14 Ιουλίου 1992 : Ο τραγικός θάνατος του Θάνου Αξαρλιάν από επίθεση της «17 Νοέμβρη»

Στις 14 Ιουλίου 1992 έλαβε χώρα στο κέντρο της Αθήνας μια τρομοκρατική επίθεση με τραγικά αποτελέσματα, μια δολοφονική ενέργεια της επαναστατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη» που ποτέ δε θα ξεχαστεί.

Η επίθεση αυτή, που είχε ως στόχο το θωρακισμένο αυτοκίνητο του τότε υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Παλαιοκρασσά, προκάλεσε το θάνατο ενός εικοσάχρονου φοιτητή, του Θάνου Αξαρλιάν.

Τα τραγικά γεγονότα

Το μεσημέρι της 14ης Ιουλίου 1992 ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Παλαιοκρασσάς, επιβιβάστηκε στο θωρακισμένο όχημά του και αναχώρησε από το υπουργείο, στην οδό Καραγιώργη Σερβίας.

Στη διασταύρωση με την οδό Βουλής, κι ενώ το βαρύ όχημα έπαιρνε την κλειστή στροφή, ακούστηκε ένας εκκωφαντικός θόρυβος.

Αμέσως ξέσπασε φωτιά, ενώ ακούγονταν ουρλιαχτά και κλάματα.

Η θωράκιση του αυτοκινήτου προστάτεψε τον Γιάννη Παλαιοκρασσά και τους συνεπιβάτες του, ωστόσο, στην απέναντι γωνία, πεσμένος μέσα σε μια λίμνη αίματος, ακίνητος, βρισκόταν ένας νεαρός.

Ήταν ο άτυχος φοιτητής Θάνος Αξαρλιάν, ο οποίος περπατούσε αμέριμνα στην Καραγιώργη Σερβίας και δέχτηκε τα θραύσματα της ρουκέτας που είχε εκτοξεύσει εναντίον του υπουργικού οχήματος η «17 Νοέμβρη».

Περιπολικά, ασθενοφόρα και πυροσβεστικά οχήματα έσπευσαν στο σημείο της επίθεσης, ωστόσο ο 20χρονος έχει ήδη αφήσει την τελευταία του πνοή.

Το πανελλήνιο πενθούσε συγκλονισμένο από τον τραγικό και αδόκητο θάνατο του Θάνου Αξαρλιάν.

Η «παράπλευρη απώλεια»

Λίγες ώρες αργότερα άγνωστος τηλεφώνησε στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» και ανέλαβε την ευθύνη εκ μέρους της «17 Νοέμβρη», ενώ παράλληλα εξέφρασε τη λύπη του για το θάνατο του Αξαρλιάν, χαρακτηρίζοντάς τον «παράπλευρη απώλεια».

Εκείνη την περίοδο κανείς δε γνώριζε ποιος ήταν αυτός ο άνδρας που τηλεφώνησε.

Ωστόσο, λίγα χρόνια μετά την εξάρθρωση της «Ε.Ο. 17Ν», αποκαλύφθηκε πως ήταν ο «Λουκάς», κατά κόσμον Δημήτρης Κουφοντίνας.

Ο ίδιος περιγράφει ως εξής τα σχετικά γεγονότα:

«Εκείνη την εποχή ετοιμάζαμε μια ενέργεια χαμηλής έντασης εναντίον ενός αξιωματούχου του υπουργείου Οικονομικών που ήταν υπεύθυνος για τη τελική διαμόρφωση της φορολογικής πολιτικής της κυβέρνησης. Τότε όμως κατατέθηκε στην οργάνωση μια άλλη πρόταση: Γιατί να μην χτυπηθεί ο ίδιος ο αρχιτέκτονας αυτής της πολιτικής, ο υπουργός Οικονομικών Παλαιοκρασσάς; Θα ήταν μια καίρια ενέργεια, θα ήταν η κορύφωση της δεκαετίας πυκνής δράσης της 17Ν. Η πρόταση εγκρίθηκε ομόφωνα.

