Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Ταϊβάν: Ποιοι στηρίζουν τον «Δαυίδ» αντί του «Γολιάθ»

Ταϊβάν: Ποιοι στηρίζουν τον «Δαυίδ» αντί του «Γολιάθ»

Μόλις 13 κράτη στον κόσμο αναγνωρίζουν το νησιωτικό κράτος. Ποιες είναι οι αιτίες που τα οδήγησαν σε αυτή την επιλογή;

Λίγες ημέρες νωρίτερα, μια ιστορική απόφαση συντάραξε την Ασία: η Ονδούρα, έπειτα από 82 χρόνια συμμαχίας με την Ταϊβάν, αποφάσισε να διακόψει τους διπλωματικούς της δεσμούς με την Ταϊπέι για χάρη της Κίνας. Ίσως η σημασία της κίνησης να μην γίνεται απολύτως αντιληπτή, δεδομένου ότι αφορά ένα μικρό, φτωχό κράτος της Λατινικής Αμερικής. Τη στιγμή, όμως, που η Κίνα εντείνει διαρκώς την ρητορική της περί «επανένωσης» του νησιού με την κινεζική ενδοχώρα, η αποχώρηση του πρέσβη της Ονδούρας από την Ταϊβάν, σημαίνει πως η νησιωτική δημοκρατία διαθέτει πλέον μόλις 13 συμμάχους.

Με αφορμή αυτό το γεγονός, ο Guardian εξέτασε τις αιτίες πίσω από τη μείωση των συμμαχιών της Ταϊπέι στη διάρκεια των τελευταίων ετών, αλλά και τους λόγους για τους οποίους αυτά τα 13 – κυρίως μικρά και φτωχά – κράτη, εξακολουθούν να μην την προδίδουν, ενώ επεδίωξε συνεντεύξεις με τους πρέσβεις τους στην Ταϊβάν. Από αυτούς, μόνο οι τέσσερις δέχτηκαν να μιλήσουν.

Αποχωρήσεις

Στην περίπτωση της Ονδούρας, η πρόεδρος Σιομάρα Κάστρο είχε δεσμευτεί ήδη από την προεκλογική της εκστρατεία σε αυτή την αλλαγή εξωτερικής πολιτικής. Το κίνητρό της; Σύμφωνα με τον υπουργό εξωτερικών της Ονδούρας, η χώρα αντιμετωπίζει τεράστιες οικονομικές δυσκολίες, και η Ταϊβάν δεν ανταποκρίνεται στο αίτημά της για επαναδιαπραγμάτευση χρέους ύψους $600 εκατ., ούτε δέχεται να αυξήσει την οικονομική βοήθεια που προσφέρει στη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Από την πλευρά της, η Ταϊπέι κατηγόρησε την Ονδούρα ότι ζητούσε περισσότερα από $2 δισ. και της πρόσφερε την πικρή συμβουλή «να μην σβήσει τη δίψα της με δηλητήριο», συμμαχώντας με την Κίνα.

Όμως η περίπτωσή της δεν είναι η μόνη. Από το 2016, όταν η Τσάι Ινγκ-γουέν εξελέγη πρόεδρος της νησιωτικής δημοκρατίας και το Πεκίνο αύξησε τις προσπάθειες διεθνούς απομόνωσης της Ταϊβάν, εννέα χώρες έχουν αλλάξει στρατόπεδο, αφήνοντας το νησί με μόλις 13 επίσημους διπλωματικούς συμμάχους. Οι τελευταίοι, συμμαχώντας με την Ταϊπέι, έχουν πάρει μια απόφαση υψηλού ρίσκου, την οποία θα μπορούσαν να πληρώσουν, μιας και η Κίνα δεν επιτρέπει στους συμμάχους της να αναγνωρίζουν την νησιωτική δημοκρατία.

Ποιοι είναι οι 13

Ποιοι είναι οι εναπομείναντες σύμμαχοι της Ταϊβάν; Κυρίως χώρες που ο μέσος πολίτης της Δύσης ενδέχεται να μην γνωρίζει καν πως υπάρχουν. Πέρα από τη Μπελίζ, τη Γουατεμάλα, την Αϊτή και την Παραγουάη, στη λίστα περιλαμβάνονται ο Άγιος Χριστόφορος και Νέβις, η Αγία Λουκία, ο Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες, από την αμερικανική ήπειρο. Στον Ειρηνικό Ωκεανό, την Ταϊβάν αναγνωρίζουν οι Νήσοι Μάρσαλ, το Ναουρού, το Παλάου και το Τουβαλού. Το Εσουατίνι (πρώην Σουαζιλάνδη) είναι ο μόνος σύμμαχος της Ταϊπέι στην Αφρική, ενώ το Βατικανό ο μοναδικός στην Ευρώπη.

