Τα Ιωάννινα

ΓΙΑΝΝΕΝΑ
Οι οξύληκτοι μιναρέδες του Κάστρου, που υψώνονται πάνω από τις κορυφές των δέντρων στις όχθες της λίμνης, αποτελούν ορόσημο της πανέμορφης πρωτεύουσας. Ειδυλλιακά κουρνιασμένα στις όχθες της λίμνης Παμβώτιδας, με τα βουνά της Πίνδου να διαφαίνονται πίσω από το νησί της λίμνης, τα Γιάννενα είναι ένα πραγματικά πανέμορφο μέρος. Επί Τουρκοκρατίας άκμασαν ως κέντρο τεχνών και χειροτεχνίας, κυρίως αργυροχοΐας. Ακόμα και σήμερα τα γιαννιώτικα ασημικά συγκαταλέγονται στα καλύτερα της χώρας, ενώ θα συναντήσετε τεχνίτες να εργάζονται στα μικρά τους εργαστήρια. Δείγματα της δουλειάς τους υπάρχουν στο παράρτημα του Βυζαντινού Μουσείου στο φρούριο το οποίο περιέχει υπέροχα έργα βυζαντινής τέχνης. Το Κέντρο Παραδοσιακής Βιοτεχνίας (ΚΕΠΑΒΙ) στην παραλίμνια περιοχή περιλαμβάνει αριστουργηματικά αντικείμενα, καθώς και μια αναπαράσταση εργαστηρίου αργυροχόου. Δίπλα στο Βυζαντινό Μουσείο υπάρχει το Φετιχιέ Τζαμί ή Τζαμί της Νίκης (κλειστό για το κοινό) με τον τάφο του Αλή Πασά. Επίσης μέσα στο φρούριο, βρίσκεται το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, που στεγάζεται στο τζαμί του Ασλάν Πασά. Αξίζει να το επισκεφθείτε για να δείτε το τζαμί του 1619. Η συλλογή του μουσείου διαθέτει τοπικές ενδυμασίες, κοσμήματα και άλλα είδη τέχνης και χειροτεχνίας από την πόλη. Στο κέντρο της πόλης στην περιοχή Λιθαρίτσια θα συναντήσετε το Αρχαιολογικό Μουσείο το οποίο είναι απαραίτητο να περιηγηθείτε αν σκοπεύετε να πάτε στη Δωδώνη, καθώς φιλοξενεί πολλά ευρήματα. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Παύλου Βρέλλη (12ο χλμ.) Ε.Ο. Ιωαννίνων-Αθηνών, τηλ. 26510 92128).

ΤΟ ΝΗΣΙ
Η επίσκεψη στο νησί στο μέσον της λίμνης με κάποιο από τα καραβάκια που εκτελούν τακτικά δρομολόγια από την προβλήτα μπροστά στα τείχη του κάστρου, επιβάλλεται. Υπάρχει ένας μόνο μικρός οικισμός στο νησί, οι κάτοικοι του οποίου ζουν από την αλιεία και τον τουρισμό. Τόσο οι επισκέπτες όσο και οι κάτοικοι της πόλης περνούν συχνά απέναντι στο νησάκι για φαγητό. Το φημισμένο ντόπιο έδεσμα είναι τα βατραχοπόδαρα που είναι τόσο νόστιμα που εξάγονται στη Γαλλία. Μπορείτε να κάνετε το γύρο του νησιού με τα πόδια, ακολουθώντας το μονοπάτι. Το μέρος έχει μείνει παρθένο, γι’ αυτό δεν αποκλείεται να δείτε ή να ακούσετε αηδόνια, καθώς και αμπελουργούς στα καλάμια, βραχοκιρκίνεζα, δρυοκολάπτες και διάφορα είδη υδρόβιων πτηνών. Το μοναδικό αξιοθέατο του νησιού είναι το Μουσείο του Αλή Πασά, στην πρώην Μονή Αγίου Παντελεήμονα. Η μονή κατασκευάστηκε το 16ο αιώνα, όμως το σημερινό κτίσμα είναι σύγχρονη ανακατασκευή. Εδώ δολοφονήθηκε ο Αλή Πασάς. Η βίαιη ιστορία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ειδυλλιακή γαλήνη της λίμνης.

ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΟ ΓΙΑΝΝΕΝΑ
Περπατώντας σε ορισμένα σημεία έχει κανείς την αίσθηση πως βρίσκεται σε μια Τούρκικη πόλη καθώς 500 χρόνια Τουρκοκρατίας έχουν αφήσει έντονα σημάδια. Ο περίπατος ξεκινά από την κύρια είσοδο του φρουρίου, τη δεύτερη που θα συναντήσετε κατά μήκος των επιβλητικών τειχών, στα δεξιά σας, κατεβαίνοντας την οδό Καραμανλή από την πλατεία Νεομάρτυρος Γεωργίου. Στον τοίχο δίπλα στην είσοδο, βρίσκεται ένα μικρό ιερό. Εισέλθετε στο κάστρο και στρίψτε αμέσως αριστερά στην οδό Ιουστινιανού. Θα περάσετε (στα δεξιά σας) την Παλιά Συναγωγή (κλειστή για το κοινό), που χτίστηκε το 1790. Τα Ιωάννινα είχαν μια πολυάριθμη εβραϊκή κοινότητα από το 13ο αιώνα, όμως μόνο λίγες δεκάδες επέζησαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ακολουθήστε το δρόμο της Συναγωγής μέχρι το τέρμα του και θα φτάσετε στο τζαμί του Ασλάν Πασά. Εκεί στεγάζεται το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης. Οι υπόλοιπες αίθουσες γύρω από την αυλή είναι κλειστές για το κοινό. Εκεί εκτυλίχθηκε ένα από τα πιο τραγικά γεγονότα της διακυβέρνησης του Αλή. Καταδίκασε την ερωμένη του μεγαλύτερου γιου του, την κυρά Φροσύνη, και στη συνέχεια την πέταξε μαζί με άλλες 17 γυναίκες στη λίμνη μέσα σε σακιά με πέτρες, για να μην αποκαλυφθεί ποτέ το έγκλημα κάτι που τελικώς δεν αποφεύχθηκε.
Βγείτε από το τζαμί από το σημείο που μπήκατε και στρίψτε αριστερά για να συνεχίσετε τον περίπατο. Μείνετε αριστερά, πάντα μέσα στο κάστρο, και αγνοήστε την ταμπέλα που δείχνει «Προς Λίμνη» μέσα από μια πύλη. Συνεχίστε όλο ευθεία και μπείτε από τις πύλες στο εσωτερικό του φρουρίου. Αριστερά σας υπάρχει ένα καφέ, ενώ το σύγχρονο κτίριο απέναντι είναι το Βυζαντινό Μουσείο, με το Φετιχιέ Τζαμί (κλειστό για το κοινό) στα αριστερά του, μπροστά από το οποίο θα δείτε τον τάφο του Αλή Πασά. Η Έκθεση Αργυροχοΐας βρίσκεται αμέσως μετά στα δεξιά σας, στο πρώην Θησαυροφυλάκιο του Αλή Πασά.
Επιστρέψτε στην πύλη που οδηγεί στη λίμνη και κατεβείτε τα σκαλοπάτια προς τις όχθες. Στρίψτε αριστερά για να πάτε στο σημείο όπου αναχωρούν τα καραβάκια για το νησί. Αυτά φεύγουν κάθε 30 λεπτά το καλοκαίρι και κάθε μία ώρα το χειμώνα, από 8 π.μ. έως 11 μ.μ. Περάστε απέναντι στο νησί. Φτάνοντας εκεί στρίψτε αριστερά και ακολουθήστε τις ταμπέλες στα σοκάκια που θα σας οδηγήσουν στο Μουσείο του Αλή Πασά. Η συλλογή του περιλαμβάνει ενδιαφέροντα αντικείμενα, ενώ φαίνονται ακόμα οι τρύπες που άφησαν στο πάτωμα οι σφαίρες που τον σκότωσαν. Από το μουσείο μπορείτε να συνεχίσετε κάνοντας το γύρο του νησιού, το οποίο περιβάλλεται από καλαμιές. Επισκεφθείτε τα μοναστήρια του νησιού και κυρίως τη Μονή Φιλανθρωπινών με τη μοναδική βυζαντινή αγιογράφηση στο εσωτερικό της οποίας βρίσκεται το Κρυφό Σχολειό. Σε πολλά σημεία ούτε καν φαντάζεται κανείς ότι υπάρχει μια μεγάλη πόλη τόσο κοντά. Η θέα απέναντι στα βουνά της Πίνδου αλλά και στα Γιάννενα είναι όμορφη. Συνεχίστε στο πανέμορφο μονοπάτι ―όπου ίσως συναντήσετε ψαράδες να επιδιορθώνουν τα δίχτυα τους― μέχρι να επιστρέψετε στην αποβάθρα που αράζουν τα καραβάκια. Αν έχετε χρόνο, επισκεφθείτε τη Μονή Ντίλιον ή Στρατηγοπούλου (13ου αιώνα) που είναι αφιερωμένη στον άγιο Νικόλαο.

