
Μπορεί να υπάρξει δεύτερη φορά Αριστερά; Σίγουρα θα υπάρξει!
Η αποτίμηση της πρώην υπουργού Σίας Αναγνωστοπούλου για την κυβέρνηση της Πρώτης Φοράς Αριστερά, η αυτοκριτική και η ελπίδα για δημιουργία ενός προοδευτικού μετώπου με τις σημαίες της Αριστεράς, ψηλά.
Μάιος 2012, «Η ελπίδα έρχεται» -τα προεόρτια της Πρώτης Φοράς Αριστερά: Ήταν η τελευταία προεκλογική ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στην Ομόνοια όταν ένα πρωτόγνωρο και αναπάντεχο για μας πλήθος κόσμου συρρέει στην πλατεία και στους γύρω δρόμους μέχρι την πλατεία Κοτζιά και δηλώνει «παρών».
Εδώ είμαστε, δηλώνει το πλήθος, και διεκδικεί από τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι και αυτός «παρών». Εκείνο το βράδυ του Μαΐου του ’12 συνειδητοποιήσαμε -νομίζω ακόμα και ο ίδιος ο Τσίπρας- ότι ο προοδευτικός λαός της χώρας έκανε μια μεγάλη μετακίνηση προς ένα ριζοσπαστικό, αριστερό κόμμα.
Με αυτή τη μετακίνηση ο δικομματισμός φάνταζε να έμενε στο χρεοκοπημένο παρελθόν της χώρας. Ο ΣΥΡΙΖΑ ταυτοχρόνως έκανε μια ιστορική για την Αριστερά δήλωση: ότι μπορεί στο όνομα της Αριστεράς να αναλάβει τις ιστορικές ευθύνες που απαιτούν οι στιγμές. Οι διπλές εκλογές του 2012 επιβεβαίωσαν αυτή την ταυτόχρονη μετακίνηση και αποτέλεσαν τον προάγγελο της νίκης της 25ης Ιανουαρίου του 2015.
25η Ιανουαρίου 2015: «Η πρώτη φορά Αριστερά»
Την περιμέναμε λοιπόν τη νίκη. Την περιμέναμε με ενθουσιασμό και αγωνία όμως. Το βέβαιο είναι ότι εκείνο το βράδυ της νίκης ο ενθουσιασμός ήταν τεράστιος. Αυτό το «πρώτη φορά Αριστερά» ήταν σαν να εκπληρώναμε εκείνο το μοναδικό βράδυ της 25ης Ιανουαρίου προσδοκίες και δικαιώσεις χιλιάδων και χιλιάδων αριστερών αυτού του τόπου.

Συγχρόνως όμως αυτό το «πρώτη φορά Αριστερά» είχε και πολύ βάρος, πολλή αγωνία για τις προσδοκίες και τις ελπίδες μιας ταλαιπωρημένης κοινωνίας σε μια πολύ δύσκολη για την Αριστερά εποχή. Και δεν ήταν μόνο ο προοδευτικός λαός της χώρας μας. Ήταν οι προοδευτικοί λαοί όλης της Ευρώπης. Από το Παρίσι μέχρι το Βερολίνο, από τις Βρυξέλλες μέχρι τη Μαδρίτη και τη Ρώμη οι προοδευτικοί λαοί βρήκαν στον ΣΥΡΙΖΑ την ελπίδα.
Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ελληνικό και συγχρόνως ευρωπαϊκό γεγονός. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια που το νεοφιλελεύθερο σχέδιο της ΕΕ φαινόταν να προχωράει χωρίς αντιστάσεις, μετά μάλιστα τις εμβληματικές υποχωρήσεις των σοσιαλδημοκρατών και τις «βίαιες προσαρμογές» των προγραμμάτων των σοσιαλιστικών κομμάτων στα μέτρα του νεοφιλελεύθερου σχεδίου, ένα αριστερό κόμμα δήλωσε ότι «πρέπει να υπάρχει και άλλος δρόμος» -και κέρδισε τις εκλογές.
