Βιταμίνες και διατροφικά συμπληρώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι έντονοι ρυθμοί και οι αυξημένες υποχρεώσεις καθιστούν ορισμένες φορές αναγκαία τη λήψη βιταμινών και διατροφικών συμπληρωμάτων. Η πρόσληψη των ουσιών αυτών θεωρείται μάλιστα απαραίτητη για συγκεκριμένες ομάδες ατόμων όπως οι γυναίκες που διανύουν την περίοδο της εγκυμοσύνης. Τι ακριβώς όμως είναι οι βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία και ποιο το όφελος για τη μέλλουσα μητέρα και το βρέφος;
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι έντονοι ρυθμοί και οι αυξημένες υποχρεώσεις καθιστούν ορισμένες φορές αναγκαία τη λήψη βιταμινών και διατροφικών συμπληρωμάτων. Η πρόσληψη των ουσιών αυτών θεωρείται μάλιστα απαραίτητη για συγκεκριμένες ομάδες ατόμων όπως οι γυναίκες που διανύουν την περίοδο της εγκυμοσύνης. Τι ακριβώς όμως είναι οι βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία και ποιο το όφελος για τη μέλλουσα μητέρα και το βρέφος;
Τι είναι οι βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία;
Οι βιταμίνες είναι σύνθετες οργανικές ουσίες, απαραίτητες στον οργανισμό για να διατηρήσει σε φυσιολογικά επίπεδα τις λειτουργίες του. Χρησιμεύουν ως επικουρικοί παράγοντες προκειμένου το σώμα να επεξεργαστεί τις πρωτεΐνες, τα λίπη και τους υδατάνθρακες. Συγκεκριμένες βιταμίνες συμβάλλουν επίσης στην παραγωγή ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων, ορμονών και άλλων ουσιών που είναι αναγκαίες για τη σωστή ανάπτυξη του νευρικού συστήματος. Σε αντίθεση με τους υδατάνθρακες, τα λίπη και τις πρωτεΐνες, οι βιταμίνες (όπως επίσης και τα ιχνοστοιχεία) δεν χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας, καθώς στερούνται θερμιδικής αξίας. Βοηθούν, ωστόσο, τον οργανισμό να «χρησιμοποιήσει» την ενέργεια που παρέχουν οι διάφορες τροφές. Υπάρχουν συνολικά 14 είδη βιταμινών, τα οποία διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
Λιποδιαλυτές βιταμίνες: Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι βιταμίνες Α, D, Ε και Κ, των οποίων η περίσσεια αποθηκεύεται στα λιποκύτταρα του οργανισμού μας. Σε περίπτωση υπερβολικής πρόσληψης λιποδιαλυτών βιταμινών μπορεί να παρατηρηθούν τοξικά επίπεδα που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία.
Υδατοδιαλυτές βιταμίνες: Οι βιταμίνες αυτής της κατηγορίας είναι η βιταμίνη C, η βιοτίνη και τα επτά είδη βιταμίνης Β, των οποίων η περίσσεια αποβάλλεται από τον οργανισμό.
Εξίσου μεγάλη ανάγκη έχει ο οργανισμός της εγκύου από τα ανόργανα στοιχεία. Πρόκειται για ουσίες απαραίτητες για τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Πολύ γνωστά ανόργανα στοιχεία (μέταλλα) είναι το ασβέστιο, ο φώσφορος και το μαγνήσιο, αναγκαία για την καλή ανάπτυξη των οστών και των δοντιών. Επιπλέον, ο οργανισμός χρειάζεται, μεταξύ άλλων, ιώδιο, σίδηρο, μαγνήσιο, σελήνιο και ψευδάργυρο. Τα τρία τελευταία ονομάζονται και ιχνοστοιχεία, διότι ανιχνεύονται σε πολύ μικρές ποσότητες στον άνθρωπο.
Τα διατροφικά συμπληρώματα δεν αντικαθιστούν τη σωστή διατροφή
Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή κρίνεται απολύτως απαραίτητη για μια γυναίκα σε περίοδο εγκυμοσύνης, προκειμένου να εξασφαλίσει η έγκυος την πρόσληψη των απαιτούμενων ποσοτήτων βιταμινών και ανόργανων στοιχείων. Τα διατροφικά συμπληρώματα δεν αντικαθιστούν τη σωστή διατροφή. Θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ασφαλιστική δικλίδα για τις αυξημένες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, τα συμπληρώματα διατροφής δεν θα πρέπει να λαμβάνονται ποτέ χωρίς ιατρική συνταγή από μια έγκυο, καθώς υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος υπερβιταμίνωσης με επιβλαβή αποτελέσματα για τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου αλλά και για την υγεία της μητέρας.
Ειδικότερα η χορήγηση διατροφικών συμπληρωμάτων θεωρείται απολύτως απαραίτητη στις ακόλουθες περιπτώσεις:
-στις γυναίκες των οποίων το διαιτολόγιο δεν είναι πλήρες και οι ανάγκες τους είναι δύσκολο να καλυφθούν αποκλειστικά μέσω της διατροφής
-στις εγκύους που κυοφορούν δύο ή περισσότερα έμβρυα
-στις εγκύους που καπνίζουν
-σε εκείνες που κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών
-στις γυναίκες που πάσχουν από χρόνια νοσήματα (π.χ., υπέρταση) ή λαμβάνουν κάποια φάρμακα που παρεμποδίζουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό.
Οι ποσότητες βιταμινών και ανόργανων στοιχείων που θα πρέπει να λαμβάνει η έγκυος καθορίζονται από το γυναικολόγο της και εξαρτώνται από τις θρεπτικές ανάγκες και τη γενική κατάσταση υγείας κάθε γυναίκας.
Ενδεικτικά παραθέτουμε τις συστάσεις της Αμερικανικής Εταιρείας Μαιευτικής και Γυναικολογίας όσον αφορά στην προτεινόμενη ημερήσια πρόσληψη βιταμινών και ανόργανων στοιχείων κατά την εγκυμοσύνη:
Η περίοδος της εγκυμοσύνης χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερες διατροφικές απαιτήσεις, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η καλή ανάπτυξη του εμβρύου αλλά και να καλυφθούν οι ανάγκες της μέλλουσας μητέρας. Κάθε έγκυος θα πρέπει να ακολουθεί πιστά τις συμβουλές του ιατρού της και να λαμβάνει οποιοδήποτε σκεύασμα μόνο κατόπιν ιατρικής σύστασης. Μην ξεχνάτε όμως ότι το καλό διαιτολόγιο είναι η βάση της υγείας, γιατί χτίζει την άμυνα του οργανισμού και στη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής σας θα συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην ομαλή πορεία της κύησης.