Με το νέο Ford Focus στην Μικρά Ασία

Μία από τις παλαιότερες πόλεις του κόσμου, η Τροία, βρίσκεται στο βορειανατολικό μέρος της Τουρκίας, απέναντι από την Τένεδο και την Ίμβρο. Σύμφωνα με την μυθολογία η ίδρυση της ήταν έργο Κρητών που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους και από αρχαιολογική άποψη, η Τροία θεωρείται ως θέση-κλειδί για την βαθμιαία εξέλιξη του πολιτισμού στην Μικρά Ασία. Η πόλη πέρασε από πολλά κύματα καταστροφών και πιστεύεται πως από το 1.100 έως το 700π.Χ. παρέμεινε ακατοίκητη μέχρι να εγκατασταθούν Έλληνες ιδρύοντας μια νέα πόλη, το Νέον Ίλιον. Το 334π.Χ. άρχισε μια νέα εποχή για το Ίλιον με την επίσκεψη του Μέγα Αλέξανδρου στην πόλη. Μέχρι την περίοδο μεταξύ 1870-1890, τα ερείπια της Τροίας ήταν θαμμένα κάτω από ένα λόφο ύψους 33 μέτρων τον οποίο οι Τούρκοι ονόμαζαν Χισαρλίκ ή Ισαρλίκ. Ο Ερρίκος Σλήμαν ήταν αυτός που ξεκίνησε τις ανασκαφές στην περιοχή αποδεικνύοντας πως η Τροία δεν ήταν ένα φανταστικό μέρος που άκμασε για περίπου πέντε αιώνες (3.000π.Χ.-2.500π.Χ.).

Τα πρώτα δείγματα της γραπτής ιστορίας της Ελλάδας εντοπίζονται τον 10^ο-12^ο αιώνα π.Χ. Τα αρχαιότερα συγγράμματα είναι τα έπη του Ομήρου, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια, δίνοντας τις πρώτες πληροφορίες για τη ζωή των Αρχαίων Ελλήνων. Στην Ιλιάδα περιγράφεται μέρος του Τρωικού Πολέμου, περίπου οι τελευταίες 90 ημέρες, ο θυμός του Αχιλλέα εναντίον του Αγαμέμνονα, ο θάνατος του Πατρόκλου, του Έκτορα και του Αχιλλέα, ο Δούρειος Ίππος και τέλος η πτώση της Τροίας.

Πλησιάζοντας στο τόπο, που ο Όμηρος εμπνεύστηκε μετά από περίπου τρείς αιώνες για να γράψει την Ιλιάδα, κανένα σημείο δεν θυμίζει ότι εκεί γύρω υπήρχε θάλασσα. Το πρώτο πράγμα που θα αντικρίσεις είναι ένα μεγάλο ξύλινο ομοίωμα του Δούρειου Ίππου, ιδανικό για να μπείς στο πνεύμα της επίσκεψης. Με λίγη παραπάνω φαντασία, ίσως τα τείχη της Τροίας να ορθωθούν μπροστά σου, η Αγορά να ξαναζωντανέψει, στο βουλευτήριο να περπατούν οι τότε πολιτικοί και στο Ωδείο να ψυχαγωγούνται οι αρχαίοι Έλληνες.

Η επίσκεψη στις Κυδωνίες, Αϊβαλί για τους Τούρκους, μας γύρισε αρκετές δεκαετίες πίσω στο χρόνο. Η πόλη είχε χτιστεί στο τέλος του 16^ου αιώνα από Έλληνες και ακόμα και σήμερα μπορεί κανείς να διακρίνει το ελληνικό στοιχείο, όπως στο παλιό σχολείο ή απέναντι από αυτό σε μια παλιά ορθόδοξη εκκλησία που έχει μετατραπεί σε τζαμί. Στο κέντρο πάντως της πόλης, με πληθυσμό περίπου 33.000 κατοίκους, δεσπόζει εντυπωσιακά ο ναός του Αγίου Δημητρίου και όπως αντιληφθήκαμε, από τα ελάχιστα που είπαμε με τους ντόπιους, όλοι σέβονται το ορθόδοξο μέρος. Τα κάρα με τα άλογα, οι φτωχογειτονιές και τα ερειπωμένα σπίτια, που κάποτε ζούσαν Έλληνες, είναι μερικά από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το Αϊβαλί. Ακόμα όμως και τα μισογκρεμισμένα σπίτια μπορούν να σου δώσουν εικόνες για το ένδοξο παρελθόν της περιοχής. Σήμερα, μοναδικές φιγούρες αποτελούν τα παιδιά με τις ποδιές, τα γερόντια να λογομαχούν στην πλατεία και τον λούστρο να γυαλίζει. Στο Αϊβαλί διανυκτερεύσαμε την πρώτη νύχτα του οδοιπορικού μας ενώ το ιδανικό μέρος για να δειπνήσει κανείς είναι στις ψαροταβέρνες που βρίσκονται στο Μοσχονήσι.