Αυτό από μόνο του δημιούργησε εθνικό και ευρωπαϊκό γεγονός. Αυτό το γεγονός συσπείρωνε και το αντίπαλο στρατόπεδο που γρήγορα θα πέρναγε σε μια μεγάλης έκτασης και βάθους αντεπίθεση, εγχώρια και ευρωπαϊκή.
Για πρώτη φορά λοιπόν μετά από χρόνια η Αριστερά χάλαγε τη συναίνεση κορυφής και ξαναέβαζε στο βάθρο της σκηνής τον προοδευτικό λαό -σε Ελλάδα και Ευρώπη. Τη χάλαγε με καταλυτικό τρόπο: παίρνοντας την εξουσία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και η ιστορία του
Ο ΣΥΡΙΖΑ όταν κέρδισε τις εκλογές το 2015 δεν ήταν μια παρέα τυχάρπαστων κατσαπλιάδων λαϊκιστών που καβάλησαν το αντιμνημονιακό κύμα, και για αυτό βρέθηκαν στην εξουσία. Δεν ήταν ένα κόμμα του 3% που επωφελήθηκε από την κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ιστορία πίσω του, πολιτική, ιδεολογική, κινηματική.
Επεξεργασμένες θέσεις από τον Συνασπισμό, κινηματική δράση διαρκή, αντίσταση στις πολιτικές του εγχώριου συστήματος που οδηγούσαν στην χρεοκοπία. Ο ΣΥΡΙΖΑ συσπείρωνε την πληθυντική Αριστερά που αναπτυσσόταν εδώ και χρόνια, ενώ συγχρόνως κουβαλούσε γερές αποσκευές από την ιστορική Αριστερά.
Εκείνοι που φοβήθηκαν την Αριστερά
Και οι αντίπαλοι μας το γνώριζαν αυτό. Γνώριζαν απολύτως ότι είχαν απέναντι τους την Αριστερά, και όχι ένα μικρό κόμμα που γιγαντώθηκε λόγω λαϊκισμού. Την Αριστερά φοβήθηκαν, την Αριστερά που διεκδίκησε για πρώτη φορά την εξουσία και έκανε την ανατροπή. Αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ που κέρδισε την εξουσία με τις αριστερές αποσκευές του ήταν η απειλή.
Αυτή η Αριστερά τρόμαξε και τις ευρωπαϊκές ελίτ. Αυτή λοιπόν που με ένα ριζοσπαστικό αφήγημα μπορεί να ξαναφέρει τον λαό στο προσκήνιο της ιστορίας. Αυτό φοβήθηκαν: τον λαό που διεκδίκησε το ενδεχόμενο για έναν άλλο δρόμο μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Την ενδεχομενικότητα της διεκδίκησης ενός άλλου δρόμου φοβήθηκαν. Και αυτή την ενδεχομενικότητα πολέμησαν με λύσσα, αυτή την ενδεχομενικότητα που εξέφρασε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Το αφήγημα και η συσπείρωση των ελίτ
Εκ των πραγμάτων λοιπόν το αντιμνημονιακό αφήγημα ήταν ριζοσπαστικό, ήταν βαθιά ριζοσπαστικό, γιατί φορέας του ήταν ένα αριστερό κόμμα. Είχαν τα όπλα για να το πολεμήσουν. Η απειλή όμως ήταν ότι ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία μπορούσε εν δυνάμει να ριζοσπαστικοποιήσει με τις πολιτικές και την ιδεολογία του τις μάζες.

Δεν υπήρξε πιο αντιδημοκρατική συσπείρωση εγχώριων και ευρωπαϊκών νεοφιλελεύθερων ελίτ προκειμένου να ταπεινωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ στον πυρήνα του αφηγήματος του. Και ο πυρήνας ήταν κατεξοχήν: “είμαι εδώ και μπορώ να τα καταφέρω”.