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ
Ιδρύθηκε το 1998, έπειτα από αίτημα των αγροτισσών της ευρύτερης περιοχής των Ιωαννίνων. Σκοπός του καθίσταται η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των μελών του με τη συμμετοχή στην παραγωγή, μεταποίηση και εμπορία παραδοσιακών προϊόντων. Στεγάζεται σε κατάλληλα εξοπλισμένο εργαστήριο, στη δημιουργία του οποίου συνέβαλαν όλα τα μέλη του συνεταιρισμού. Το όλο πρόγραμμα επιδοτήθηκε από το Leader II. Οι γυναίκες παρασκευάζουν πίτες με χειροποίητο φύλλο, ζυμαρικά, μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού χωρίς συντηρητικά. Όλα τα προϊόντα είναι φτιαγμένα με αγνά υλικά βάσει ηπειρώτικων συνταγών με σπιτική φροντίδα. Ο συνεταιρισμός αναλαμβάνει επίσης τον επισιτισμό εκδηλώσεων. Θα βρείτε τα προϊόντα σε καταλύματα του Ζαγορίου, στο νησί, σε σούπερ-μάρκετ στα Γιάννενα κ.α. αλλά μπορείτε και να τα παραγγείλετε για να σας σταλούν.
Πληροφορίες: Εθνικής Αντιστάσεως 207, Επαρχιακή οδός Κατσικά-Κουτσελιού, Ιωάννινα, τηλ/φαξ: 26510 91180

ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ
Στα περίχωρα των Ιωαννίνων θα συναντήσετε το μεγαλύτερο σε έκταση σπήλαιο της Ελλάδας και ταυτόχρονα ένα από τα ωραιότερα των Βαλκανίων. Βρίσκεται στη βόρεια άκρη της λίμνης των Ιωαννίνων, σε απόσταση 4χλμ. από τα Ιωάννινα, στο λόφο Γκορίτσα της κωμόπολης του Περάματος. Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε τυχαία στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από ένα βοσκό που έψαχνε καταφύγιο σε ώρα βομβαρδισμού. Το κομμάτι του σπηλαίου που έχει εξερευνηθεί εκτείνεται για αρκετά χιλιόμετρα, ενώ το ανεξερεύνητο είναι πολύ μεγαλύτερο, καθώς πιστεύεται ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο συγκρότημα σπηλαίων στη χώρα. Οι επισκέπτες μπορούν να δουν το σπήλαιο, αλλά χωρισμένοι σε ομάδες και με ξεναγό.
Ώρες λειτουργίας : 8:00-19:00 καθημερινά. Πληροφορίες: Τηλ.: 26510 81521

ΔΩΔΩΝΗ
Στην αρχαιότητα το δεύτερο σπουδαιότερο μαντείο μετά από εκείνο των Δελφών ήταν το Μαντείο της Δωδώνης. Είναι κατά πολύ αρχαιότερο από το πρώτο, καθώς θρησκευτικές τελετές πραγματοποιούνταν εδώ ήδη από το 2000 π.Χ. Βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα όμορφη τοποθεσία: μια κοιλάδα σε υψόμετρο 630μ. κάτω από μια σειρά λόφων, 22 χλμ. νοτιοδυτικά των Ιωαννίνων. Το πιο εντυπωσιακό κομμάτι της Δωδώνης είναι το θέατρο, ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, από τον 3ο αιώνα π.Χ. Ανακατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και κατόπιν πάλι τη δεκαετία του 1960. Τα ογκώδη τείχη του υψώνονται επιβλητικά πάνω από τον επισκέπτη. Προσέξτε τα αποστραγγιστικά κανάλια στις πλευρές του, τα οποία κατασκεύασαν οι Ρωμαίοι όταν χρησιμοποίησαν το θέατρο για θηριομαχίες και μονομαχίες. Δίπλα ακριβώς στο θέατρο βρίσκονταν το ιερό του Δία και το μαντείο. Ο τρόπος που δίνονταν οι χρησμοί στο μαντείο αυτό ήταν αρκετά ενδιαφέρων. Υπήρχε μια ιερή βελανιδιά, περιστοιχισμένη από καζάνια πάνω σε τρίποδες, έτσι ώστε το ένα να αγγίζει το άλλο. Έγραφαν το ερώτημα του επισκέπτη σε μια πλάκα από μόλυβδο και την έδιναν σ’ έναν ιερέα για να τη διαβάσει στο μαντείο. Η απάντηση ήταν η ερμηνεία που έδινε ο ιερέας στο θόρυβο που έκαναν τα φύλλα της βελανιδιάς και στους ήχους που έβγαζαν τα καζάνια.

ΖΙΤΣΑ
Η περιοχή εκτείνεται βορειοδυτικά του λεκανοπεδίου και απέχει 26χλμ. από τα Γιάννενα . Η κοντινή απόσταση από τα Γιάννενα, η ζωντάνια και το τοπικό χρώμα της Ζίτσας εξηγούν έχουν οδηγήσει πολλούς στο να επιλέξουν τη Ζίτσα ως τόπο κατοικίας τους ενώ εργάζονται στα Γιάννενα. Το κλίμα της περιοχής καθώς και το ανάγλυφο του εδάφους ευνοούν την αμπελουργία ενώ η περιοχή φημίζεται για τα κρασιά της. Αξίζει να επισκεφθείτε το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία και το γειτονικό οινοποιείο.

Περιοδικό «Αγροτουρισμός»