Δυσκολίες πρόσβασης σε νέες θεραπείες για ασθενείς με ατοπική δερματίτιδα

Το 10% -20% των παιδιών πάσχει από ατοπική δερματίτιδα. Σε ελληνική μελέτη, το ποσοστό έφτασε το 30%. Το 45% των περιστατικών εμφανίζεται τους πρώτους 6 μήνες της ζωής των παιδιών και στο 70% των περιστατικών, μέχρι την εφηβεία το νόσημα εξαφανίζεται.

Όμως τα παιδιά που εμφανίζουν ατοπική δερματίτιδα (ή βρεφικό έκζεμα) έως την ηλικία των 2 ετών έχουν 50% πιθανότητα να εμφανίσουν αργότερα άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα. Η σοβαρή κλινική εικόνα στα παιδιά συνυπάρχει συνήθως και με τροφική αλλεργία.

Τα στοιχεία αυτά ανέφερε ο διευθυντής του δερματολογικού τμήματος του νοσοκομείου Παίδων Αγ. Σοφία Γιώργος Ζαραφωνίτης, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ) με αφορμή την έναρξη εκστρατείας ενημέρωσης για την ατοπική δερματίτιδα.

Στην έναρξη της εκστρατείας αναφέρθηκε ο πρόεδρος της ΕΔΑΕ Δρ Ιωάννης Μπάρκης, τονίζοντας ότι πρόκειται για σοβαρό αυτοάνοσο νόσημα, το οποίο όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί κατάλληλα με την έγκαιρη διάγνωση της νόσου, από τον ειδικό γιατρό που είναι ο δερματολόγος.

Στη φαρέτρα τους, οι γιατροί διαθέτουν πλέον νεότερες θεραπείες, βιολογικούς παράγοντες και μικρά μόρια σε χάπια ή ενέσιμη μορφή, για τα περιστατικά μέτριας και σοβαρής μορφής ατοπικής δερματίτιδας. Μέχρι στιγμής η χρήση τους σε Ευρώπη και ΗΠΑ δείχνουν μεγάλη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια και αντιμετωπίζουν σχεδόν άμεσα τα συμπτώματα, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων, ενώ υπάρχουν πολλές μελέτες σε εξέλιξη.

Δυσκολίες στη χορήγηση νέων θεραπειών

Στο σημείο αυτό όμως, ο κ. Μπάρκης τόνισε πως οι θεράποντες γιατροί αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη χορήγηση των νεότερων αυτών φαρμάκων, καθώς για την συνταγογράφησή τους μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Προέγκρισης (ΣΗΠ) απαιτείται η επανάληψη όλων των εξετάσεων ανά τρίμηνο, χωρίς να υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στη νόσο, με αποτέλεσμα είτε να δημιουργούνται καθυστερήσεις στη συνέχιση της αγωγής είτε εξαιρετική ταλαιπωρία των ασθενών. Για το λόγο αυτό ο κ. Μπάρκης σημείωσε πως «θα πρέπει αφενός μεν η χορήγηση να γίνεται με βάση τα διεθνή θεραπευτικά πρωτόκολλα αφετέρου δε θα πρέπει στο σύστημα συνταγογράφησης να έχουν πρόσβαση μόνο οι Δερματολόγοι, αφού η νόσος ανήκει στο γνωστικό αντικείμενο της ειδικότητας μας και μόνο».

Στην ίδια κατεύθυνση η καθηγήτρια Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας στο νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός» Ηλέκτρα Νικολαΐδου, τόνισε ότι η ατοπική δερματίτιδα παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία χρόνια στις δυτικές χώρες και παρά το κληρονομικό υπόβαθρο, συντελούν και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Συνήθως εμφανίζεται στην παιδική ηλικία (80% πριν τα 5 έτη), αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στην ενήλικη ζωή. Και ενώ στο 80% των ασθενών έχει ιαθεί πριν την εφηβεία, υπάρχει και ένα 20% των ασθενών με μέτρια ή σοβαρά συμπτώματα, που χρειάζονται εκτός από την τοπική θεραπεία και φάρμακα από το στόμα. Τα παραδοσιακά φάρμακα έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, οπότε δεν μπορούν να χορηγούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Για το λόγο αυτό, χρειάζεται η πρόσβαση των ασθενών στα καινούρια φάρμακα για την αντιμετώπιση της νόσου.

Στις διαθέσιμες θεραπείες αναφέρθηκε ο ακαδημαϊκός υπότροφος του ΕΚΠΑ από το «Αττικό» νοσοκομείο Δημ. Σγούρος, επισημαίνοντας πως οι ασθενείς με βαριές μορφές της νόσου αντιμετωπίζουν διαταρχές ύπνου, επιβάρυνση της ψυχολογίας τους και προβλήματα απόδοσης στην εργασία τους.

Σοβαρές παρενέργειες

Η παραδοσιακή αγωγή περιλαμβάνει κορτιζόνη που η μακρόχρονη χορήγησή της μπορεί να απορρυθμίσει το σάκχαρο, να προκαλέσει υπέρταση και πλήθος ενδοκρινολογικών θεμάτων, καθώς και ανοσοκαταστολή, κάτι που προκαλεί επίσης και η κυκλοσπορίνη, που χορηγείται στις πιο σοβαρές μορφές. Η τελευταία μάλιστα έχει επιφέρει μοιραία ανοσοκαταστολή με πρόκληση σοβαρών λοιμώξεων κλπ.

Οι σύγχρονες θεραπείες περιλαμβάνουν ενέσιμους βιολογικούς παράγοντες αναστολείς ιντερλευκινών και αναστολείς της Janus κινάσης με καθημερινή λήψη χαπιού.