Η ασφυκτική πίεση με το αντιδημοκρατικό, αντιλαϊκό, αντιευρωπαϊκό σύνθημα της “αριστερής παρένθεσης”, με το πλήγμα στο κεντρικό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ -το αντιμνημονιακό- δεν είχε προηγούμενο. Και ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά το πλήγμα του συμβιβασμού, άντεξε. Δεν εγκατέλειψε το πεδίο της μάχης.
Τα επιτεύγματα
Πολλοί και πολλές έγραψαν αυτές τις μέρες για τα επιτεύγματα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ: έξοδος από τα Μνημόνια, διευθέτηση του χρέους, Συμφωνία των Πρεσπών, κυρίως όμως προστασία στα λαϊκά στρώματα, συνοχή της κοινωνίας. Δεν ήταν εύκολα αυτά, και μάλιστα με ένα τραύμα που κλόνιζε την εμπιστοσύνη ενός κόσμου που κινήθηκε ριζοσπαστικά αλλά δεν είχε ριζοσπαστικοποιηθεί.
Αυτό που λείπει από την ιστορία είναι γιατί και αν χάθηκε οριστικά αυτή η ενδεχομενικότητα που ανέδειξε η Αριστερά με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015 και ενέπνευσε τον λαό.
2019: η νίκη του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου
Το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο έπληξε τον ΣΥΡΙΖΑ με σφοδρότητα και τον αποδιοργάνωσε. Το ενδιαφέρον στο αντί-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο δεν έγκειται στις δυνάμεις που το συγκρότησαν και το σχέδιο τους. Το αντίπαλο μέτωπο έτσι κι αλλιώς είχε στόχο. Απερίφραστα τον εξέφρασε ο Μάκης Βορίδης.
Η Αριστερά ως απειλή για τη διεκδίκηση της κυβέρνησης, η Αριστερά ως φορέας ιδεών που ταράζει τον ύπνο των “νόμιμων ιδιοκτητών της χώρας” αλλά και της Ευρώπης, πρέπει οριστικά να ηττηθεί. Ας είναι στην άκρη, ας μη διεκδικεί εξουσία, για να επιβεβαιώνει την ανοχή του νεοφιλελεύθερου σχεδίου.
Αλλά ποτέ ξανά ως φορέας μαζικής αμφισβήτησης με το ενδεχόμενο να ταράξει τον ύπνο των ιδιοκτητών. Τελικά, αυτό που φόβιζε ήταν η ίδια η δημοκρατία να ξαναβρεί τις βάσεις τα θεμέλια της ανατρεπτικής δυναμικής της: και αυτά είναι στον λαό ως πολιτικό υποκείμενο που δρα συλλογικά.
Άλλωστε όλο το ευρωπαϊκό, νεοφιλελεύθερο σχέδιο με τις πολιτικές του πλήττει την Αριστερά και επιτρέπει τη γιγάντωση της Ακροδεξιάς. Ο φόβος δεν είναι η Ακροδεξιά. Είναι η Αριστερά. Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε φορέας μιας ευρωπαϊκότητας απειλητικής για τις εγχώριες και τις ευρωπαϊκές ελίτ.
Τι φοβήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ
Το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο κέρδισε όταν ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ φοβήθηκε να συγκροτήσει στη μεταμνημονιακή εποχή το αφήγημα του στο πλαίσιο της ανανεωτικής, ριζοσπαστικής του πορείας. Σε αυτό που τον οδήγησε στην κυβέρνηση. Κράτησε το αποτέλεσμα -την κυβέρνηση- και ξέχασε τη δικιά του πορεία ή μάλλον τη φοβήθηκε. Όσο ήταν κυβέρνηση ήταν σε ένα βαθμό λογικό ότι δεν προχώρησε σε θεσμικές τομές που θα οδηγούσαν τον προοδευτικό λαό σε ριζοσπαστικοποίηση. Η πίεση ήταν μεγάλη.

