Ελληνικά παράδοξα: Πατρωνία, Κοινωνία πολιτών και Βία

!function(d,s,id){var js,fjs=d.getElementsByTagName(s)[0];if(!d.getElementById(id)){js=d.createElement(s);js.id=id;js.src=»//platform.twitter.com/widgets.js»;fjs.parentNode.insertBefore(js,fjs);}}(document,»script»,»twitter-wjs»);

Νέα Σειρά: Αναθεωρήσεις του Πολιτικού
Διαστάσεις: 21×14
Σελίδες: 496

Κείμενα:

Έφη Αβδελά,
Ράνια Αστρινάκη,
Ρίκη Βαν Μπουσχότεν,
Πολυμέρης Βόγλης,
Thomas W. Gallant,
Γιάννης Γιαννιτσιώτης,
Ελένη Γκαρά,
Roger Just,
Εύα Καλπουρτζή,
Χρήστος Λυριντζής,
Αλεξάνδρα Μπακαλάκη,
Πηνελόπη Παπαηλία,
Ευθύμιος Παπαταξιάρχης,
Κατερίνα Ροζάκου,
Δημήτριος Α. Σταματόπουλος,
Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος,
Άρης Τσαντηρόπουλος,
Φωτεινή Τσιμπιρίδου

Η περιγραφή της ελληνικής κοινωνίας και του ελληνικού κράτους με όρους «ελλειμματικότητας» και «παθογένειας» αποτελεί πάγιο χαρακτηριστικό του κυρίαρχου δημόσιου λόγου για την Ελλάδα. Ο κοινός αυτός τόπος συγκροτείται γύρω από τη μονόπλευρη σημασιοδότηση ορισμένων κεντρικών εννοιών όπως η πατρωνία, η κοινωνία πολιτών και η βία. Η κοινωνία πολιτών έχει εξιδανικευθεί σε πρότυπο πολιτικής συμμετοχής και αντίδοτο στην πελατειακή συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Η βία έχει εξίσου μονοσήμαντα δαιμονοποιηθεί ως αταβιστική, προπολιτική και ένδειξη καθυστέρησης. Ως μετωνυμίες του καλού και του κακού, κοινωνία πολιτών και βία έχουν πλήρως διαχωριστεί και αντιμετωπίζονται ως ασύμβατες. Παράλληλα, η πατρωνία γίνεται αντιληπτή ως σταθερά του πολιτικού συστήματος και κεντρικό αίτιο των ελληνικών δεινών.

Ο παρών συλλογικός τόμος, πρώτος στη σειρά «Αναθεωρήσεις του πολιτικού» των εκδόσεων Αλεξάνδρεια κινείται ενάντια στο ρεύμα και προσεγγίζει αυτά τα φαινόμενα ως αντικείμενα ανάλυσης και όχι ως αξιακά ζητούμενα. Μέσα από κριτικές επισκοπήσεις του επιστημονικού διαλόγου και της έρευνας, καθώς και μελέτες περιπτώσεων, οι συγγραφείς (κοινωνικοί ανθρωπολόγοι, ιστορικοί και πολιτικοί επιστήμονες) αναδεικνύουν τόσο τις σύνθετες –και συχνά αθέατες– διαστάσεις της σχέσης πολίτη και κράτους όσο και τις πολιτισμικές, κοινωνικές και πολιτικές όψεις της βίας.

Τα κείμενα του τόμου πραγματεύονται μια ευρεία γκάμα θεμάτων: από τη γραφειοκρατικοποίηση των πελατειακών σχέσεων και τις πολλαπλές όψεις της «κοινωνίας πολιτών» μέχρι τη διαπραγμάτευση της σχέσης πολίτη-κράτους στη Θράκη∙ και από την βεντέτα στην Κρήτη και τη βία του πολέμου στην Ελλάδα της Κατοχής και του Εμφυλίου μέχρι πρόσφατες περιπτώσεις οπτικοποιημένης βίας.

Φέρνοντας στο προσκήνιο τα ιστορικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα των σύγχρονων πολιτικών σχέσεων, της δημόσιας κοινωνικότητας και της βίας, ο τόμος προτείνει εναλλακτικά «κλειδιά» για να προσεγγίσουμε ακραία φαινόμενα της εποχής μας ενώ αναδεικνύει οπτικές που υπερβαίνουν τις κυρίαρχες, ιδεολογικά φορτισμένες, μονοσήμαντες ερμηνείες.

Η Κατερίνα Ροζάκου είναι διδάκτορας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και έχει πραγματοποιήσει μεταδιδακτορική έρευνα στο Seeger Center for Hellenic Studies του Πανεπιστημίου του Πρίνστον. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνεται η ανθρωπολογία του πολιτικού, η κοινωνία πολιτών, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, η φιλανθρωπία και η ανθρωπιστική βοήθεια σε πρόσφυγες και μετανάστες. Κείμενά της έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικούς τόμους, ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα περιοδικά.

Η Ελένη Γκαρά είναι ιστορικός, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Ειδικεύεται στην ιστορία των οθωμανικών Βαλκανίων της πρώιμης νεότερης περιόδου και στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται οι διακοινοτικές σχέσεις, ο νομικός πολιτισμός, η πολιτική συμμετοχή και η βία. Οι πρόσφατες δημοσιεύσεις της περιλαμβάνουν μελέτες για την οθωμανολογική ιστοριογραφία, την απονομή δικαιοσύνης, την αποστασία και τη συλλογική δράση, καθώς και τη συνεπιμέλεια του τόμου Popular protest and political participation in the Ottoman Empire.