
«Πότε θα πάρουμε το μάθημά μας;» – Ο πόλεμος του Βιετνάμ, όπως τον αφηγούνται οι βετεράνοι του
Ένα ντοκιμαντέρ της Apple TV+ μετατρέπει τους καταστροφικούς αριθμούς του πιο αμφιλεγόμενου πολέμου στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών στο Βιετνάμ σε ανθρώπινες μαρτυρίες, 50 χρόνια μετά την πτώση της Σαϊγκόν.
Όταν συμβαίνουν μαζικές τραγωδίες, οι δημοσιογράφοι και οι ιστορικοί συχνά πασχίζουν να δώσουν πρόσωπα στα θύματα. Περισσότεροι από 2,7 εκατομμύρια Αμερικανοί υπηρέτησαν κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ και περισσότεροι από 58.000 σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.
Υπολογίζεται ότι έως και τρία εκατομμύρια Βιετναμέζοι έχασαν τη ζωή τους στον πόλεμο, ο οποίος έλαβε χώρα μεταξύ των μέσων της δεκαετίας του 1950 και των μέσων της δεκαετίας του 1970.
Η σειρά ντοκιμαντέρ Vietnam: The War That Changed America, που είναι τώρα διαθέσιμη στο Apple TV+, δίνει ονόματα και επώνυμα σε αυτούς τους καταστροφικούς αριθμούς.
50η επέτειος της πτώσης της Σαϊγκόν
Με αφηγητή τον ηθοποιό Ίθαν Χοκ και σκηνοθέτη τον Ρομπ Κόλντστριμ, ο οποίος έχει εργαστεί σε ντοκιμαντέρ που επικεντρώνονται στον Ντόναλντ Τραμπ, τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’ και την Άννα Μπολέυν, το «Βιετνάμ: Ο πόλεμος που άλλαξε την Αμερική» θυμίζει σε έξι κεφάλαια την ένοπλη σύγκρουση που σημάδεψε την ιστορία των δύο χωρών, στην 50ή επέτειο της πτώσης της Σαϊγκόν και του τέλους του πιο αμφιλεγόμενου πολέμου στην ιστορία των ΗΠΑ.
Οι έντονες μαρτυρίες πρώτου προσώπου και οι καθηλωτικές εικόνες από τα αρχεία στοχεύουν να κάνουν την ιστορία όσο το δυνατόν πιο οικεία.

Vietnam: The War that Changed America. / APPLE TV+
«Η ιδέα ήταν να αφηγηθούμε όλα όσα δεν υπάρχουν στα βιβλία ιστορίας»
Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων του, το ντοκιμαντέρ του Apple TV+ δείχνει επίσης τις παράπλευρες απώλειες που υπέστησαν πολλοί πολίτες και από τις δύο πλευρές, καθώς και επανενώσεις μεταξύ στρατιωτών που επέζησαν στο πεδίο της μάχης.
Ένα από τα πρόσωπα της σειράς είναι αυτό του Αμερικανού Μπιλ Μπρόιλς, 80 ετών, βετεράνου του πολέμου του Βιετνάμ και σεναριογράφου, ο οποίος έχει αξιοποιήσει τις προσωπικές του εμπειρίες για να τις ανακαλέσει ή να τις προσαρμόσει σε έργα μυθοπλασίας, όπως η τηλεοπτική σειρά China Beach και οι κινηματογραφικές οδύσσειες Apollo 13, Jarhead, Flags of Our Fathers και Cast Away.
Εκτός από την παραχώρηση συνεντεύξεων, ο σκηνοθέτης συνεργάστηκε με την ομάδα της σειράς ντοκιμαντέρ ως σύμβουλος. «Η ιδέα ήταν να αφηγηθούμε όλα όσα δεν υπάρχουν στα βιβλία ιστορίας και στα περισσότερα ντοκιμαντέρ για το Βιετνάμ, που σχεδόν πάντα επικεντρώνονται στην ιστορική και πολεμική ανάλυση, σε πιο γενικά μοτίβα», εξήγησε στην EL PAÍS.
«Για χρόνια, το Χόλιγουντ χρησιμοποιούσε το Βιετνάμ για να παρουσιάσει τους φανταστικούς ψυχοπαθείς του, όπως στον Ταξιτζή»
«Το παρελθόν δεν είναι ποτέ νεκρό. Δεν είναι καν παρελθόν»
«Έχω δει περίπου 50 ταινίες μυθοπλασίας για τον πόλεμο του Βιετνάμ και, παρόλο που όλες έχουν τα καλά τους σημεία, καταλήγουν να είναι ένας τρόπος να δείξουν τις πολιτικές απόψεις του σκηνοθέτη τους. Για χρόνια, το Χόλιγουντ χρησιμοποιούσε το Βιετνάμ για να παρουσιάσει τους φανταστικούς ψυχοπαθείς του, όπως στον Ταξιτζή», λέει ο Μπρόιλς.
«Γι’ αυτό το ντοκιμαντέρ αυτό προσπαθεί να είναι πιο ανθρώπινο. Τα επεισόδιά του μου θύμισαν αυτό που είπε ο Γουίλιαμ Φόκνερ: ‘Το παρελθόν δεν είναι ποτέ νεκρό. Δεν είναι καν παρελθόν». Λοιπόν, στην Ισπανία το ξέρεις αυτό καλύτερα από τον καθένα».
«Συνδεδεμένοι με ένα καλώδιο ασυρμάτου»
Ο Μπρόιλς βιώνει επίσης μια από τις επανενώσεις που λαμβάνουν χώρα στην κάμερα. Θυμάται ότι όταν ανέλαβε τη διοίκηση της διμοιρίας του, οι άνδρες του βρίσκονταν ήδη στον πόλεμο για μήνες. Η πρώτη του μάχη τον ταρακούνησε τόσο πολύ που έχασε τη φωνή του.
Έπρεπε να βασιστεί στον ασυρματιστή του, τον Τζεφ Χιρς, ο οποίος ενσάρκωνε μέχρι τότε την απογοήτευση που είχε κυριεύσει πολλούς στρατιώτες. Η σχέση μεταξύ των δύο έγινε στενή όταν ο Μπρόιλς αποφάσισε να επαναστατήσει και να πλαστογραφήσει τις ραδιοεπικοινωνίες για να φαίνεται στη στρατιωτική διοίκηση ότι βρίσκονταν στο πεδίο της μάχης, ενώ στην πραγματικότητα κρατούσε τους άνδρες του μακριά από τη γραμμή του πυρός.
«Συνδεδεμένοι με ένα καλώδιο ασυρμάτου, η ζωή του ενός εξαρτιόταν από τον άλλον», λέει.
«Όταν τον γνώρισα, ήταν ένας 19χρονος που είχε εγκαταλείψει το σχολείο, αλλά είχε πολύ μεγαλύτερη εμπειρία από ό,τι εγώ στο πεδίο της μάχης. Έμαθα πολύ περισσότερα από τους υφισταμένους μου απ’ ό,τι στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης»

Vietnam: The War that Changed America. / APPLE TV+
«Να ‘τος, ο πιο επαναστάτης στρατιώτης»
Ο Μπρόιλς απευθύνθηκε στον Χιρς ως σύμβουλο για τη σειρά China Beach. Η τελευταία φορά που συναντήθηκαν ήταν πριν από 40 χρόνια, σε ένα μνημόσυνο για τα θύματα του Βιετνάμ. «Όταν τον γνώρισα, ήταν ένας 19χρονος που είχε εγκαταλείψει το σχολείο, αλλά είχε πολύ μεγαλύτερη εμπειρία από ό,τι εγώ στο πεδίο της μάχης. Έμαθα πολύ περισσότερα από τους υφισταμένους μου απ’ ό,τι στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης», παραδέχεται ο σκηνοθέτης.
«Όταν τον ξανασυνάντησα για το ντοκιμαντέρ, σκέφτηκα: «Να ‘τος, ο πιο επαναστάτης στρατιώτης στην ιστορία, που εμφανίζεται χρόνια αργότερα με το στρατιωτικό του σακάκι». Γιατί, παρά τα όσα έζησε, αυτό που βίωσε συνέχισε να είναι σημαντικό στη ζωή του», λέει ο Μπρόιλς.
Η σοβαρή έρευνα – εικόνες που δεν έχουμε δει ξανά
Για να αποκτήσει λιγότερο γνωστές εικόνες ενός ιστορικού γεγονότος που βρίσκεται υπό εξέταση εδώ και μισό αιώνα, η ερευνητική ομάδα της σειράς χωρίστηκε σε δύο ομάδες.
Η μία εξ αυτών εξέτασε περισσότερες από 1.000 εικόνες αρχείου που είναι αποθηκευμένες σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Η άλλη εντόπισε τους ανθρώπους που εμφανίστηκαν σε αυτές και κατέληξε να μιλήσει απευθείας με περισσότερους από 1.000 από αυτούς σε όλο τον κόσμο.
Για να ενημερώσουν το μη ψηφιοποιημένο υλικό, οι δημιουργοί της σειράς το σάρωσαν εκ νέου σε 4Κ, αποκαθιστώντας και χρωματίζοντάς το όπου ήταν απαραίτητο.
Οι οπτικοακουστικές πηγές τους είναι τόσο διαφορετικές που συνδυάζουν προσωπικό υλικό Super 8 που τραβήχτηκε από τον πιλότο Τζον Στάιλς από το ίδιο του το πιλοτήριο, υλικό από τnν πρωτοπόρο Καναδέζα πολεμική ανταποκρίτρια Χίλαρι Μπράουν, καθώς και μερικές ελάχιστα γνωστές έγχρωμες ιαπωνικές εικόνες που δείχνουν την καθημερινή ζωή κατά τη διάρκεια του πολέμου από την οπτική γωνία των Βιετναμέζων.
«Πότε θα πάρουμε το μάθημά μας;»
«Ο γιος μου ήταν στον πόλεμο του Ιράκ και επίσης στο Αφγανιστάν. Κατατάχθηκε μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Τον παρακάλεσα να μην το κάνει. Άρχισα μάλιστα να επεξεργάζομαι την εμπειρία μου στο Βιετνάμ με διαφορετικό τρόπο όταν έγινα πατέρας ενός γιου που βρισκόταν στο πεδίο της μάχης.
»Ήμουν ακόμα πιο ξεκάθαρος για το τι είδαμε τότε. Τι σχέση έχει το Ιράκ ή το Αφγανιστάν με εμάς; Τι χάσαμε στο Βιετνάμ; Πότε θα πάρουμε το μάθημά μας μια για πάντα;» καταλήγει ο Μπρόιλς.
*Με στοιχεία από elpais.com | Αρχική φωτό: Vietnam: The War that Changed America. / APPLE TV+
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις