«Φρένο» στην επέκταση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος «είδε» η ΙΑΕΑ

Παύση της ταχείας επέκτασης των πυρηνικών εγκαταστάσεων και της παραγωγής εμπλουτισμένου ουρανίου μετά την εκλογή του μετριοπαθούς Χασάν Ροχανί στην προεδρία της Ισλαμικής Δημοκρατίας διαπιστώνει στη νέα έκθεσή της η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, σε μία εξέλιξη που θα μπορούσε να δώσει ώθηση στη διπλωματία για την επίλυση της διαμάχης του Ιράν με τη Δύση.

Να μην επιμείνει στην ενίσχυση των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν καλεί την ίδια στιγμή ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα το Κογκρέσο, το οποίο βλέπει με επιφυλακτικό μάτι τη συμφωνία που διαπραγματεύονται οι μεγάλες δυνάμεις με την Τεχεράνη.

Σύμφωνα με την τετραμηνιαία έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, το απόθεμα του Ιράν σε ουράνιο υψηλού βαθμού εμπλουτισμού αυξήθηκε κατά περίπου 5% σε σχέση με τον Αύγουστο και έφτασε τα 196 κιλά. Παρόλα αυτά παραμένει κάτω από τα 250 κιλά που απαιτούνται για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας.

Επιπλέον, μόνο τέσσερις συσκευές φυγοκέντρησης για τον εμπλουτισμό ουρανίου προστέθηκαν στο εργοστάσιο του Νατάνζ, ενώ το ποσοστό παραγωγής εμπλουτισμένου ουρανίου κατά 5% και 20% «παραμένει ίδιο».

Στις εγκαταστάσεις του Φορντό δεν έχουν τοποθετηθεί νέες συσκευές φυγοκέντρησης, επισημαίνει επίσης η έκθεση της ΙΑΕΑ. Και στο εργοστάσιο βαρέως ύδατος του Αράκ, ο πυρήνας του αντιδραστήρα παραγωγής πλουτωνίου έχει συνδεθεί με το σύστημα ψύξης, όμως δεν έχουν προστεθεί πρόσφατα άλλα «σημαντικά εξαρτήματα».

Επιπλέον στις ίδιες εγκαταστάσεις το Ιράν δεν έχει ξεκινήσει να κατασκευάζει συσκευές φυγοκέντρησης νέας γενιάς IR-2M. Αυτές οι συσκευές προκαλούν ανησυχία στη διεθνή κοινότητα, καθώς μειώνουν τον χρόνο που θα χρειάζεται το Ιράν για να παράγει μια επαρκή ποσότητα εμπλουτισμένου ουρανίου για την κατασκευή βόμβας.

Η έκθεση αυτή ΙΑΕΑ δημοσιεύθηκε μετά την υπογραφή τη Δευτέρα μιας συμφωνίας μεταξύ της Υπηρεσίας και του Ιράν, βάσει της οποίας επιθεωρητές θα έχουν πρόσβασης σε περισσότερες πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Πρόκειται για την πρώτη έκθεση της υπηρεσίας που δημοσιεύεται μετά την ανάληψη της προεδρίας του Ιράν από τον Χασάν Ροχανί.

Σχολιάζοντας την έκθεση της ΙΑΕΑ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι «δεν εντυπωσιάζεται» από τις αναφορές περί παύσης της επέκτασης της δυνατότητας εμπλουτισμού ουρανίου.

«Δεν εντυπωσιάζομαι με τις αναφορές που ακούμε ότι το Ιράν δεν έχει επεκτείνει τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις και ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι δεν χρειάζεται να το κάνουν. Έχουν αρκετές εγκαταστάσεις, αρκετές συσκευές φυγοκέντρησης για να αναπτύξουν και να ολοκληρώσουν το υλικό που είναι ο πυρήνας για μία πυρηνική βόμβα» δήλωσε ο Νετανιάχου, ο οποίος έχει αντιδράσει με οργή στη διαπραγμάτευση προειδοποιώντας ότι η Δύση κάνει «επικό λάθος».

Ομπάμα προς Κογκρέσο: «Όχι» νέες κυρώσεις τώρα

Οι διαπραγματεύσεις με το Ιράν είναι ο καλύτερος τρόπος να διασφαλιστεί ότι η Τεχεράνη δεν θα αποκτήσει πυρηνικά όπλα, γεγονός που σημαίνει ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να επιβληθούν νέες κυρώσεις, δήλωσε την Πέμπτη ο Μπαράκ Ομπάμα απευθυνόμενος στο Κογκρέσο.

«Το μήνυμά μου στο Κογκρέσο είναι να δούμε αν η πρώτη φάση της συμφωνίας μπορεί να εφαρμοστεί με ικανοποιητικό τρόπο» υπογράμμισε ο Αμερικανός πρόεδρος για να σημειώσει πως μία ενδεχόμενη συμφωνία με το Ιράν θα καθυστερούσε «πολλούς μήνες» το πυρηνικό του πρόγραμμα.

Σε αντάλλαγμα, οι Ιρανοί θα πρέπει «να σταματήσουν τις προόδους στο [πυρηνικό] πρόγραμμά τους» και «να υποβληθούν σε πιο αυστηρές επιθεωρήσεις» προσέθεσε.

«Θα ελαφρύνουμε πολύ λίγο το πλαίσιο των κυρώσεων που έχουμε επιβάλει» δήλωσε. «Όμως θα αφήσουμε σε ισχύ τον πυρήνα των κυρώσεων, αυτές που είναι πιο αποτελεσματικές και έχουν τη μεγαλύτερη επίπτωση στην ιρανική οικονομία, κυρίως αυτές που έχουν στόχο τον πετρελαϊκό τομέα, τον τραπεζικό και τον οικονομικό» συνέχισε ο Ομπάμα.

«Αυτό θα μας δώσει τη δυνατότητα να ελέγξουμε σε ποιο βαθμό είναι σοβαροί και αυτό μας δίνει την εγγύηση ότι αν σε έξι μήνες αποδειχθεί ότι δεν είναι, μπορούμε να ενισχύσουμε και πάλι τις κυρώσεις» σημείωσε ο Αμερικανός πρόεδρος.

«Αυτό που είπα στα μέλη του Κογκρέσου είναι ότι αν επιθυμούμε σοβαρά να διευθετήσουμε το θέμα μέσω της διπλωματίας -διότι δεν έχει σημασία πόσο καλός είναι ο στρατό μας, η στρατιωτική επιλογή είναι πάντα δύσκολη και περίπλοκη- τότε δεν υπάρχει λόγος να επιβάλουμε νέες κυρώσεις στις ήδη υπάρχουσες που είναι ήδη πολύ αποτελεσματικές και οδήγησαν τους Ιρανούς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» κατέληξε.

Επανέλαβε, όμως, ταυτόχρονα ότι «όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι», ώστε να διασφαλιστεί ότι το Ιράν δεν θα αποκτήσει πυρηνικά όπλα.

Ανώτερα στελέχη του Κογκρέσου έχουν εκφράσει τη δυσπιστία τους ότι θα υπάρξει μια συμφωνία μεταξύ του Ιράν και των μεγάλων δυνάμεων και πιστεύουν ότι θα ήταν πρώιμο να ελαφρυνθούν οι κυρώσεις. Αντίθετα, επιθυμούν αυτές να ενισχυθούν, ώστε να αυξηθεί η πίεση στο Ιράν.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Reuters/Γαλλικό/Γερμανικό