Με κατεύθυνση την Ακρόπολη της Περγάμου και από το πρωί στους δρόμους, δεν υπήρχε καλύτερο μέρος για φαγητό από την πόλη Bergama. Το πολυτελέστερο, εκεί, μαγαζί θυμίζει ένα μέτριο, ελληνικό, εστιατόριο που σπάνια όμως θα φας τόσο νόστιμα σουτζουκάκια και διάφορες άλλες λιχουδιές με βασικό συστατικό την μελιτζάνα, γιαούρτι, κρέας και οπωροκηπευτικά εμπλουτισμένα με μπαχαρικά, πάντα με την συνοδεία της τοπικής μπύρας Efes Pilsen. Μεσημέρι, και αφού ανεφοδιαστήκαμε για τα καλά, ήρθε η ώρα να ανηφορίσουμε στην εντυπωσιακή Ακρόπολη, εκεί όπου στην αρχαιότητα υπήρχε μια από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες. Εικάζεται, πως οι κάτοικοι εκεί ξήραναν τα μπόλια, από τα εντόσθια των ζώων, και στη συνέχεια έγραφαν πάνω σε αυτά· εξού και οι περίφημες περγαμηνές.

Την περίοδο όπου η αρχαία Πέργαμος βρισκόταν υπό την ρωμαϊκή κατοχή και η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας είχε καταστραφεί η Κλεοπάτρα έπεισε τον Αντώνιο να μεταφέρει ένα μεγάλο μέρος του υλικού. Δυστυχώς, όμως, και αυτό τυλίχθηκε στις φλόγες, μερικά χρόνια αργότερα, στην Αλεξάνδρεια, και η Πέργαμος έχασε το μεγαλύτερο μέρος από το πολύτιμο θησαυρό της.

Σε μικρή απόσταση από την τελευταία, υπάρχει το Ασκληπιό που θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε. Εκεί, υπήρχε ένα από τα μεγαλύτερα θεραπευτήρια στην περιοχή, με καλύτερο γιατρικό το μαγικό νερό του. Αν και υπήρχε σε μικρή απόσταση ένα ποτάμι οι αρχαίοι προτιμούσαν να τραβούν νερό από το βουνό, δημιουργώντας ένα μεγάλο ερωτηματικό στους ιστορικούς. Αργότερα, οι τελευταίοι ανακάλυψαν πως το νερό που έφτανε στο Ασκληπιό, κυλούσε σε πλάκες από γρανίτη αποκτώντας ραδιούχες ιδιότητες, όπως τα νερά στα ιαματικά λουτρά.

Από την δεύτερη μέρα του οδοιπορικού και μετά διανυκτερεύσαμε στην Σμύρνη, Ismir όπως αποκαλούν οι Τούρκοι, την τρίτη σε πληθυσμό πόλη της Τουρκίας και ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της. Η Σμύρνη με την ευημερία της και την κοσμοπολίτικη κουλτούρα της ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά την Κωνσταντινούπολη. Η σύγχρονη πόλη αποτελείται από πλατιές λεωφόρους, χαρακτηρίζεται από έντονο κυκλοφοριακό συνωστισμό ενώ τα οικοδομήματα που κτίστηκαν μετά το 1924 έρχονται σε αντίφαση με τα σύγχρονα προσδίδοντας μίξη βαλκανικού και ανατολίτικου ύφους, θα λέγαμε, στη πόλη. Οι ρυθμοί της Σμύρνης είναι αρκετά έντονοι ενώ στο κοντά στο λιμάνι υπάρχει μια τεράστια αγορά που μπορεί κανείς να βρει ότι πιο απίθανο μπορεί να φανταστεί. Οι μυθικές παραδόσεις αναφέρουν πως η πόλη ιδρύθηκε από την Αμαζόνα Σμύρνα ή Σμύρνη ενώ άλλες από τον Θησέα.

