Ιδιοφυΐα, παράνοια και από Ίκαρος, ερημίτης – Η σκοτεινή πτώση του αινιγματικού μεγιστάνα Χάουαρντ Χιουζ

Σαν σήμερα, την παραμονή των Χριστουγέννων του 1905, γεννήθηκε στο Χιούστον του Τέξας ο αινιγματικός μεγιστάνας και ίσως ο πλέον αμφιλεγόμενος του 20ού αιώνα, Χάουαρντ Χιουζ.

Ο άνθρωπος που ξεκίνησε ως ο απόλυτος κληρονόμος μιας πετρελαϊκής αυτοκρατορίας για να κατακτήσει το Χόλιγουντ και τους αιθέρες, κατέληξε να γίνει το πιο διάσημο φάντασμα της Αμερικής, θύμα μιας τραγικής πάλης ανάμεσα στην απαράμιλλη ιδιοφυΐα και την ψυχική νόσο.

Η εικόνα του αποστεωμένου δισεκατομμυριούχου που άφησε την τελευταία του πνοή σε ένα αεροπλάνο πάνω από το Μεξικό το 1976, βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τον γοητευτικό και τολμηρό νεαρό που κάποτε έσπαγε τα παγκόσμια ρεκόρ ταχύτητας σημειώνει η Telegraph.

Η ιστορία του Χιουζ είναι φτιαγμένη από τα υλικά του μύθου. ‘Ενα αφήγημα με αμύθητο πλούτο, επιχειρηματική κυριαρχία και το κόστος. Μια μελέτη για το πώς η δόξα και η απομόνωση μπορούν να μετατρέψουν μια λαμπρή ζωή σε μια οδυνηρή φυλακή

Η περιουσία του Χιουζ ξεκίνησε από το υπέδαφος του Τέξας για να κατακτήσει τους ουρανούς και τη μεγάλη οθόνη. Ο Χιουζ εκτόπισε τη μαφία από το Λας Βέγκας κατέληξε αιχμάλωτος σε μια σουίτα με μαύρες κουρτίνες, εξαργύρωσε τις κατακτήσεις του στον αέρα με σωματικό και ψυχικό πόνο που τον συνόδευε ως το τέλος.

Η πολυτάραχη ζωή του μεγιστάνα που έχει μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη μέσα από τουλάχιστον πέντε μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές και πλήθος τηλεοπτικών αφιερωμάτων, με πιο εμβληματικές τον Ιπτάμενο Κροίσο του Μάρτιν Σκορσέζε και το Μέλβιν και Χάουαρντ του Τζόναθαν Ντέμι, είναι πικρή.

Η διαδρομή του Χάουαρντ Χιουζ προς την κορυφή ξεκίνησε το 1923, όταν ο θάνατος του πατέρα του τον άφησε κληρονόμο μιας περιουσίας που άγγιζε το ένα εκατομμύριο δολάρια, ποσό αστρονομικό για τα δεδομένα της εποχής.

Μαζί με τα μετρητά, ο νεαρός Χιουζ που γεννήθηκε σαν σήμερα το 1905, ανέλαβε τα ηνία της εταιρείας Hughes Tool Company η οποία κατείχε το μονοπώλιο μιας επαναστατικής τεχνολογίας εξόρυξης πετρελαίου. Αντί όμως να αναπαυθεί στις δάφνες ενός επιτυχημένου κληρονόμου, η ανήσυχη φύση του τον οδήγησε το 1926 στο Χόλιγουντ.

Εκεί, παρά τον αρχικό σκεπτικισμό της βιομηχανίας, αναδείχθηκε σε έναν από τους πιο τολμηρούς παραγωγούς, υπογράφοντας εμβληματικές ταινίες όπως οι Άγγελοι της Κολάσεως, ο Σημαδεμένος και ο Παράνομος (Hell’s Angels, Scarface και The Outlaw αντίστοιχα)  προκαλώντας συχνά τα συντηρητικά ήθη της εποχής και επαναπροσδιορίζοντας τα όρια της κινηματογραφικής παραγωγής.

Παράλληλα με τον κινηματογράφο, το πάθος του Χιουζ για την αεροπλοΐα τον οδήγησε σε προσωπικά και τεχνολογικά επιτεύγματα που θα ζήλευαν επαγγελματίες πιλότοι.

Με σπουδές μηχανικής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια και στο Ινστιτούτο Ράις, δεν αρκέστηκε στο να χρηματοδοτεί αεροσκάφη, αλλά συμμετείχε ενεργά στον σχεδιασμό τους.

Το 1935 κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας, αγγίζοντας τα 352,46 μίλια την ώρα, γεγονός που τον κατέστησε εθνικό ήρωα. Ωστόσο, η αεροναυπηγική του σταδιοδρομία σημαδεύτηκε και από μεγαλειώδεις αποτυχίες, όπως το θηριώδες ξύλινο αεροσκάφος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που σχεδιάστηκε για να μεταφέρει 750 επιβάτες, αλλά κατάφερε να πετάξει μόνο για ένα μίλι.

Πριν γίνει ο διαβόητος ερημίτης των πρωτοσέλιδων, η προσωπική του ζωή ξεκίνησε με τους συμβατικούς όρους της υψηλής κοινωνίας του Τέξας

Αυτές οι δοκιμασίες, σε συνδυασμό με τα σοβαρά ατυχήματα που υπέστη, άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στο σώμα του, οδηγώντας τον σταδιακά στη χρήση ισχυρών παυσίπονων.

