Νευρογενής Ανορεξία: ένα σκοτεινό γυναικείο μυστικό

Οι άνθρωποι που με τη θέλησή τους λιμοκτονούν πάσχουν από μια ψυχιατρική ασθένεια, η οποία ονομάζεται «νευρογενής ανορεξία». Αυτή η διαταραχή συνήθως εμφανίζεται σε νέα άτομα, γύρω στην εφηβεία, και συνεπάγεται μια σημαντική απώλεια βάρους -τουλάχιστον 15% κάτω από το κανονικό βάρος για μια υγιή νέα γυναίκα. Οι πάσχοντες από νευρογενή ανορεξία έχουν έναν τεράστιο φόβο ότι μπορεί να παχύνουν, μολονότι είναι ασθενικά λεπτοί. Αν και οι γυναίκες υποφέρουν περισσότερο από αυτήν, ωστόσο και οι άνδρες που πάσχουν δεν είναι λίγοι. Λόγω της φύσης της, η διαταραχή αυτή μπορεί να μείνει κρυφή για καιρό.


Σημάδια κινδύνου


Τα άτομα με νευρογενή ανορεξία έχουν την τάση να κρύβουν το πρόβλημα από το περιβάλλον τους, με σοβαρές συνέπειες για την υγεία τους. Είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε ποια είναι τα σημάδια που πιστοποιούν την ύπαρξή της, ώστε να βοηθήσουμε το άτομο που πάσχει από αυτή.

· Συστηματική ασιτία με απώλεια βάρους

· Υπερβολικός φόβος αύξησης βάρους

· Αρνηση φαγητού

· Αρνηση του αισθήματος πείνας

· Υπερβολική σωματική άσκηση

· Μεγαλύτερη τριχοφυΐα στο σώμα ή το πρόσωπο

· Ευαισθησία στο κρύο

· Απουσία ή ακανόνιστη περίοδος

· Απώλεια μαλλιών

· Αίσθηση του ατόμου ότι είναι παχύ όταν είναι ήδη υπερβολικά αδύνατο.


Τι προκαλεί τη νευρογενή ανορεξία


Τα ακριβή αίτια της νευρογενούς ανορεξίας παραμένουν ανεξιχνίαστα. Παρ΄ όλα αυτά, υπάρχουν κάποια στοιχεία που επηρεάζουν την εξέλιξη της ασθένειας.


Στοιχεία της προσωπικότητας

Τα άτομα με νευρογενή ανορεξία έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, αίσθημα κατωτερότητας και ανικανότητας, υπερβολικό φόβο ότι θα παχύνουν και τείνουν να είναι τελειοθήρες. Πρόκειται για άτομα που συνήθως είναι καλοί μαθητές και έχουν πολλές ασχολίες. Πιστεύουν ότι, αν ήταν λεπτότερα, θα ήταν και πιο ευτυχισμένα και ότι, αν κάτι δεν πάει καλά, είναι αποκλειστικά δικό τους λάθος. Αλλοι έχουν προβλήματα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις και τα εκδηλώνουν με τις διατροφικές συνήθειές τους. Γενικά, τα άτομα με νευρογενή ανορεξία έχουν διαστρεβλωμένη εικόνα όσον αφορά στο σώμα τους και κατατρέχονται από αυτή.


Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες


Η νευρογενής ανορεξία συχνά εμφανίζεται από γενιά σε γενιά στην ίδια οικογένεια και επηρεάζει κυρίως γυναίκες. Υπάρχουν αποδείξεις ότι, πέραν αυτού, το κοινωνικό περιβάλλον μιας κοπέλας μπορεί να τονίζει τη σημασία του να είναι λεπτή και να ελέγχει το βάρος της. Ακόμα, άτομα με επαγγέλματα που δίνουν έμφαση στο λεπτό σώμα είναι πιο επιρρεπή σε αυτήν τη διαταραχή.


Βιοχημεία


Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η κατάθλιψη συνδέεται κατά κάποιον τρόπο με την ανορεξία. Οι ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη, είναι αυξημένες στα άτομα με νευρογενή ανορεξία, ενώ οι νευρομεταβιβαστές, όπως η σεροτονίνη, μπορεί να δυσλειτουργούν.


Κατανόηση και βοήθεια από τους οικείους


Όταν ενδιαφερόμαστε για κάποιον με ένα πρόβλημα, η φυσική μας τάση είναι να προσπαθήσουμε να το επιλύσουμε και να βοηθήσουμε το άτομο να απαλλαγεί από αυτό. Έτσι, στα μάτια των συγγενών και των φίλων η ανορεξία είναι ένα πρόβλημα προς επίλυση. Από ψυχολογική άποψη όμως και από την πλευρά του ασθενούς, είναι μια ανεπιτυχής λύση σε κάποιο άλλο πρόβλημα.


Έτσι, η ανορεξία, όπως και άλλες διαταραχές της συμπεριφοράς, είναι μια προσπάθεια του ατόμου να αντιμετωπίσει τη ζωή και να επικοινωνήσει. Η στέρηση τροφής μπορεί να είναι εν μέρει μια προσπάθεια του ατόμου να εδραιώσει την αίσθηση του εαυτού του και να νιώσει δύναμη, ιδιαιτερότητα και έλεγχο. Οι νευρογενείς διαταραχές της όρεξης είναι μια έκφραση συναισθημάτων, τα οποία το άτομο δεν μπορεί να εκφράσει αλλιώς, συνηθέστερα συναισθήματα ντροπής, αμφιβολίας, θυμού, οδύνης, ανεπάρκειας, η εμπειρία του να μην αναγνωρίζεται ως αυτόνομο, με το δικαίωμα να ζήσει τη ζωή του όπως αυτό θέλει και, τέλος, η αίσθηση ότι είναι αόρατο, άγνωστο στους γύρω του και μη αποδεκτό για αυτό που είναι.


Το σημαντικότερο πράγμα που μπορεί να κάνει η οικογένεια και οι φίλοι ενός ατόμου με ανορεξία είναι να το αγαπούν χωρίς όρους. Το οικείο περιβάλλον πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι δεν πρόκειται για ένα καπρίτσιο, αλλά για μια πραγματική ασθένεια. Τα ανορεξικά άτομα θα παρακαλέσουν, θα πουν ψέματα και θα καταφύγουν σε κάθε λογής τεχνάσματα προκειμένου να αποφύγουν να φάνε και να πάρουν βάρος. Συγγενείς και φίλοι θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα παρέχοντας ουσιαστική υποστήριξη, χωρίς γκρίνια, και αναζητώντας επαγγελματική βοήθεια.


Το περιβάλλον του ασθενούς δεν πρέπει να επικεντρώνεται στη φυσική εικόνα του ανορεξικού ή στις διατροφικές του συνήθειες, επειδή αυτά δεν πρόκειται να αλλάξουν, αφού το πρόβλημα δεν εξαρτάται από την καλή θέληση του ασθενούς.


Συχνά συγγενείς και φίλοι θυμώνουν με το ανορεξικό άτομο και καταφεύγουν σε δηλώσεις του τύπου «εσύ πρέπει….», οι οποίες τελικά δεν οδηγούν πουθενά, πέρα από το να χειροτερεύουν την κατάσταση. Ο θυμός των οικείων είναι μια φυσική έκφραση του ενδιαφέροντός τους για τον ασθενή -μόνο που το εκφράζουν με λανθασμένο τρόπο. Σωστότερο είναι να παραμείνουν αυθεντικοί και να καταφύγουν σε δηλώσεις που ξεκινούν με το «εγώ», ώστε να είναι φανερό ότι πρόκειται για τις δικές τους αντιλήψεις και όχι απαραίτητα για μια αρνητική κρίση προς το ανορεξικό άτομο.


Το πρώτιστο καθήκον των οικείων όμως είναι να ζητήσουν ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη για τον ασθενή , σε περίπτωση που υποπτεύονται την ύπαρξη νευρογενούς ανορεξίας.

Επιμέλεια αφιερώματος: Ροζάννα Βούρτση

health.in.gr