Κι αν οι αιτίες πίσω από τις ισχυρές συμμαχίες της Ταϊβάν, όπως αυτή με τις ΗΠΑ που όμως δεν την έχουν αναγνωρίσει επισήμως, είναι μάλλον ξεκάθαρες, οι αποκλειστικές συνεντεύξεις του Guardian με τους τέσσερις πρέσβεις ίσως ρίχνουν λίγο φως στην υψηλού ρίσκου επιλογή των μικροσκοπικών αυτών κρατών.

Οικονομικά κίνητρα και θέματα αρχής

Καθεμιά από τις χώρες που υποστηρίζουν την Ταϊβάν έχουν τη δική τους ιστορία, αιτίες και κίνητρα για τη συμμαχία τους. Τα οικονομικά οφέλη φαίνεται πως διαδραματίζουν τον κυριότερο ρόλο, όμως στις αιτίες που προβάλλονται περιλαμβάνονται και θεμελιώδεις αρχές περί εθνικής κυριαρχίας και αλληλεγγύης ανάμεσα στα μικρά κράτη.

«Προσδέσαμε την κυριαρχία μας με αυτή της Ταϊβάν», είπε στη βρετανική εφημερίδα ο πρέσβης του Άγιου Βικέντιου και Γρεναδίνων, Αντρέα Κλερ Μπάουμαν. «Είναι θέμα αρχής, αφορά τον σεβασμό στην εθνική κυριαρχία μιας χώρας που έχει αποφασίσει τον δρόμο που θέλει να ακολουθήσει».

Το κράτος της Καραϊβικής, με τους 104.000 κατοίκους, δημιούργησε πρεσβείας την Ταϊπέι το 2019, την ίδια χρονιά που έγινε η μικρότερη χώρα που βρέθηκε ποτέ στο συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ. Τον περασμένο Αύγουστο, ο πρωθυπουργός της χώρας, Ραλφ Γκονσάλβες, επισκέφθηκε την Ταϊβάν εν μέσω των ασκήσεων με πραγματικά πυρά που πραγματοποιούσε η Κίνα ως αντίποινα για την επίσκεψη της προέδρου του αμερικανικού κοινοβουλίου, Νάνσι Πελόζι.

«Όλα αυτά συνέβησαν σε εποχές που θα περίμενε κανείς πως αυτή η μικρή χώρα δεν θα έπρεπε να προκαλεί», τόνισε ο Μπάουμαν.

Στην περίπτωση του Τουβαλού, η απόφαση της συμμαχίας με την Ταϊβάν ήρθε το 1979, σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας της ιδεολογίας και της πίστης. Η βαθιά χριστιανική χώρα ανησυχούσε για τον κομμουνισμό, όπως εξήγησε στον Guardian ο πρέσβης της, Μπικενιμπάου Παενιού. Ο ίδιος έχει υπάρξει πρωθυπουργός του Τουβαλού τρεις φορές, και αναφέρει ότι η επιλογή του ως πρέσβη στην Ταϊβάν αποδεικνύει τη σημασία αυτής της σχέσης.

Όμως κι εκείνος δεν κρύβει ότι η συμμαχία έχει και οικονομικές απολήξεις. Όπως επεσήμανε στον Guardian, η Ταϊβάν προσφέρει γενναίες επιχορηγήσεις στο Τουβαλού – και όχι δάνεια που πρέπει να αποπληρωθούν, όπως κάνει η Κίνα.

Ο Παενιού δεν πιστεύει ότι το Τουβαλού θα μπορούσε να αλλάξει στρατόπεδο, προδίδοντας έναν «πραγματικό φίλο». «Νομίζω ότι το κοινοβούλιο υποστηρίζει 100% την Ταϊβάν», υποστήριξε. Παραδέχτηκε, όμως, ότι  μείωση ή και κατάργηση αυτών των επιχορηγήσεων θα μπορούσε να αλλάξει τη στάση της χώρας του.

Υποτροφίες και υγειονομικές υπηρεσίες

Η Αγία Λουκία έχει αναπτύξει δυο φορές στην ιστορία της διπλωματικούς δεσμούς με την Ταϊβάν, επιστρέφοντας στην παλιά της συμμαχία το 2007, όταν η Ταϊπέι αύξησε την οικονομική βοήθεια που της προσφέρει.

Ο πρέσβης της χώρας, Δρ. Ρόμπερτ Κένεντι Λιούις, υπογράμμισε στον Guardian ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας του «δεν μπαίνει σε δημοπρασία», πρόσθεσε όμως ότι η Ταϊβάν είναι πράγματι ο μεγαλύτερος δωρητής της.

Το 2020, η Ταϊβάν προσέφερε $502 εκατ. σε «διπλωματικούς συμμάχους και φιλικά κράτη», σε σχέση με τα $302 εκατ. του 2018, ενώ χρηματοδοτεί σε σταθερή βάση αναπτυξιακά προγράμματα στη Λατινική Αμερική και την Αφρική. Όλοι οι σύμμαχοί της έχουν επίσης και πρόσβαση σε υποτροφίες ανώτατης εκπαίδευσης για εκατοντάδες φοιτητές κάθε χρόνο. Πολλοί διαθέτουν και πρόσβαση σε υγειονομική υποστήριξη, αλλά και σε ιατρικές υπηρεσίες στην επικράτεια της Ταϊβάν, στην περίπτωση των συμμάχων του Ειρηνικού.

Όλοι οι πρέσβεις που μίλησαν στον Guardian στάθηκαν στο ζήτημα των υποτροφιών, ιδίως εκείνων που αφορούσαν την τεχνολογία, τη μηχανική και τη ιατρική, τονίζοντας ότι προσφέρουν μακροπρόθεσμα οφέλη στις χώρες τους. Όταν ένα κράτος διακόπτει τους δεσμούς του με την Ταϊβάν, οι φοιτητές είναι οι πρώτοι που υποφέρουν. Στο τέλος του έτους, 170 φοιτητές από την Ονδούρα θα χάσουν τις υποτροφίες τους και το πιθανότερο είναι ότι θα αναγκαστούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους χωρίς πτυχίο.

Πιέσεις από την Κίνα

Αν και η Ταϊβάν προσφέρει πολλά για να κρατήσει τους συμμάχους της, είναι προφανές ότι η Κίνα μπορεί να προσφέρει πολλά περισσότερα, από το εμπόριο και τον τουρισμό μέχρι τις όποιες άλλες οικονομικές ευκαιρίες.

Όταν η Δομινικανή Δημοκρατία «πρόδωσε» το νησί το 2018, παρέπεμψε στην «ιστορία και την κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα». Το 2007, ο τότε πρόεδρος της Κόστα Ρίκα, Όσκαρ Αριάς, επίσης παρουσίασε οικονομικά αίτια για την αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας του. Ο τότε ΥΠΕΞ της Ταϊβάν, Τζέιμς Χουάνγκ, είχε δηλώσει ότι η Κίνα πρόσφερε ένα «αστρονομικό ποσό», σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC.

Τα Νησιά του Σολομώντα αποφάσισαν να διακόψουν τους δεσμούς τους με την Ταϊβάν το 2019, σε μια απόφαση που προκάλεσε εσωτερικές αντιδράσεις. Όμως ο πρωθυπουργός, Μανασέχ Σογκαβάρε, δήλωσε ότι θα ήταν «απλώς ανεύθυνο να απομονώσουμε έναν παγκόσμιο, πρόθυμο παίκτη για να συμμαχήσουμε με αναπτυσσόμενες και καθόλου αναπτυσσόμενες χώρες».

Μικρά κράτη, μεγάλα «όχι»

Οι πιέσεις της Κίνας δεν λειτουργούν πάντα. Ο Μπάουμαν επιβεβαιώνει ότι ο Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες είχε «κρούσεις» από το Πεκίνο, χωρίς όμως να αποκαλύπτει περισσότερα. Τονίζει, πάντως, πως η απάντηση της χώρας του είναι πάντα αρνητική.

Το 2019, η κινεζική πρόταση για τη δημιουργία τεχνητών νησιών για το Τουβαλού απορρίφθηκαν από τον υπουργό εξωτερικών της χώρας του Ειρηνικού, που επικαλέστηκε ανησυχίες για παγίδες χρέους και κινεζικές στρατιωτικές βάσεις, αλλά και τη σχέση της χώρας του με την Ταϊβάν.

Ο πρέσβης του Παλάου, Ντέιβιντ Άνταμς Ορουκούμ, έμαθε ότι η χώρα του είχε αποφασίσει να αναγνωρίσει την Ταϊπέι αντί να συμμαχήσει με το Πεκίνο, όταν κινέζοι αξιωματούχοι εισέβαλαν στο γραφείο του στην Ουάσιγκτον, που αποτελούσε μέχρι τότε και τη μοναδική πρεσβεία του Παλάου.

«Ήθελαν να με βάλουν να ξυπνήσω τον υπουργό εσωτερικών», θυμάται ο Ορουκούμ, για εκείνη την ημέρα του 1999, μιλώντας στον Guardian. Εκείνος τους έπεισε να αφήσουν τον υπουργό να κοιμηθεί, όμως αυτό ήταν απλώς το πρώτο περιστατικό κινεζικών πιέσεων στο μικροσκοπικό νησιωτικό κράτος.

Τιμωρίες και δωροδοκίες

Το 2017, η Κίνα ουσιαστικά έβαλε φρένο στις επισκέψεις των πολιτών της στο Παλάου, απαγορεύοντας τα τουριστικά πακέτα. Ο τουρισμός αντιπροσωπεύει πάνω από το 40% του ΑΕΠ της χώρας.