Όμως ως αξιωματική αντιπολίτευση δεν κατόρθωσε να συγκροτήσει ένα ριζοσπαστικό αφήγημα με θεσμικές τομές που θα επέτρεπαν τη ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας. Που θα επέτρεπαν ώστε το 2015 να μπορούσε να μετατραπεί σε εν δυνάμει νέα πραγματικότητα.
Ηττηθήκαμε! Και ηττηθήκαμε γιατί φοβηθήκαμε την ευθύνη, το βάρος και τον αγώνα που απαιτεί η αριστερή, ριζοσπαστική μετωπική, ιδεολογική σύγκρουση με έναν αντίπαλο που με όλα τα όπλα στα χέρια του δεν υπολόγιζε τίποτα. Από όλη αυτή την πορεία έμενε η διεκδίκηση της κυβέρνησης στο όνομα ενός λαού που υπέφερε από τη Δεξιά και τον Μητσοτάκη με κατεβασμένα όμως τα δικά μας όπλα, αυτά της Αριστεράς.
Τα όπλα μας ή τα κρύβαμε ή θέλαμε να τα πετάξουμε, και μαζί με αυτά να περιθωριοποιούνται και όσοι τα κράδαιναν ακόμα. Έτσι άρχισε ο εσωτερικός πόλεμος που οδήγησε στα χειρότερα! Γιατί αριστερό κόμμα χωρίς τα δικά του όπλα μετατρέπεται σε βάρκα σε ταραγμένη θάλασσα.
Και τώρα τι;
Μπορεί να υπάρξει δεύτερη φορά Αριστερά; Σίγουρα θα υπάρξει! Δεν γίνεται να μην υπάρξει. Ειδικά αυτές τις εποχές. Το πρώτο μεγάλο βήμα θα είναι, όχι να συναντηθούμε, να συνεννοηθούμε, να φτιάξουμε μέτωπο όλες οι «προοδευτικές δυνάμεις« για να διώξουμε τον Μητσοτάκη.
Το πρώτο βήμα είναι να βρεθούμε, να συνεννοηθούμε, να φτιάξουμε «όλες οι γενιές της Αριστεράς» μέτωπο για ένα ισχυρό αφήγημα με θεσμικές τομές και πολιτικές προτάσεις, που θα ξαναθέσει με όραμα το γενικό αλλά και θα αντιμετωπίσει το μερικό -τις καθημερινές ανάγκες της κοινωνίας- ταυτοχρόνως, που θα πλαισιώσει τις τοπικές και ατομικές ανάγκες σε ένα τολμηρό δημόσιο και εθνικό συμφέρον, που θα εμπνεύσει και πάλι μια κοινωνία φοβισμένη για το παρόν και το μέλλον της να ξαναδεί τον εαυτό της στο όλον.
Και ένα τέτοιο αφήγημα δεν μπορεί να είναι χλιαρό νερό. Πρέπει να είναι καυτό νερό. Όπως είναι η Αριστερά όταν ανοίγει δρόμους. Όταν δείχνει στον λαό ότι μπορεί να την εμπιστευτεί.
Υπάρχει η δύναμη, το κουράγιο, η τόλμη και το θάρρος; Οι καιροί δεν περιμένουν. Η Νέα Αριστερά, έχοντας όλη την εμπειρία της «πρώτης φοράς Αριστεράς», έχοντας τη γνώση και την επίγνωση ότι το χλιαρό νερό διευκολύνει τη Δεξιά αλλά ποτέ την Αριστερά, διεκδικεί τη συγκρότηση μετώπου με τις σημαίες της Αριστεράς ψηλά.
*Η Σία Αναγνωστοπούλου είναι πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτίνα της «Νέας Αριστεράς»
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις