Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος. Συνέντευξη με τον Έκτορα Νασιώκα, υφυπουργό Υγείας

Στο πλαίσιο του αντικαπνιστικού μας αφιερώματος σας παρουσιάζουμε μια συνέντευξη με τον κ. Έκτορα Νασιώκα, υφυπουργό Υγείας. Ο κ. Νασιώκας μάς μίλησε αναλυτικά για τις επίσημες θέσεις της πολιτείας σχετικά με το κάπνισμα και για τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τον
περιορισμό της διάδοσής του.

Health.in.gr: Κύριε Νασιώκα, πώς θα ενημερωθεί ο απλός πολίτης για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος. Πιστεύετε ότι έχουν γίνει όλα τα απαραίτητα βήματα;

Ε.Νασιώκας: Έχω την εντύπωση ότι τα περιθώρια ενημέρωσης των άμεσα ενδιαφερομένων, των καπνιστών, έχουν εξαντληθεί. Θα έπρεπε να έχουμε πειστεί όλοι να κάνουμε μια προσπάθεια «να το κόψουμε». Είναι πολύ ισχυρή ψυχοσωματική εξάρτηση και το ξέρω -δηλαδή όλοι το ξέρουμε, πολλοί από μας- αλλά, υπάρχει ένα βήμα, ένα σημαντικό βήμα. Πρέπει αυτά που ξέρουμε να τα καταλάβουμε, να τα κάνουμε κτήμα μας. Υπάρχουν άνθρωποι που με μια ασθένεια ή και με υποψία ασθένειας, «το κόβουν» τόσο εύκολα που μετά απορούν γιατί δεν το είχαν κάνει νωρίτερα… Αντί να περιμένουμε το σοκ μιας ασθένειας, ας καταλάβουμε αυτό που λεει η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας εδώ και 20-30 χρόνια: ο μεγαλύτερος εχθρός της υγείας μας είναι το κάπνισμα και μετά οτιδήποτε άλλο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΥ, όπως παρουσιάστηκαν στη Βαρσοβία, τον αιώνα που πέρασε πέθαναν άμεσα ή έμμεσα από το τσιγάρο, σε όλο τον πλανήτη, 100.000.000 άνθρωποι. Αν δεν αλλάξει κάτι και συνεχίσουμε σε αυτή την πορεία, όταν θα τελειώνει ο αιώνας που ζούμε το κάπνισμα θα έχει σκοτώσει ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους!

Health.in.gr: Στην ενημερωτική αυτή προσπάθεια σίγουρα το κράτος έχει κεντρική θέση. Μπορεί η πολιτεία να αντιμετωπίσει το κόστος της υγειονομικής επιβάρυνσης που προκύπτει από τη χρήση του καπνού και της ενημερωτικής προσπάθειας που αφορά στη διακοπή του;

Ε.Νασιώκας: Εντάξει, το κράτος έχει κατανοήσει, εγώ θα έλεγα η ανθρωπότητα έχει κατανοήσει ότι είναι καιρός να κάνουμε μια συνεχή και μεγάλη προσπάθεια. Το ποιοι πρέπει να πληρώσουν αυτή την προσπάθεια το είπατε και εσείς. Να σας πω κάτι όμως; Εμείς είμαστε καπνοπαραγωγός χώρα. Δεν συνδέουμε όμως το ζήτημα καθόλου με αυτό το γεγονός. Από τον καπνό υπάρχουν έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό και στο δικό μας υπουργείο. Αυτό όμως δεν λέει τίποτα. Τι κι αν με αυτά τα χρήματα που παίρνουμε, χρηματοδοτήσουμε την αντικαπνιστική εκστρατεία; Αυτό είναι το λιγότερο που μπορεί να προσφέρει μια βιομηχανία τσιγάρων που έτσι κι αλλιώς καταπολεμά την υγεία εκ των πραγμάτων από τις κακές επιδράσεις του καπνίσματος στους πολίτες και τη συνολικότερη υγειονομική επιβάρυνση.

Είναι η πραγματική θέληση της πολιτείας και του κόσμου να συνεχίσει, γιατί, όπως είπατε και εσείς, η απεξάρτηση αυτή είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Και όποια μέτρα και αν παρθούν, αν δεν στηριχτούν διαχρονικά και σιγά σιγά δεν γίνουν κλιμακωτά πιο ισχυρά και πιο βαθιά και πιο έντονα, αν δεν προσανατολιστούμε στο να ανατρέψουμε το μοντέλο ότι ο καπνιστής είναι ο πετυχημένος, αλλά και αν δεν μπορέσουμε να περάσουμε ότι ο καπνιστής είναι ένας περιθωριακός, ένας άνθρωπος που τέλος πάντων είναι εξαρτημένος και χρειάζεται βοήθεια, τότε δεν θα καταφέρουμε ποτέ να αντιμετωπίσουμε στη βάση του το πρόβλημα και να αρχίσουμε να το περιορίζουμε. Στη Δυτική Ευρώπη έχει προχωρήσει πολύ περισσότερο αυτή η προσπάθεια και έχουν και αποτελέσματα πολύ πιο σημαντικά από εμάς.

Health.in.gr: Τα αποτελέσματα είναι δυσάρεστα για τους καπνιστές, ωστόσο έχουν σίγουρα γίνει κάποια βήματα. Δεν συμφωνείτε όμως ότι δεν είναι σωστό να αντιμετωπίζονται οι καπνιστές σαν άρρωστοι ή ενοχλητικοί;

Ε.Νασιώκας: Εγώ θα έλεγα κάτι άλλο. Εκεί που πρέπει να στηρίξουμε αυτή την προσπάθεια είναι σε άλλη βάση. Όταν συζητούμε με έναν καπνιστή για τη διακοπή του καπνίσματος, έχουμε υποχρέωση ως πολιτεία να προσέξουμε τον ίδιο τον καπνιστή. Επομένως, πρέπει σε αυτή την κατεύθυνση να εστιάσουμε, όχι στη ρατσιστική. Εμείς οι μη καπνιστές επηρεαζόμαστε και ως εκ τούτου καταγγέλλουμε ή επιτιθέμεθα κατά των καπνιστών. Η πολιτεία πρέπει να είναι μαζί με τον καπνιστή. Θέλουμε να τον πείσουμε να κόψει το τσιγάρο για να σωθούν αυτός και τα παιδιά του και βεβαίως και εμείς οι άλλοι που είμαστε μαζί.

Health.in.gr: Ποια είναι η θέση σας σχετικά με τη διαφήμιση προϊόντων καπνού. Πιστεύεται ότι εκτός από τις απαγορεύσεις χρειάζεται και η συνεχής διαφήμιση της διακοπής του καπνίσματος από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης; Θα μπορούσε η πολιτεία να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο μαζί με άλλους φορείς υγείας;

Ε.Νασιώκας: Υπάρχουν σκέψεις και πραγματικά θα βοηθούσε η θέσπιση ηθικών αμοιβών, βραβείων, ακόμα και υλικών, σε αυτούς που κόβουν το τσιγάρο ή που δεν καπνίζουν. Δηλαδή μια βράβευση για αυτούς που κόβουν το τσιγάρο ή δεν καπνίζουν, είτε είναι σε υπηρεσιακό επίπεδο, αν μιλάμε για δημόσιο υπάλληλο, είτε ηθικό είτε κάποιο άλλο. Υπάρχουν πάρα πολλά τέτοια που βραβεύονται και ανακοινώνονται. Αυτό λοιπόν είναι ένα δεύτερο θέμα το οποίο συζητιέται.
Πολλές σκέψεις έχουν γίνει επίσης στην κατεύθυνση να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο ότι όποιος δεν καπνίζει ή όποιος κόβει το τσιγάρο είναι πρότυπο για τους νέους. Αυτή είναι μια τρίτη μεγάλη προσπάθεια. Ακόμα, η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου των τσιγάρων που φέρνουν τα τσιγάρα εύκολα σε πολλούς και φθηνά είναι μια άλλη πτυχή που συζητιέται. Θα ‘λεγα ότι το θέμα της απαγόρευσης είναι παγκόσμιο. Είναι αυτό που κάνει τώρα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας να μπορεί να το περάσει σε όλο τον κόσμο. Αν μέσα από το Internet και τα μεγάλα κανάλια οι άνθρωποι βλέπουν τους αγώνες Γκραν Πριν στους οποίους διαφημίζονται τσιγάρα άμεσα ή έμμεσα ή και άλλα προϊόντα που έχουν τον ίδιο τίτλο, το όνομα του τσιγάρου και κάνουν έμμεση διαφήμιση, τότε η προσπάθεια η δική μας στον ελληνικό χώρο δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική. Η αποτελεσματικότητα θα έλθει μόνο αν έχουμε και παγκόσμια μέτρα.

Στη Γενεύη -πιστεύουμε αυτόν το Μάιο- οπότε θα έχουμε το προνόμιο να είμαστε στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα κάνει αυτή την τελική διακήρυξη την παγκόσμια διακήρυξη για τα μέτρα αυτά σε όλο τον κόσμο. Και μακάρι αυτά να γίνουν και πράξη σταδιακά. Γιατί ξέρετε είναι φοβερά δύσκολο θέμα η νοοτροπία και η εξάρτηση του καπνιστού να ξεπεραστούν. Είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Χρειάζεται μια συνέχεια και μια συνέπεια εκτός από το ότι υπάρχουν και τεράστια οικονομικά συμφέροντα τα οποία πολεμούν από την άλλη πλευρά αυτή την προσπάθεια της αντικαπνιστικής εκστρατείας.

Health.in.gr: Ποια είναι τελικά τα μέτρα που πήρε η πολιτεία στο πλαίσιο της αντικαπνιστικής εκστρατείας;

Ε.Νασιώκας: Η αντικαπνιστική εκστρατεία στόχο έχει την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των καπνιστών, αλλά και την προφύλαξη των μη καπνιστών.
Συγκεκριμένα, θα ενεργοποιηθεί παλαιότερη υπουργική απόφαση, σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται το κάπνισμα σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους, δηλαδή στους χώρους εργασίας, στις αίθουσες αναμονής σε υπηρεσίες, στα αεροδρόμια ή σε σταθμούς και σε αίθουσες συνεδριάσεων.
Επίσης, σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, θα απαγορευτεί το κάπνισμα στο χώρο των σχολείων -εξαιρούνται τα ειδικά καπνιστήρια για τους διδάσκοντες-, θα εφαρμοστεί αντικαπνιστική εκστρατεία στα σχολεία και θα εντατικοποιηθεί το πρόγραμμα υγείας σε δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια.
Επιπλέον, από την Πρωτοχρονιά του 2003 θα απαγορευτούν οι διαφημίσεις προϊόντων καπνού σε υπαίθριους χώρους και η προβολή τους σε κινηματογραφικές αίθουσες.

health.in.gr