Παρηγοριά του ανθρώπου

Στα φοιτητικά μας χρόνια μάς έμαθε να διαβάζουμε λογοτεχνία και ποίηση από ανάγκη, όχι με έπαρση. Μαζί του πάντως ανακάλυψα ότι η τέχνη είναι προπάντων παρηγοριά του ανθρώπου. Γι’ αυτό και νοιαζόταν ο Πολίτης τόσο πολύ να συντηρεί τα παλιά μνημεία του λόγου που κινδύνευαν: ψάχνοντας τη χειρόγραφη αλήθεια τους, να τα καθαρίζει από τη σκόνη και τα λάθη του χρόνου. Γιατί γι’ αυτόν η γραφή (μόνη της και με ό,τι έκρυβε) ήταν ανθρώπινη πράξη ολόκληρη. Κυρίως η ποιητική γραφή, με την ευρύτατη έννοιά της. Την αναγνώριζε, την ψηλαφούσε, γεμάτος έκπληξη την έδειχνε στους άλλους, σαν σπάνιο εύρημα. Κι όταν με τα νόμιμα σχόλιά του έφτανε στον κρυφό της ρυθμό, έμενε αμίλητος, σχεδόν εμβρόντητος, κουνώντας μόνο τα χέρια του, τα μακριά του δάχτυλα, σαν μουσικός που ετοιμάζεται να παίξει κάποιο όργανο. Σπάνια τη μουσική αυτή εκκρεμότητα των χεριών τη συνόδευε και ο λυγμός.

Στην ποίηση επιμένουμε, στον Μαρωνίτη επίσης. Δικά του όσα διαβάσατε ανωτέρω, από μια επιφυλλίδα του που είχε δημοσιευτεί στο «Βήμα» τον Ιανουάριο του 1984 και ήταν αφιερωμένη στον Λίνο Πολίτη (1906-1982), διαπρεπή νεοελληνιστή, πανεπιστημιακό καθηγητή και ακαδημαϊκό.

Ο μαθητής, με το όλο κείμενό του, αποδίδει φόρο τιμής στο δάσκαλό του, που έχει φύγει από τη ζωή πριν από έναν περίπου χρόνο. Τον τιμά για το ήθος του και για την παιδεία του, τον αποκαλεί άρχοντα. Τον τιμά για τους λόγους του και για τις πράξεις του, τον αποκαλεί οικείο — δηλαδή, και δικό του.

Και στη συγκεκριμένη παράγραφο, παντοτινά ευγνώμων, φανερώνει το πώς, χάρη σε εκείνον, ανακάλυψε το λυτρωτικό ρόλο της τέχνης, την αιώνια αλήθεια των γραπτών μνημείων, τον κρυφό ρυθμό της ποιητικής γραφής.

Έπαινος σπάνιος, πράξη ευγενής.

Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο Λίνος Πολίτης.