Τουρκία: «Εργαλειοποίηση» του Κυπριακού

Προς το παρόν αναβάλλεται. Αυτό αναφέρουν οι πληροφορίες που έρχονται από τα κατεχόμενα σε σχέση με την επίσκεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που επρόκειτο να λάβει χώρα στις 20 Ιουλίου, ώστε να είναι παρών στη φιέστα του Ερσίν Τατάρ για την επέτειο της τουρκικής εισβολή στην Κυπριακή Δημοκρατία το 1974. Ο Ερντογάν δείχνει να προτιμά μία επίσκεψη στην Τεχεράνη στις 19 Ιουλίου, βάζοντας ένα ακόμα «καρφί» στη συμμαχία του με τη Δύση. Η απουσία του τούρκου προέδρου στην επέτειο της εισβολής στην Κύπρο είχε συνδεθεί με μία σειρά σεναρίων περί σημαντικών ανακοινώσεων, με αναφορές ακόμα και σε ενδεχόμενη ανακοίνωση προσάρτησης των κατεχομένων στην Τουρκία.

Ενα σενάριο που για τους διπλωμάτες και τους αναλυτές μοιάζει απίθανο καθώς η διεθνής συγκυρία δεν επιτρέπει τέτοιες ηχηρές παραφωνίες. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία φέρνει στο προσκήνιο πιο εμφατικά από ποτέ το ζήτημα του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας. Και ακόμα και αν το Κυπριακό έπειτα από 48 χρόνια και σειρά αποτυχημένων προσπαθειών λύσης αδυνατεί να μπει επιτακτικά στα ζητήματα που απαιτούν άμεση απάντηση, η συγκυρία λειτουργεί σχεδόν απαγορευτικά για αλλαγή του στάτους κβο και μία απόπειρα επίσημης προσάρτησης. Ενδεχόμενο που σε αυτή τη χρονική στιγμή θα έφερνε την Αγκυρα αντιμέτωπη με το σύνολο του δυτικού κόσμου, προεξοφλώντας την καταδίκη της.

Εξάγει κηδεμονία

Ωστόσο ακόμα και αν το μομέντουμ δεν ευνοεί τέτοιου είδους άλματα, την ίδια στιγμή η Αγκυρα θεωρεί ότι της επιτρέπει – λόγω της προσοχής που είναι στραμμένη αλλού – να συνεχίσει τα σταθερά και αποφασιστικά της βήματα στην Κύπρο προς επιδείνωση του υφιστάμενου στάτους κβο. Βήματα που αφήνουν την αίσθηση ότι η χώρα μεγαλώνει, ότι δείχνει πυγμή και τελικά εξάγει κηδεμονία με στόχο τον αποπροσανατολισμό από τα ζητήματα της οικονομίας που απειλούν να πνίξουν τον Ερντογάν.

Το σενάριο ένα γεωτρύπανο να κάνει την εμφάνισή του στην κυπριακή ΑΟΖ δεν έχει αποκλειστεί. Το αντίθετο ενισχύεται από τις επαναλαμβανόμενες δηλώσεις των τούρκων αξιωματούχων, που δείχνουν ως πεδίο δράσης του τέταρτου τουρκικού γεωτρύπανου την Ανατολική Μεσόγειο. Και αν η ελληνική υφαλοκρηπίδα είναι «απαγορευτική» αυτή την περίοδο, λόγω συγκυριών και ΝΑΤΟ, η Κύπρος γίνεται το ασφαλές πεδίο εξαγωγής μιας ενδεχομένως αναγκαίας κρίσης. Αυτό έχει ως κίνηση έναν έντονο επικοινωνιακό και ουσιαστικό χαρακτήρα, στο πλαίσιο και του αφηγήματος της Γαλάζιας Πατρίδας, ωστόσο η επιδείνωση του στάτους κβο είναι εξόχως επικίνδυνη και προχωρά επιδιώκοντας να καταπνίξει κάθε αντίδραση από την πλευρά των Τουρκοκυπρίων. Η εργαλειοποίηση ενός μηχανισμού εξαγωγής κηδεμονίας αντί κρίσης άλλωστε είναι πιο ασφαλής και σίγουρα αποτελεσματική.

Το αδιέξοδο ευνοεί

Η κηδεμονία νέου τύπου την οποία ο Ερντογάν επιδιώκει να προωθήσει στα κατεχόμενα ευνοείται και λόγω του αδιεξόδου στο Κυπριακό. Και αν οι Τουρκοκύπριοι αντιδρούν, ιδιαίτερα μετά τη διακυβέρνηση Ακιντζί. Η Τουρκία μπορεί να μην ανακοινώνει προσάρτηση, ωστόσο επιδιώκει να ελέγξει απόλυτα τα κατεχόμενα. Η «τουρκική πρεσβεία» ισχυροποιείται και μετατρέπεται σε σκιώδες υπουργικό συμβούλιο. Και ο στόχος της Αγκυρας είναι στον επικοινωνιακό θόρυβο ενός γεωτρύπανου ή μιας επίσκεψης στα κατεχόμενα να πνιγεί η προσπάθεια να σπάσει κάθε αντίσταση στην τουρκοκυπριακή κοινότητα που αντιδρά στη μετατροπή των κατεχομένων σε μία ακόμα τουρκική επαρχία. Με τους Τουρκοκύπριους να περιθωριοποιούνται και να διώκονται. Ενώ αντικαθίστανται στη δημόσια διοίκηση όπου η Αγκυρα αναλαμβάνει και τυπικά όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στη διοίκηση.