«Εμμηνόπαυση, ένα σύμπαν για το οποίο κανείς δε συζητά» – Απόσπασμα από το βιβλίο Τολμώ της Ναόμι Γουότς

Το βιβλίο της Ναόμι Γουότς «Daire I say it» κυκλοφορεί πλέον και στα ελληνικά με τίτλο  «Τολμώ να πω» από την Ελληνοεκδοτική.  Ένα μανιφέστο γυναικείας ενδυνάμωσης στο οποίο η σταρ του Χόλυγουντ τσαλακώνει την εικόνα της και μιλά έξω από τα δόντια για θέματα όπως η υπογονιμότητα, η εμμηνόπαυση αλλά και για τα σύγχρονα κοινωνικά στερεότυπα, που κανοναρχούν τη ζωή των γυναικών σε όλες τις ηλικίες · τις καλεί ν’ αφουγκραστούν  τις ανάγκες και να διεκδικήσουν  τη ψυχική και σωματική υγεία τους χωρίς αναστολές.

«Η συζήτηση για την εμμηνόπαυση επιβάλλει να είμαστε ειλικρινείς, δυνατές και, τολμώ να το πω, ακόμη και λίγο… όχι και τόσο καθωσπρέπει…».

Η Ναόμι Γουότς αποκαλύπτει ότι κατέρρευσε στα τριάντα πέντε της, όταν ο γιατρός της ανακοίνωσε ότι ο άστατος έμμηνος κύκλος και οι νυχτερινές εφιδρώσεις της δεν οφείλονταν στο στρες των βραδινών  γυρισμάτων ή στο λίγο παραπάνω κρασί αλλά στο ότι η περίοδός της σύντομα θα σταματούσε, εξανεμίζοντας τις ελπίδες της να κάνει παιδιά. Ένιωσε σαν να τράβηξε μια κουρτίνα και αντίκρισε ένα σύμπαν για το οποίο κανείς δεν συζητά.

Από πού προήλθε αυτή η μακρά σιωπή σχετικά με την εμμηνόπαυση; Μήπως έχει να κάνει με τον μισογυνισμό, την πατριαρχία και τον ηλικιακό ρατσισμό; Και με την επιθυμία μας να μην ξεβολεύουμε κανέναν;

Επιδερμική αντιμετώπιση 

«Η εμμηνόπαυση δεν μου φαινόταν απλώς σαν το τέλος της περιόδου. Μου φαινόταν σαν το τέλος των πάντων: της γονιμότητας, της σεξουαλικότητας, της ζωντάνιας – και της ικανότητάς μου να είμαι ειλικρινής με τους άλλους ως προς το τι μου συνέβαινε.  Δεν είναι βιώσιμο να κουβαλάς ένα τέτοιο βάρος, αλλά για πολύ καιρό δεν ήξερα πώς να εξηγήσω πόσο ευάλωτη ένιωθα και πόσο μπερδεμένη ήμουν ακόμη με ό,τι συνέβαινε».

Η Ναόμι Γουότς αποδομεί την εικόνα της σούπερ γυναίκας που υπομένει τα πάντα και προτρέπει τις γυναίκες να μιλούν για όσα αισθάνονται και να ζητούν βοήθεια όταν την έχουν ανάγκη. Εκτιμά ότι πολλοί γιατροί αντιμετωπίζουν επιδερμικά τα γυναικεία συμπτώματα ενώ συχνά δεν έχουν την απαραίτητη κατάρτιση για να προσφέρουν αποτελεσματική βοήθεια.

«Έχουμε κανονικοποιήσει τον πόνο ως κομμάτι της γυναικείας υπόστασης. Υποφέρουμε από κράμπες, υποφέρουμε στη γέννα, υποφέρουμε από προεμμηνορροϊκό σύνδρομο. Όλα αυτά τα οποία αφορούν αποκλειστικά τις γυναίκες δεν έχουν μελετηθεί αρκετά σε όλα τα επίπεδα.

»… Πολύ συχνά, οι γιατροί δεν έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση κι έτσι αποφασίζουν ότι οι ασθενείς τους που υποφέρουν είναι απλώς κουρασμένες, έχουν κατάθλιψη ή είναι η ιδέα τους. Αυτός είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην επώδυνη και γεμάτη ντροπή πορεία τόσο πολλών γυναικών στην εμμηνόπαυση ‒ επειδή ένιωθαν σαν υποχόνδριες ή δεν είχαν την απαραίτητη υποστήριξη, κλείστηκαν στον εαυτό τους και αποσύρθηκαν».

