Η πατριαρχία δολοφονεί

Δεν υπάρχουν «εγκλήματα πάθους». Δεν υπάρχουν «οικογενειακές τραγωδίες». Δεν υπάρχει το «θόλωσε το μυαλό του».

Αυτό που υπάρχει είναι ότι στην Ελλάδα εξακολουθεί να αναπαράγεται ένα φάσμα από αντιλήψεις, νοοτροπίες και στερεότυπα που οπλίζουν τα χέρια δολοφόνων.

Τα χέρια αντρών που δολοφονούν γυναίκες.

Και το κάνουν – και η τραγική αλήθεια είναι ότι πιθανώς θα το ξανακάνουν – γιατί η αντίληψη για τις ανθρώπινες σχέσεις και τις έμφυλες ταυτότητες στην Ελλάδα παραμένει βαθιά πατριαρχική.

Δηλαδή, όσο και εάν ισχύει η τυπική ισότητα, ένα πολύ μεγάλο μέρος των αντρών ενστερνίζονται στερεότυπα για τις γυναίκες, για το σώμα τους και το ρόλο τους στην κοινωνία που στην οριακή στιγμή γίνονται δολοφονικά.

Είναι οι άντρες που θεωρούν αυτονόητο ότι μια γυναίκα κρίνεται και για την εμφάνισή της και άρα μπορεί να υποστεί κριτική, αξιολόγηση ή πείραγμα γι’ αυτή.

Είναι οι άντρες που θεωρούν ότι το «όχι» στην πραγματικότητα σημαίνει «ναι» και ότι κατά βάση οι γυναίκες «θέλουν».

Είναι οι άντρες που θεωρούν «έντονο φλερτ» αυτό που μόνο ως απόπειρα βιασμού μπορεί να περιγραφεί.

Είναι οι άντρες που πιστεύουν ότι στο τέλος μια γυναίκα πρέπει να υποχωρήσει, να αποδεχτεί τη θέληση του άντρα (συντρόφου ή συζύγου μικρή σημασία έχει), να συναινέσει, να προσφερθεί, να ανεχτεί, να μείνει σε μια σχέση ακόμη και εάν είναι τοξική.

Είναι οι άντρες που ακόμη και εάν δεν το ομολογούν, πιστεύουν ότι μια γυναίκα είναι σε τελική ανάλυση «δικιά τους».

Και όλα αυτά τα βλέπουμε διαρκώς τριγύρω μας. Τα συναντούμε σε οικογενειακές συγκεντρώσεις και στη δημόσια σφαίρα μας.

Το βλέπουμε στο εξωφρενικό γεγονός ότι εξακολουθούμε να θεωρούμε αυτονόητο ότι υπάρχουν πρακτικές και υπηρεσίες όπου χρειάζεται «καλή εμφάνιση» για μια γυναίκα.

Το ακούμε σε τραγούδια που αντικειμενοποιούν το γυναικείο σώμα.

Το παρακολουθούμε με μια απίστευτη σκουπιδοαισθητική στις τηλεοπτικές οθόνες.

Το αισθανόμαστε, ανατριχιαστικά, πίσω από πλακίτσες και ανέκδοτα, κακεντρεχή σχόλια και κουτσομπολιά.

Γιατί όλα αυτά στο τέλος μπορούν να αποδειχτούν δολοφονικά.

Και κάποτε ας κοπεί η πλάκα ότι όλα αυτά είναι απλώς «φεμινιστικές υπερβολές» ή «πολιτική ορθότητα».

Γιατί μιλάμε για ζωές. Γιατί μιλάμε για βιασμούς. Γιατί μιλάμε για κακοποιήσεις.

Γιατί μιλάμε για δολοφονημένες γυναίκες.

Η ελληνική κοινωνία και δη ο αντρικός πληθυσμός της χρειάζεται μια πολιτιστική επανάσταση για να ξεριζωθούν αυτά τα στερεότυπα, συμπεριλαμβανομένης και μιας πραγματικής «επανεκπαίδευσης» σε πρακτικές και ρόλους που κατατείνουν προς την αναίρεση των πατριαρχικών νοοτροπιών.

Αντί να ασχολούμαστε με το υποτιθέμενο «άβατο των Εξαρχείων» είναι πολύ πιο σημαντικό να σπάσουμε το «άβατο της ελληνικής οικογένειας».

Για να φέρουμε στο φως τις τοξικές νοοτροπίες και πρακτικές που αναπαράγονται. Και για να υπάρξουν εκείνες οι παρεμβάσεις, έγκαιρα και αποφασιστικά που κυριολεκτικά θα σώσουν ζωές.

Τα περιστατικά αυτά δεν είναι κεραυνοί εν αιθρία. Τα σημάδια υπάρχουν καιρό πριν. Και απλώς τα προσπερνούμε.

Όμως, κάθε φορά που ακούμε στο διπλανό διαμέρισμα μια εμφανή σκηνή κακοποίησης και δεν αντιδρούμε, κάθε φορά που βλέπουμε τα σημάδια ενός τραυματισμού και δεχόμαστε την όποια απίθανη δικαιολογία, κάθε φορά που μας εκμυστηρεύονται μια απόπειρα βιασμού και λέμε το «κατά βάθος καλό παιδί είναι», κάθε φορά που ακούμε το «δεν μπορώ να του το κάνω, θα τρελαθεί» και δεν αντιδρούμε, απλώς είμαστε συνένοχοι για την επόμενη «κακιά στιγμή».

Κανένας δεν σκοτώνει επειδή αγαπάει. Σκοτώνει επειδή βαθιά μέσα του, ακόμη και εάν δεν το ομολογεί, πιστεύει ότι μια γυναίκα του ανήκει και άρα στο τέλος πρέπει να κάνει αυτό που αυτός θέλει.

Όσο δεν το ξεριζώνουμε αυτό, απλώς θα μετράμε δολοφονημένες γυναίκες.