«Ήταν μια κίνηση που μας στοίχισε», λέει. «Όμως μου αρέσει να σκέφτομαι ότι το Παλάου είναι μια ανθεκτική χώρα».

Υποστηρίζει ότι οι πιθανότητες αλλαγής συμμαχιών είναι «μικρές», όμως επισημαίνει ότι η υγειονομική υποστήριξη που προσφέρει η Ταϊβάν, και η οποία συμπεριλαμβάνει αεροδιακομιδή για δύσκολα περιστατικά, είναι «κρίσιμη» και πως πάντα θα υπάρχει το δίλημμα «χρήματα ή ασφάλεια».

Επί δεκαετίες βγαίνουν στο φως καταγγελίες για περιστατικά αδιαφανών ή και παράνομων οικονομικών ενισχύσεων τόσο από την Κίνα όσο και από την Ταϊβάν, με τη μορφή δωροδοκιών αξίας εκατομμυρίων δολαρίων και κρυφών κονδυλίων για τους επικεφαλής κρατών και άλλους πολιτικούς.

«Σε ό,τι αφορά τις μυστικές τακτικές, οι δυο χώρες ενδέχεται να μην διαφέρουν πολύ», είπε στον Guardian ο Δρ. Μινγκ-σουνγκ Κουό, νομικός επιστήμονας στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Γουάργουικ. «Δεν πιστεύω ότι η κυβέρνηση της Ταϊβάν απέχει από αυτές τις πρακτικές».

Άλλη μια απώλεια;

Ο συναλλακτικός χαρακτήρας των συμμαχιών αποτελεί αντικείμενο συζήτησης στο εσωτερικό της Ταϊβάν, όμως οι σύμμαχοί της αναφέρουν ότι προσφέρουν διεθνή νομιμοποίηση στην κρατική της υπόσταση και ότι δίνουν στην Ταϊπέι ένα βήμα προς την παγκόσμια σκηνή.

Αυτό το βήμα, όμως, μπορεί να στενέψει κι άλλο ήδη από τον επόμενο μήνα, όταν η Ταϊβάν κινδυνεύει να χάσει έναν ακόμη σύμμαχο. Το κόμμα της αντιπολίτευσης της Παραγουάης δήλωσε ότι σε περίπτωση που νικήσει στις προεδρικές εκλογές της 30ης Απριλίου, θα υποστηρίξει το Πεκίνο, προκειμένου να αξιοποιήσει ευκαιρίες για εμπόριο με την Κίνα. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, το αντιπολιτευτικό κόμμα της Ταϊβάν θα αποκτήσει άλλο ένα ισχυρό επιχείρημα ενόψει των εκλογών του Ιανουαρίου.

Το KMT τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης φιλικότερων δεσμών με την Κίνα και υποστηρίζει ότι οι σύμμαχοι της χώρας θα πάψουν να φυλλορροούν αν βρεθεί στην εξουσία. Ορισμένοι αναλυτές συμφωνούν ότι η κατάσταση είναι πολύ πιο τεταμένη τώρα, από ό,τι ήταν επί κυβερνήσεως KMT.

Προς το παρόν, πάντως, οι σύμμαχοι της Ταϊβάν μοιάζουν αποφασισμένοι να παραμείνουν στο πλευρό της.

Ο Μπάουμαν κάνει λόγο για ζήτημα «ακεραιότητας». «Η Ταϊβάν εξακολουθεί να παλεύει για την αναγνώρισή της ως χώρα. Έχει ανάγκη από κράτη που μιλούν υπέρ της στη διεθνή σκηνή».

Ο Λιούις αναφέρει ότι «θα λάτρευα ένα σενάριο στο οποίο η Αγία Λουκία έχει φιλικούς δεσμούς με τα 1,4 δισ. των κατοίκων της Κίνας», όμως το Πεκίνο είναι που αναγκάζει τις χώρες να επιλέξουν. Αναρωτιέται γιατί μόνο μικρές χώρες όπως η δική του υπερασπίζονται ανοιχτά την Ταϊβάν, όμως λέει ότι η δημοκρατία πρέπει να αντισταθεί.

«Ίσως η ιστορία να τους δικαιώσει και να τους δείξει ότι είχαν δίκιο που αντιστάθηκαν. Η δημοκρατία απειλείται», καταλήγει.

Sports in

O Τζόλης των 17 γκολ και η… αδικία του Πογέτ (vids)

Ο Γκουστάβο Πογέτ δεν έκανε σωστή διαχείριση στο ματς με τη Γεωργία και αυτό φαίνεται από τον Χρήστο Τζόλη, που είναι ο πιο φορμαρισμένος Έλληνας παίκτης αυτή τη στιγμή και ήταν εκτός αποστολής.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024