Μιλά για τις ουρολοιμώξεις και την ακράτεια αλλά και για το άγχος, τον θυμό, τον πανικό, την κατάθλιψη που νιώθουν οι γυναίκες, για τις αϋπνίες και την εγκεφαλική ομίχλη που σε κάνει να ξεχνάς αλλά και για τον ηλικιακό ρατσισμό στον χώρο εργασίας

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Naomi Watts (@naomiwatts)

Η Ναόμι Γουότς γέννησε στα τριάντα οκτώ της

Η Αγγλίδα ηθοποιός αφηγείται με χιούμορ τις προσπάθειές της να ενισχύσει τη γονιμότητά της· επιστρέφοντας από κινηματογραφικά γυρίσματα στην Κίνα κουβάλησε λαθραία τεράστιες τσάντες με άπλυτα εμβαπτισμένα σε τσάγια τα οποία έπινε καθημερινά επί μήνες!

Δεν διστάζει να μιλήσει για την κρίση που προκάλεσε στη σχέση της η εμμονή της να μείνει έγκυος αλλά και για την τραυματική εμπειρία της αποβολής που βίωσε.

Στα γυρίσματα του θρίλερ «Επικίνδυνες υποσχέσεις» στο Λονδίνο ανακάλυψε ότι ήταν έγκυος στο πρώτο της παιδί.

«Ακόμη ένα παράδειγμα τού πώς οι γυναίκες κάνουμε συχνά πράγματα που μας βάζουν σε κίνδυνο για να “παίζουμε ομαδικά”… Υπήρχε μια σκηνή στην οποία έπρεπε να οδηγήσω νύχτα με τον Βίγκο Μόρτενσεν συνοδηγό, και στις ταινίες πάντα βρέχουν τους δρόμους για να φαίνονται καλύτερα. Φοβόμουν πάρα πολύ. Είχα ένα μωρό μέσα μου και έναν ενήλικα χωρίς κράνος πίσω μου. Αλλά τα κατάφερα και μετά γύρισα σπίτι τρέμοντας και γεμάτη ευγνωμοσύνη που είχα αντέξει άλλη μια μέρα…».

Η Ναόμι Γουότς γέννησε στα τριάντα οκτώ το πρώτο της παιδί και στα σαράντα, απέκτησε και δεύτερο.

Στο «Τολμώ να το Πω» παραθέτει και ιστορίες γυναικών με ανάλογες εμπειρίες  ενώ παράλληλα ειδικοί επιστήμονες χαρτογραφούν έναν οδηγό πλεύσης για κάθε γυναίκα προκειμένου να βιώσει την περίοδο της εμμηνόπαυσης με συνειδητότητα, συμφιλιωμένη με αυτό το φυσικό κεφάλαιο της ζωής της.

«Όταν η περίοδός μας σταματάει ξαφνικά, αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε ποιες είμαστε και αν ξαφνικά έχουμε γίνει άλλοι άνθρωποι.  Ίσως ο κόσμος αρχίζει να σε βλέπει διαφορετικά και ίσως κι εσύ η ίδια να βλέπεις διαφορετικά τον εαυτό σου. Ίσως κάνεις δύσκολες, αγχωτικές ερωτήσεις, όπως:  Ποια είμαι τώρα; Θα ξαναβρώ ποτέ τον εαυτό μου; Τώρα είμαι αόρατη; Αυτό είναι το τέλος;».

Η σταρ του Χόλιγουντ προσεγγίζει συνολικά τη γυναικεία εμπειρία της εμμηνόπαυσης, σωματικά και ψυχολογικά.  Μιλά για τις ουρολοιμώξεις και την ακράτεια αλλά και για το άγχος, τον θυμό, τον πανικό, την κατάθλιψη που νιώθουν οι γυναίκες, για τις αϋπνίες και την εγκεφαλική ομίχλη που σε κάνει να ξεχνάς αλλά και για τον ηλικιακό ρατσισμό στον χώρο εργασίας.

«…Θυμάστε την Άν Μπάνκροφτ που έπαιξε την ηλικιωμένη κυρία Ρόμπινσον απέναντι στον απόφοιτο πανεπιστημίου Ντάστιν Χόφμαν, παρόλο που ήταν μόνο έξι χρόνια μικρότερός της;» γράφει για τον «Πρωτάρη» του Μάικ Νίκολς (1968).

