Η «Ολιγαρχία», η… ταινία που δεν είναι ταινία και το «φως» στα μάτια του μικρού μετανάστη

Με ενθουσιασμό χειροκρότησαν το νέο ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου «Ολιγαρχία» οι θεατές που γέμισαν την αίθουσα του Ολύμπιον, το απόγευμα της Κυριακής.

Η ταινία παρουσιάζει ένα «χρονικό» αυτού που σήμερα ονομάζουμε παγκόσμια κρίση, ψάχνει τα αίτια και τους υπεύθυνους. Ξεκινώντας από τη Λατινική Αμερική και από τη διάθεση ολίγων (των τραπεζών κυρίως) να πλουτίσουν εις βάρος των λαών, ο Στέλιος Κούλογλου και η ομάδα του, μιλώντας με Ευρωπαίους δημοσιογράφους και οικονομολόγους, καταδεικνύουν πώς το μοντέλο κρίσης και η λογική των νεόπτωχων μεταφέρεται πια από τη Λατινική Αμερική στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ελλάδα.

Η τελευταία, σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, δείχνει να είναι το πειραματόζωο της «Ομάδας της Φρανκφούρτης», μιας οκταμελούς ομάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θυμίζει τα Σοβιετικά Πολιτμπιρό της Σοβιετικής Ένωσης, και ρίχνει εκλεγμένους πρωθυπουργούς διορίζοντας νέους, της αρεσκείας της.

Στο τέλος της προβολής ο σκηνοθέτης–δημοσιογράφος και το κοινό, μοιράστηκαν κάποιες σκέψεις και ο προβληματισμός ήταν έντονος.

«Ποια απάντηση από όσες πήρατε κατά τη διαδικασία των γυρισμάτων, σας σόκαρε περισσότερο;» ρωτά κάποιος. Και ο Κούλογλου απαντά γελώντας: «Το σωστό ερώτημα θα ήταν ποια δεν με σόκαρε, αλλά τώρα που το σκέφτομαι είναι η απάντηση του Παπανδρέου, ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι κάτι πολύ κακό για τα κράτη. Λίγους μήνες μετά άλλαξε θέση άρδην».

«Τι θα γίνει με την ατιμωρησία των υπευθύνων και τον νόμο περί ευθύνης των Υπουργών;» ρωτά κάποιος άλλος θεατής.

Η απάντηση έρχεται με ψυχραιμία: «Ο κόσμος πρέπει να απαιτήσει την κατάργηση αυτού του νόμου. Πρέπει να οργανωθούμε οι πολίτες και επιτέλους να αποφασίσουμε να μην ξαναψηφίσουμε αυτούς που μας εξαπάτησαν επανειλημμένα. Όσο για το πού πάμε και τι θα ακολουθήσει, νομίζω ότι θα υπάρξει μεγάλη αντίδραση από τον κόσμο. Αυτή τη στιγμή, εμείς είμαστε τα πειραματόζωα στην Ευρώπη. Έτσι έγινε και στη Λατινική Αμερική. Πέρασαν από την κόλαση για να αλλάξουν τα πράγματα. Εύχομαι μόνο να μην χρειαστεί να ζήσουμε την ίδια κόλαση εδώ».

Το ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογου προβάλλεται ξανά την Τρίτη 13 Μαρτίου, στις 22:30 και εντάσσεται στο τμήμα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Στις 23:00 το βράδυ της Κυριακής προβλήθηκε στην ίδια αίθουσα η ταινία των Ιρανών Τζαφάρ Παναχί και Μοχτάμπα Μιρταμάσμπ «Αυτό δεν είναι μια ταινία». Ευφυέστατος τίτλος, αν σκεφτεί κανείς πως το ιρανικό καθεστώς έχει απαγορεύσει στον Παναχί τη σκηνοθεσία ταινιών, την έξοδο από τη χώρα και την επαφή με τον Τύπο για είκοσι χρόνια.

Στους τίτλους τέλους της ταινίας, οι συντελεστές της σημειώνονται με διακεκομμένες γραμμές, γιατί πολύ απλά -όπως υποδηλώνει και ο τίτλος της ταινίας- αυτή δεν είναι μια ταινία.

Ο θεατής παρακολουθεί την καθημερινότητα του Τζ.Παναχί σε κατ’ οίκον περιορισμό, τις αγωνιώδεις συνομιλίες με τη δικηγόρο του για τη νομική έκβαση της υπόθεσής του, τη συγκατοίκηση με το παιχνιδιάρικο ιγκουάνα του και την επιθυμία του να περιγράψει στην κάμερα το σενάριο για την ταινία που θα ήθελε να γυρίσει, αφού το καθεστώς δεν τον αφήνει να την κινηματογραφήσει.

Με λίγα λόγια, παρακολουθεί κανείς μια ταινία… που ταινία δεν είναι, είναι όμως μια έντονη κραυγή διαμαρτυρίας προς τη Δύση που μπορεί να τον ακούσει, για όσα συμβαίνουν στους δημιουργούς στο σύγχρονο Ιράν.

Η ταινία προβάλλεται ξανά στις 17 Μαρτίου στις 20:30 και ανήκει στο τμήμα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Να προστεθεί ότι την Κυριακή εγκαινιάστηκε η έκθεση φωτογραφίας «Urban Survivors (Επιβιώνοντας στις παραγκουπόλεις του κόσμου)», που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.

Σε αυτήν παρουσιάζονται φωτογραφίες από πέντε μεγάλες παραγκουπόλεις: Ντάκα, Καράτσι, Γιοχάνεσμπουργκ, Πορτ-ο-Πρενς και Ναϊρόμπι και είναι έργα των βραβευμένων φωτογράφων Νουρ, Στάνλεϊ Γκριν, Αλιξάντρα Φατσίνα, Φραντσέσκο Τσιτσόλα, Γιον Λόουενσταϊν και Πεπ Μπόνετ.

Δευτέρα 12 Μαρτίου

Τη Δευτέρα, τέταρτη ημέρα του 14ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ξεχωρίζουν τα εξής:

• Προβολές στο πλαίσιο του αφιερώματος για τον Έλληνα σκηνοθέτη Άγγελο Αμπάζογλου. Συγκεκριμένα, προβάλλονται οι ταινίες του «Βασίλης Ζαχάρωφ, ο μυστηριώδης Έλληνας της Ευρώπης», ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τη δράση του ελληνικής καταγωγής σερ Μπάζιλ Ζαχάρωφ, ο οποίος είναι γνωστός ως «βασιλιάς της πολεμικής βιομηχανίας», επειδή έκανε εμπόριο όπλων στις αρχές του 20ού αιώνα. Προβάλλεται, επίσης, η ταινία του «Καλημέρα κύριε Μάρσαλ», ταινία επίκαιρη όσο ποτέ, καθώς μιλά για την επιβολή του δυτικού τρόπου ζωής στην Ελλάδα, μέσα από το χρηματοδοτικό πακέτο Μάρσαλ, που υποσχόταν στους Έλληνες ευμάρεια αλλά με αρκετές συνέπειες: στρατιωτικό παρεμβατισμό και διαμόρφωση μιας νέας νοοτροπίας με την προώθηση του αμερικάνικου τρόπου ζωής. Και οι δύο ταινίες προβάλλονται στις 18:00 στην αίθουσα Τόνια Μαρκετάκη.
• Έναρξη Αγοράς: ξεκινά τη Δευτέρα και διαρκεί ως τις 17 Μαρτίου το νευραλγικό αυτό κομμάτι του Φεστιβάλ, ένας τόπος συνάντησης μεταξύ δημιουργών και εκπροσώπων τηλεοπτικών σταθμών από όλον τον κόσμο, με σκοπό την προώθηση και πώληση των ταινιών, που ο κύκλος ζωής τους δεν λήγει με την προβολή τους στα Φεστιβάλ. Τα ντοκιμαντέρ που συμμετέχουν φέτος ξεπερνούν τα 460 και οι αγοραστές τους 60.
• Έναρξη Ταυτόχρονης Ψηφιακής Μετάδοσης: Σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ηλεκτροακουστικής και Τηλεοπτικών Συστημάτων του ΑΠΘ οι προβολές της ζώνης των 20:30 μεταδίδονται ταυτόχρονα σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Η δράση αυτή ξεκινά τη Δευτέρα με την προβολή και μετάδοση της ταινίας «Το Λιμάνι της Ελπίδας» του Μάγκνους Γκέρτεν, μέχρι και τις 16 Μαρτίου.
• Έναρξη Docs for Kids, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκαίτε Θεσσαλονίκης: οι τρεις κύκλοι αυτής της ενότητας «Οικολογία και Περιβάλλον», «Πολιτιστική κληρονομιά» και «Το Παιδί και ο κόσμος του», περιλαμβάνουν προβολές για σχολεία, χωρίς εισιτήριο και διαρκούν ως τις 16 Μαρτίου. Ο ταινίες προέρχονται από την Ελλάδα, τη Δανία τη Σουηδία, την Πολωνία και την Ολλανδία.
• Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η προβολή της ταινίας του Νίκου Σούλη «Νουρ – φως παντού υπάρχει» που εντάσσεται στο Ελληνικό Πανόραμα, η οποία προβλήθηκε το Σάββατο 10 Μαρτίου και επαναπροβάλλεται τη Δευτέρα στη 13:00, στην αίθουσα Τόνια Μαρκετάκη, στις Αποθήκες. Πρωταγωνιστής του ντοκιμαντέρ ένα δωδεκάχρονο αγόρι από το Αφγανιστάν, με το όνομα Νουρ, που σημαίνει «φως». Ήρθε στην Ελλάδα πρόσφυγας το 2009, διασχίζοντας το Ιράν και την Τουρκία, κοιμήθηκε σε βάρκες, σε πλατείες, σε ξενώνες, δούλεψε στους δρόμους, μαζί με τον «θετό» του πατέρα και σήμερα διεκδικεί, κάνει όνειρα και κυκλοφορεί με αυτοπεποίθηση, έτοιμος για τη ζωή.

Το 14ο Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα διαρκεί από τις 9 έως τις 18/3. Το in.gr είναι Χορηγός Επικοινωνίας.

Τζένη Παπαγεωργίου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