Ο ελληνισμός διατηρήθηκε στη συγκεκριμένη περιοχή σε έντονο βαθμό για πολλούς αιώνες από την αρχαιότητα μέχρι την βυζαντινή περίοδο. Ακόμα και στη περίοδο της Τουρκοκρατίας το ελληνικό στοιχείο ενισχύθηκε από το 16^ο αιώνα από εποίκους που προέρχονταν από τα υπόλοιπα παράλια της Μικράς Ασίας. Κατά τα τέλη του 19^ου αιώνα ο ελληνικός αέρας υπερείχε στην παραλιακή πόλη της Σμύρνης, όπως ομολογούν οι ίδιοι οι Τούρκοι, αποκαλώντας την πόλη Γκιαούρ Ισμίρ (Απιστη Σμύρνη).

Ο ελληνισμός, όμως, ξεριζώθηκε από την περιοχή όταν στις 27 Αυγούστου ο τουρκικός στρατός εισέβαλλε στη Σμύρνη και ακολούθησε η περίφημη Καταστροφή. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών η Σμύρνη έχασε τους δεσμούς της με το ορθόδοξο παρελθόν της. Σήμερα, υπάρχει μια μικρή ορθόδοξη εκκλησία της Αγίας Φωτεινής. Οι Ολλανδοί προτεστάντες την παραχώρησαν στην ορθόδοξη κοινότητα της πόλης η οποία αποτελείται από υπάλληλους του ελληνικού προξενείου, αξιωματικούς του ΝΑΤΟ και μερικές δεκάδες έλληνες που έχουν παραμείνει.

Η πόλη της Εφέσου ήταν το πιο εντυπωσιακό μέρος, από όσα και αν περάσαμε. Δικαιολογημένα, λοιπόν, το συγκεκριμένο μέρος να κατακλύζεται κάθε χρόνο από χιλιάδες τουρίστες που έρχονται από όλο το κόσμο για να θαυμάσουν από κοντά μια από τις πρώτες πόλεις που υπήρξαν οργανωμένα δίκτυα φωταγώγησης και αποχέτευσης. Η αρχαία Έφεσος βρίσκεται νότια της Σμύρνης, σε απόσταση περίπου μίας ώρας, και άκμασε την περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας αποτελώντας ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά μέρη για να κατανοήσει κάποιος τον τότε τρόπο ζωής. Παλιότερα, η Έφεσος ήταν ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της περιοχής και γνωστό για τον τόπο της Κυβέλης όπου οι Ίωνες λάτρευαν την Αρτεμη.

Περπατώντας μερικές εκατοντάδες μέτρα έχεις τη δυνατότητα να περιεργασθείς το πλακόστρωτο κεντρικό δρόμο που οδηγεί στην αγορά και τα διάφορα καλλιτεχνήματα που υπάρχουν. Κατηφορίζοντας, μένεις άναυδος όταν αντικρίσεις την μεγαλοπρεπή πρόσοψη της βιβλιοθήκης, η οποία δεσπόζει με δέος σε πείσμα του χρόνου. H βιβλιοθήκη του Κελσού αποτελεί ένα άριστο παράδειγμα αναστήλωσης με την βοήθεια του αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου και αρχιτεκτονικά τεχνάσματα κάνουν το κτίριο να φαίνεται αρκετά μεγαλύτερο από ότι είναι. Εκεί φυλάσσονταν περίπου 12.000 πάπυροι.

Συνεχίζοντας βρίσκεσαι εμπρός σε ένα τεράστιο θέατρο το οποίο χρησιμοποιείται κατά καιρούς από το τουρκικό υπουργείο πολιτισμού για διάφορες εκδηλώσεις πολιτισμικού περιεχομένου. Φεύγοντας από την αρχαία Έφεσσο μην χάσετε την ευκαιρία να επισκεφτείτε το Κουσάντασι όπου στην αγορά, καθώς και στην ευρύτερη περιοχή, θα βρείτε μαγαζιά ή βιοτεχνίες με δερμάτινα είδη. Μην ξεχάσετε να παζαρέψετε χωρίς υποχωρήσεις και θα βγείτε κερδισμένοι. Νότια, περίπου 45 απόστασης, υπάρχει τo λιμάνι της Κρήνης ή Cesme. Από εκεί υπάρχουν μικρά φέρι που διανύουν μια απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων μέχρι το λιμάνι της Χίου. Από εκεί επιστρέψαμε στα πάτρια εδάφη.