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Just Jared (@justjared)

«Επιστρέφω»

Για την Ναόμι Γουότς οι γυναίκες μέσης ηλικίας συχνά περνούν μια περίοδο που νιώθουν αόρατες, σε μια κοινωνία που εξακολουθεί να προσδιορίζει την αξία τους μέσα από μια στερεοτυπική αντίληψη για την ομορφιά, τη σεξουαλικότητα και την αναπαραγωγή. Η αγγλίδα σταρ υπεραμύνεται του δικαιώματός τους να παραμένουν ενεργές στο παιχνίδι των σχέσεων.  Περιγράφει την γνωριμία με τον νυν σύζυγό της  Μπίλι Κράνταπ στα γυρίσματα της τηλεοπτικής σειράς Gypsy στην οποία υποδύονταν μία σεξουαλικά ακόρεστη κοινωνιοπαθή ψυχολόγο, σε μία περίοδο που κόντρα στον ρόλο που υποδύονταν φορούσε ορμονικά επιθέματα και δεν είχε καμία διάθεση για ρομάντζο ή φλερτ.  Παρόλα αυτά ο έρωτας της χτύπησε την πόρτα και εκείνη μπήκε ξανά στο παιχνίδι.

«Όταν τελικά ήμασταν έτοιμοι να κοιμηθούμε μαζί μακριά από τις κάμερες, του ζήτησα ευγενικά να μου δώσει ένα λεπτό πριν ζεσταθεί το πράγμα, λέγοντας κάτι του τύπου: «Πάω να φορέσω κάτι πιο άνετο κι επιστρέφω». Λες και ήμασταν στο 1953 και είχα κανένα νεγκλιζέ στην τσάντα μου. Πήγα στο μπάνιο και βάλθηκα να προσπαθώ μανιωδώς να ξεκολλήσω από πάνω μου το ορμονικό επίθεμα.

Είχα αρχίσει να το φοράω πριν από δύο χρόνια ως ορμονική θεραπεία. Ανησυχούσα ότι αν το έβλεπε θα καταλάβαινε ότι ήμουν στην εμμηνόπαυση και όχι μια ζωντανή, γόνιμη ύπαρξη. Και τι θα γινόταν αν ήθελε άλλο παιδί;

Δυστυχώς, το σημάδι που αφήνει η κόλλα του επιθέματος στο δέρμα φεύγει πολύ δύσκολα. Ο γιατρός μού είχε συστήσει: «Για να το βγάλεις, πάρε λάδι αυτοκινήτου από το χρωματοπωλείο». Όταν του είπα ότι δεν ήθελα να βάλω λάδι αυτοκινήτου στο σώμα μου, εκείνος ανασήκωσε τους ώμους λέγοντας: «Είναι το μόνο που κάνει δουλειά». Έκτοτε, μου έχουν συστήσει baby oil, λάδι καρύδας, ασετόν, ντεμακιγιάζ ματιών, οινόπνευμα για εντριβές και διάλυμα για την αφαίρεση ιατρικής κόλλας. Κάθε στρατηγική έχει τους υποστηρικτές της. Οι περισσότερες γυναίκες που ξέρω το τρίβουν στο ντους με μια πετσέτα χρησιμοποιώντας αφρόλουτρο ή κάποιο καθαριστικό με βάση το λάδι.

Αφού είχα πει να μου δώσει ένα λεπτό, το ξεκόλλησα με μια γρήγορη κίνηση και έτριψα το δέρμα μέχρι που κοκκίνισε. «Όλα εντάξει;» φώναξε, επειδή αργούσα πάρα πολύ.

Βγήκα καταντροπιασμένη.

«Τι συμβαίνει;» ρώτησε.

Τραύλιζα και προσπαθούσα να πω κάτι, αλλά δεν μου έβγαινε τίποτα.

«Είσαι καλά;» είπε και άγγιξε τρυφερά το μπράτσο μου.

«Εμμηνόπαυση!» φώναξα. «Δεν ήθελα να σου το πω».

Ξαφνικά οι λέξεις ανάβλυζαν από μέσα μου. «Φοράω ορμονικά επιθέματα και δεν ήθελα να το δεις, γιατί τότε θα καταλάβαινες ότι βρίσκομαι σε πρόωρη εμμηνόπαυση, που σημαίνει ότι είμαι γριά και δεν θα με θέλεις και, αχ Θεέ μου, μήπως να φύγω;»

Ένα χαμόγελο ζωγραφίστηκε στο πρόσωπό του. Φαινόταν πολύ ανακουφισμένος που το πρόβλημα δεν ήταν η έλλειψη επιθυμίας.

Ουφ.

Μου είπε ότι θεωρούσε υπέροχο που φρόντιζα τον εαυτό μου και με ρώτησε πώς μπορούσε να βοηθήσει.

Ουφ και ουφ».

