ιδεολογία της στηρίζεται στην ηθική και πολιτική αποστροφή προς τη Δύση, τη νεοϊσλαμική ιδεολογία και τη μη αποκρυπτόμενη βούληση επιβολής του νεο-οθωμανικού οράματος στην Ανατολική Μεσόγειο, την Εγγύς Ανατολή, τη βόρεια Αφρική και τα Βαλκάνια. Η Τουρκία επομένως μετέχει ενός συνασπισμού που εκφράζει αξίες και επιδιώκει σκοπούς αντίθετους από αυτούς των μελών του.

Η Τουρκία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 1952 ταυτόχρονα με την Ελλάδα, που πολέμησε στο πλευρό της Δύσης σε δύο παγκοσμίους πολέμους, ενώ η Τουρκία ήταν στον αντίπαλο συνασπισμό στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και ουδέτερη στον Δεύτερο. Στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, η γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας και η γειτνίασή της με τη Σοβιετική Ενωση την καθιστούσαν αναγκαία στον στρατηγικό σχεδιασμό ανάσχεσης του κομμουνισμού. Αυτά σήμερα πλέον και προ πολλού δεν ισχύουν, αφού ο Ψυχρός Πόλεμος έληξε το 1989, η Σοβιετική Ενωση καταλύθηκε το 1991 και το κομμουνιστικό σύστημα αποτελεί αντικείμενο των ιστορικών. Οι αντιρωσικές εμμονές της γραφειοκρατίας του ΝΑΤΟ οφείλονται αποκλειστικά σε ιδεολογικές αγκυλώσεις και εμμονές. Η γεωπολιτική αξία της Τουρκίας για το ΝΑΤΟ (δηλαδή ως πιόνι εναντίον της Ρωσίας) δεν υφίσταται, αφού δεν υπάρχει πλέον Ψυχρός Πόλεμος.

Εξάλλου δεν είναι αντιληπτό γιατί η Τουρκία πρέπει να θεωρείται εγγύτερα στη Δύση από τη Ρωσία, τη στιγμή που η τελευταία πολιτιστικά είναι αδιαμφισβήτητα μέρος του ευρωπαϊκού κόσμου. Διερωτάται κανείς ποια πραγματικά είναι η αξία της Τουρκίας για τη Δύση, ιδίως αφού η νεο-οθωμανική πολιτική της προσκρούει ευθέως στα δυτικά (τόσο αμερικανικά όσο και ευρωπαϊκά) γεωπολιτικά συμφέροντα.

Η ρήτρα της ασφάλειας των μελών του ΝΑΤΟ από εξωτερική επίθεση και η έννοια της συμμαχίας και συνεργασίας μεταξύ των κρατών που τη συναπαρτίζουν, έχουν καταστεί κενό γράμμα λόγω της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Ακυρώνεται, απαξιώνεται αν δεν γελοιοποιείται το κύρος της συμμαχίας, κάτι που αποτελεί μεγαλύτερο κίνδυνο από τη φαντασιακή ρωσική απειλή.

Η Τουρκία στην πραγματικότητα δεν έχει καμία θέση στο ΝΑΤΟ, από τη στιγμή που απειλεί και υβρίζει μέλη του όπως η Γαλλία και η Ελλάδα. Η συμμαχία πρέπει να αποβάλει την Τουρκία και να ανασυγκροτήσει τον στρατηγικό της σχεδιασμό στη βάση όχι πλέον του ανύπαρκτου ρωσικού κινδύνου αλλά της νεοοθωμανικής αποσταθεροποίησης.

Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης. Από τις εκδόσεις Παπαζήση κυκλοφορεί το βιβλίο του Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