Άδεια για «μωρά από τρεις γονείς» θα δώσει η Βρετανία

Με στόχο να αποτρέψει τη γέννηση παιδιών με θανατηφόρες μεταλλάξεις στο λεγόμενο μιτοχονδριακό DNA, η Βρετανία σκοπεύει να γίνει η πρώτη χώρα του κόσμου που επιτρέπει μια νέα παραλλαγή της εξωσωματικής γονιμοποίησης, στην οποία ορισμένα ελαττωματικά γονίδια της μητέρας αντικαθίστανται με τα αντίστοιχα γονίδια από το ωάριο μιας δότριας.

Η νέα μέθοδος μεταφοράς του λεγόμενου μιτοχονδριακού DNA, η οποία έχει δοκιμαστεί μόνο σε πειραματικό επίπεδο σε βρετανικά και αμερικανικά εργαστήρια, ουσιαστικά θα οδηγούσε στη γέννηση γενετικά τροποποιημένων βρεφών, τα οποία φέρουν γενετικό υλικό από τρία άτομα.

Αυτό ανησυχεί τους επικριτές της νέας τεχνολογίας, οι οποίοι κάνουν λόγο για «μωρά κατά παραγγελία», ωστόσο οι περισσότεροι ειδικοί υποστηρίζουν την ιδέα, καθώς η μέθοδος αφορά την αντικατάσταση λίγων μόνο γονιδίων σε περιπτώσεις σοβαρών γενετικών παθήσεων.

Την Πέμπτη, η βρετανική κυβέρνηση παρουσίασε το σχέδιο των κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή της μεθόδου, οι οποίες τίθενται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 21 Μαρτίου, οπότε θα εξεταστούν και από το Κοινοβούλιο.

Η σημερινή νομοθεσία της Βρετανίας απαγορεύει την εφαρμογή της νέας τεχνολογίας επειδή είναι ουσιαστικά μια μορφή γονιδιακής θεραπείας που αλλάζει την ανθρώπινη κληρονομικότητα -τα νέα μιτοχονδριακά γονίδια θα περνούν και στις επόμενες γενιές.

Η μέθοδος όμως είναι γνωστό είχε εφαρμοστεί στο παρελθόν σε σχετικά λίγες περιπτώσεις στις ΗΠΑ.

• Νέα μέθοδος εξωσωματικής συνδυάζει τρεις γονείς

Περίπου ένα στα 6.500 παιδιά γεννιούνται σήμερα με σοβαρές παθήσεις των μιτοχονδρίων, οργανιδίων των κυττάρων που αναλαμβάνουν το μεταβολισμό των τροφών και λειτουργούν έτσι ως ενεργειακά εργοστάσια.

Οι ανίατες μεταλλάξεις των μιτοχονδρίων μπορούν να προκαλέσουν θανάσιμη καρδιοπάθεια, ηπατική ανεπάρκεια, διαταραχές του εγκεφάλου, τύφλωση και μυϊκή δυστροφία.

Τα μιτοχόνδρια είναι τα μόνα οργανίδια των κυττάρων που διαθέτουν το δικό τους γενετικό υλικό, διαφορετικό από το γενετικό υλικό στον κυτταρικό πυρήνα. Το μιτοχονδριακό DNA περιέχει όμως μόλις 36 γονίδια, συγκριτικά με τα 20.000 γονίδια του πυρηνικού DNA.

Η νέα μέθοδος έχει διάφορες παραλλαγές, ουσιαστικά όμως αφορά τη μεταφορά υγιών μιτοχονδρίων από το ωάριο μιας δότριας στο ωάριο της μητέρας, πριν ή μετά τη γονιμοποίησή του με το σπέρμα του πατέρα (τα μιτοχόνδρια κληροδοτούνται μόνο από τη μητέρα και όχι από το σπερματοζωάριο).

Αυτό θα σήμαινε ότι το έμβρυο φέρει μερικά γονίδια της δότριας του ωαρίου, και μπορεί έτσι να θεωρηθεί ότι έχει «τρεις γονείς».

Παρουσιάζοντας το σχέδιο, η Αρχίατρος της βρετανικής κυβέρνησης Σάλι Ντέιβις δήλωσε ότι το προτεινόμενο μέτρο θα επέτρεπε την τεκνοποίηση σε γυναίκες με σοβαρές μιτοχονδριακές παθήσεις, ενώ παράλληλα θα επέτρεπε στη Βρετανία «να διατηρήσει την πρωτοπορία της σε αυτό το χώρο επιστημονικών εξελίξεων.

Το πρώτο πράσινο φως για την αλλαγή της βρετανικής νομοθεσίας, ώστε να επιτρέπει την εφαρμογή της μεθόδου, είχε δοθεί το 2013 από επιτροπή βιοηθικής.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