«Όταν τελικά ήμασταν έτοιμοι να κοιμηθούμε μαζί μακριά από τις κάμερες, του ζήτησα ευγενικά να μου δώσει ένα λεπτό πριν ζεσταθεί το πράγμα, λέγοντας κάτι του τύπου: «Πάω να φορέσω κάτι πιο άνετο κι επιστρέφω»»

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Naomi Watts (@naomiwatts)

Ξεχνούσε που έκρυβε το Nintendo του γιου της

Η Ναόμι Γουότς με το «Τολμώ να το πω» δημιουργεί μία ανθρώπινη αλυσίδα ενσυναίσθησης γιατί ένα απλό αίσθημα ταύτισης μπορεί να είναι η αρχή της ίασης. Θεωρεί σημαντικό οι γυναίκες να αντιμετωπίζουν με συμπόνια τον εαυτό τους γιατί καμία από τις επιλογές που αναγκάζονται να κάνουν δεν είναι εύκολη. Μιλά για όσα την έκαναν να νιώσει καλύτερα·  ψυχοθεραπεία, διαλογισμός, γιόγκα και άσκηση. Άρχισε να κρατά καθημερινά ημερολόγιο με τις σκέψεις της αλλά και ημερολόγιο «καταγραφής του μέλλοντος», για όσα θα ήθελε να είναι στο μέλλον. Όταν τα παιδιά της συμπεριφέρονται με τρόπο που την εκνευρίζει βγάζει βόλτα τον σκύλο της για να ηρεμήσει.

Αναγνωρίζει ότι η απώλεια μνήμης είναι ένας κίνδυνος για τη μέση ηλικία και ομολογεί ότι παλιότερα συχνά ξεχνούσε που έκρυβε το Nintendo του γιου της.

Μιλά για την τριχόπτωση, για την ανιούσα που παίρνει η ζυγαριά, για τα ρούχα και το στυλ μιας γυναίκας στην εμμηνόπαυση αλλά και για όσα αλλάζουν στο πέρασμα του χρόνου.

«Στα είκοσί μου, έκανα τζόκινγκ και αστάνγκα, ένα είδος γιόγκα με αυστηρή πειθαρχία ‒ μάλλον επιδίωκα να βρω ισορροπία στη ζωή μου.

Στα τριάντα μου, έτρεχα χιλιόμετρα ολόκληρα, σαν να προσπαθούσα να νικήσω τον χρόνο.

Στα σαράντα, έκανα μαθήματα boot camp, σαν να προσπαθούσα να διαχειριστώ την οργή μου.

Τώρα, στα πενήντα μου, αποζητώντας ευλυγισία, συγκέντρωση και δύναμη, κάνω προπόνηση ενδυνάμωσης, μαθήματα χορού και όσες διατάσεις αντέχω για να έχω διαύγεια, να είμαι δυνατή και να το διασκεδάζω.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Naomi Watts (@naomiwatts)

Τα σώματά μας δεν είναι πια τόσο σφιχτά, αλώβητα ή αρυτίδωτα όπως πριν από είκοσι ή τριάντα χρόνια. Έχω γεννήσει και έχω περάσει δεκαετίες σε όλες τις συνθήκες, και αυτό φαίνεται. Μια φίλη μου έχει δώσει το παρατσούκλι Μπέντζαμιν Μπάτον στην κοιλιά μου. Είναι τόσο ζαρωμένη, που μοιάζει με χαρτοσακούλα που κάποιος την τσαλάκωσε και την πέταξε στην άκρη του δρόμου. Κι όμως, τώρα φοράω κοντά μπλουζάκια, κάτι που δεν θα έκανα ποτέ πριν αποκτήσω αυτή τη ζαρωμένη κοιλιά».

Για τη Ναόμι Γουότς, στην άλλη πλευρά αυτής της σωματικής ταλαιπωρίας και της αυτοαμφισβήτησης, περιμένει η ελευθερία.

«Έχω πάρα πολλά να κάνω. Και πάρα πολλά για να απολαύσω.

Πλέον ξέρω ότι δεν χρειάζεται να προσπαθούμε να ευχαριστήσουμε τους πάντες. Δεν χρειάζεται να διευκολύνουμε συνέχεια όλους τους άλλους.

Μπορούμε να διεκδικούμε χώρο.

Μπορούμε να εκφράζουμε τις ανάγκες μας.

Μπορούμε να υψώνουμε ανάστημα!

Μας αξίζει να νιώθουμε όσο καλύτερα μπορούμε. Τέλος η υποτίμηση.

Το να ξέρεις ποια είσαι είναι κάτι που το κατακτάς με την εμπειρία, με τον χρόνο».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Naomi Watts (@naomiwatts)

«Τώρα είμαι αόρατη; Αυτό είναι το τέλος;»

«Νομίζω ότι όταν οργανώνουμε τόσο μεγάλο μέρος της ζωής μας γύρω από την περίοδό μας, ταυτιζόμαστε μ’ αυτή. Είναι λες και διαρκώς πρέπει κάπως να διαχειριζόμαστε τον κύκλο μας, είτε όταν επιδιώκουμε μια εγκυμοσύνη είτε όταν προσπαθούμε να την αποφύγουμε.

»Μιλάμε για ολόκληρες δεκαετίες της ζωής μας. Κι έτσι αρχίζουμε να πιστεύουμε ότι αυτό είμαστε: Α, αυτή η εβδομάδα δεν θα είναι καλή για να πάρω την τάδε απόφαση ή να κάνω την τάδε δραστηριότητα ή θα πάω διακοπές, πώς θα γίνει να μην έχω περίοδο συνέχεια; Είμαστε προσανατολισμένες γύρω από αυτή τη μία σωματική λειτουργία που συχνά μοιάζει να κυριαρχεί στα πάντα. Γι’ αυτό σαστίζουμε πολύ όταν ο κύκλος μας γίνεται ακανόνιστος ή σταματάει. Περνάμε μεγάλο μέρος της ζωής μας προετοιμαζόμενες για την περίοδο, έχοντας περίοδο, αναρρώνοντας από την περίοδο. Κι ύστερα, όταν σταματάει, συνειδητοποιούμε ότι όλα αυτά τα χρόνια ζούσαμε ψυχολογικά και σωματικά μ’ αυτόν τον βιολογικό σύντροφο. Δεν φαντάζεσαι ότι η απουσία περιόδου θα γίνει ένα κενό στη ζωή σου, αλλά να που γίνεται».

»Ως γόνιμες γυναίκες, όπως μας υπενθυμίζει κάθε μήνα η περίοδός μας, είναι εύκολο να θεωρήσουμε τη γονιμότητα κομμάτι της ταυτότητάς μας. Όταν η περίοδός μας σταματάει ξαφνικά, αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε ποιες είμαστε και αν ξαφνικά έχουμε γίνει άλλοι άνθρωποι. Ίσως ο κόσμος αρχίζει να σε βλέπει διαφορετικά και ίσως κι εσύ η ίδια να βλέπεις διαφορετικά τον εαυτό σου. Ίσως κάνεις δύσκολες, αγχωτικές ερωτήσεις, όπως: Ποια είμαι τώρα; Θα ξαναβρώ ποτέ τον εαυτό μου; Ή ακόμα πιο σκοτεινές, του τύπου: Τώρα είμαι αόρατη; Αυτό είναι το τέλος;

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Naomi Watts (@naomiwatts)

«Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε με συμπόνια τον εαυτό μας. Καμία από τις επιλογές που είμαστε αναγκασμένες να κάνουμε δεν είναι εύκολη. Πολλές γυναίκες περνάμε πολύ χρόνο μέχρι τα σαράντα μας διερωτώμενες: Θα κάνω παιδιά; Δεν θα κάνω; Αν κάνω, πώς θα το χειριστώ; Θα είμαι καλή μαμά; Θα είμαι κακή μαμά; Τι θα γίνει με την καριέρα μου αν πάρω άδεια για να μεγαλώσω το παιδί; Θα είμαι κακή μαμά αν επιστρέψω αμέσως στη δουλειά; Και αφού περάσουμε την εμμηνόπαυση, πλησιάζουμε περισσότερο στο να παίρνουμε αποφάσεις που βασίζονται αποκλειστικά στο τι θέλουμε εμείς να κάνουμε, όχι σε όσα περιμένουν οι άλλοι από εμάς. Είναι η ηλικία που συνειδητοποιούμε ότι σε όλη μας τη ζωή νιώθαμε πίεση και υποκύπταμε σε προσδοκίες και ορμόνες για τις οποίες δεν είχαμε δώσει ποτέ συγκατάθεση.

Η γονιμότητα είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να μπορείς να μείνεις έγκυος και να γεννήσεις. Είναι ώρα να σκεφτείς τι σημαίνει γονιμότητα για σένα σ’ αυτή η φάση της ζωής σου. Είναι το γράψιμο; Είναι η καλλιτεχνική δημιουργία; Είναι η φροντίδα των παιδιών των άλλων; Είναι το να είσαι καλή φίλη; Κανείς δεν φροντίζει τη γη και τους ανθρώπους της, εκτός από εμάς. Κι αυτό είναι μια μορφή γονιμότητας”».