[…] Παρά το γεγονός πως η πρόταση έγινε δεκτή, το σχέδιο της ενέργειας η εκτόξευση μιας ρουκέτας έξω από το υπουργείο Οικονομικών, συνάντησε πολλές επιφυλάξεις. Αντιπροτάθηκε άλλο σημείο, άλλος τόπος, άλλος τρόπος. Η πρόταση επέμεινε: Μέσα στους καύσωνες του Ιουνίου στην οδό Βουλής, όπου θα γινόταν η ενέργεια, μετά τις 3:30 το απόγευμα ήταν ερημιά».

Ο Δημήτρης Κουφοντίνας υποστηρίζει ακόμη πως επί έναν περίπου μήνα τα μέλη «της κεντρικής ομάδας» έκαναν διαδοχικούς ελέγχους στο σημείο της επίθεσης, για να σιγουρευτούν πως δε θα υπάρχει κάποιο αθώο θύμα.

«Ο πόνος μας μεγάλος, ο δικός μου αβάσταχτος. Τηλεφώνησα αμέσως, εξέφρασα τη λύπη της 17Ν. Μπορεί να είχε ευθύνη η αστυνομία, να μπλόκαρε επί μισή ώρα σχεδόν το ασθενοφόρο. Όμως, την κύρια ευθύνη την είχαμε εμείς. Χρόνια αργότερα στο δικαστήριο ζήτησα συγγνώμη. […] Ήταν ένα τραγικό λάθος. Το μοναδικό λάθος της 17Ν» ανέφερε στο βιβλίο του ο Κουφοντίνας.

Μια διαφορετική εκδοχή

Ωστόσο, η εκδοχή του Βασίλη Τζωρτζάτου είναι διαφορετική.

Το 2014, με επιστολή του στην «Ελευθεροτυπία», άφησε σαφή υπονοούμενα κατά του Κουφοντίνα για το θάνατο του Θάνου Αξαρλιάν.

Ο Βασίλης Τζωρτζάτος ανέφερε ότι η επίθεση κατά του τότε υπουργού Οικονομικών στην πλατεία Συντάγματος είχε αποφασιστεί με δύο βασικές προϋποθέσεις.

Αυτές ήταν: «Πρώτον, ότι δεν θα υπήρχε κανείς τρίτος μέσα στο αμάξι του υπουργού και, δεύτερον, ότι δεν θα υπήρχαν πεζοί στα πεζοδρόμια της Νίκης προς Καραγιώργη Σερβίας. Την ημέρα που έγινε η ενέργεια παραβιάστηκαν και οι δύο προϋποθέσεις».

Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Όταν οι σύντροφοι κατέβηκαν και βγήκαν στο πεζοδρόμιο της Νίκης απ’ όπου θα πυροδοτούσαν τη ρουκέτα, υπήρχε κόσμος στο απέναντι πεζοδρόμιο, άρα έπρεπε και πάλι να ακυρωθεί. Κι όμως πάτησε το τηλεχειριστήριο. Ο τρίτος σύντροφος που βρίσκονταν στο πεζοδρόμιο από πριν του είπε: «Γιατί το πάτησες αφού είχε κόσμο που είναι μέσα στα αίματα». Απάντησε: «Υπάρχουν και παράπλευρες απώλειες».

«Λίγο πριν κατέβει ο τέταρτος σύντροφος απ’ το πατάρι, είδε τους δύο που θα αποφασίζανε, να συνεννοούνται με τα μάτια στο στυλ: «Να το πατήσουμε σήμερα, για να τελειώνουμε».

Τέταρτο, αυτός που πάτησε το τηλεχειριστήριο είπε στους υπόλοιπους ότι τον πίεζε η οικογένειά του για να φύγουν για διακοπές».