Μετά το 1950, ο Χιουζ άρχισε να αποσύρεται από τη δημόσια ζωή, επιλέγοντας να διοικεί την αυτοκρατορία του μέσω ενός δικτύου συνεργατών που σπάνια είχαν την ευκαιρία να τον δουν από κοντά.

Η μετακόμισή του στο Λας Βέγκας το 1967 σηματοδότησε μια νέα εποχή για την πολιτεία της Νεβάδα. Αγοράζοντας το εμβληματικό ξενοδοχείο Desert Inn Hotel και επενδύοντας τεράστια ποσά σε γη και επιχειρήσεις τζόγου, ο Χιουζ έγινε ο μεγαλύτερος γαιοκτήμονας και εργοδότης της περιοχής.

Η παρουσία του εκεί θεωρήθηκε ευεργετική από τις αρχές, καθώς ο αμύθητος πλούτος του και η επιχειρηματική του νομιμότητα λειτούργησαν ως ανάχωμα στην επιρροή της μαφίας που λυμαινόταν τότε τον κλάδο. Παρά την οικονομική του παντοδυναμία όμως, ο ίδιος ζούσε ήδη ως αιχμάλωτος μέσα στις πολυτελείς σουίτες του.

Η σταδιακή του απομόνωση, αν και συχνά τροφοδοτήθηκε από υπερβολικές φήμες και ψευδείς βιογραφίες, βασιζόταν σε μια σκληρή ιατρική πραγματικότητα.

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κληρονομιά των φοβιών της μητέρας του για τα μικρόβια, σε συνδυασμό με την εξάρτηση από την κωδεΐνη μετά το σοβαρό ατύχημα του 1946, τον μετέτρεψαν σε έναν άνθρωπο που φοβόταν το ίδιο του το περιβάλλον.

Οι τελευταίες δεκαετίες της ζωής του τον βρήκαν να μετακινείται μυστικά μεταξύ Μπαχαμών, Καναδά και Μεξικού, κλεισμένο σε δωμάτια με μαύρες κουρτίνες, όπου μπορούσε να εργάζεται για μέρες χωρίς ύπνο.

Η εμμονή του με την ιδιωτικότητα δεν ήταν πλέον εκκεντρικότητα, αλλά μια ολοκληρωτική άμυνα απέναντι σε έναν κόσμο που ένιωθε ότι τον απειλεί.

Το τέλος γράφτηκε με τρόπο που θύμιζε τις δραματικές ταινίες που κάποτε παρήγαγε. Αποστεωμένος από την ασιτία, καταβεβλημένος από τις χρόνιες παθήσεις και τη μακροχρόνια κατάχρηση φαρμάκων, ο Χάουαρντ Χιουζ μεταφέρθηκε εσπευσμένα από το Ακαπούλκο προς το Χιούστον σε μια ύστατη προσπάθεια να σωθεί.  Άφησε την τελευταία του πνοή μέσα στο αεροπλάνο του στις 5 Απριλίου 1976, επιστρέφοντας στη γενέτειρά του ως ένας ξένος.

Η ιατροδικαστική εξέταση αποκάλυψε έναν άνθρωπο που είχε πάψει προ πολλού να φροντίζει τον εαυτό του, παρά το γεγονός ότι μπορούσε να αγοράσει οποιαδήποτε ιατρική φροντίδα στον κόσμο.

Ο Χάουαρντ Χιουζ πέθανε στα 70 του χρόνια, αφήνοντας πίσω του μια αυτοκρατορία και ένα ερώτημα που πλανάται ακόμα: πόσο ψηλά μπορεί να πετάξει κανείς προτού το βάρος της δικής του ύπαρξης τον παρασύρει στο κενό;

Πίσω από την πανοπλία του πανίσχυρου μεγιστάνα και του ριψοκίνδυνου αεροπόρου, ο Χάουαρντ Χιουζ υπήρξε ένας από τους πιο περιζήτητους εραστές της χρυσής εποχής του κινηματογράφου.

Οι σχέσεις του με τις πιο λαμπερές σταρ της εποχής είναι κομμάτι της ιστορίας του παλιού Χόλιγουντ, όταν τα εφήμερα ειδύλλια δεν υπάηρχαν, όταν συγκρουσιακές ιστορίες πάθους και εξουσίας όριζαν ζωές.

Στη συλλογή του Χάουαρντ Χιουζ δεν υπήρχαν μόνο αεροπλάνα και επιχειρήσεις, αλλά και οι καρδιές των πιο γοητευτικών γυναικών που πέρασαν ποτέ από τη μεγάλη οθόνη.

Από την αριστοκρατική Κάθριν Χέπμπορν μέχρι την εκρηκτική Άβα Γκάρντνερ, ο βίος του Χιουζ θυμίζει σενάριο που ακροβατεί ανάμεσα στον απόλυτο ρομαντισμό και την ψυχολογική χειραγώγηση

Πριν γίνει ο διαβόητος ερημίτης των πρωτοσέλιδων, η προσωπική του ζωή ξεκίνησε με τους συμβατικούς όρους της υψηλής κοινωνίας του Τέξας. Το 1925 παντρεύτηκε την Έλα Ράις, μια γυναίκα από εξέχουσα οικογένεια του Χιούστον. Ωστόσο, ο γάμος τους δεν άντεξε την πίεση της φιλοδοξίας του Χιουζ.

Μετά το διαζύγιό τους το 1929 ο Χιουζ μπήκε στο πάνθεον των μεγάλων καρδιοκατακτητών του Χόλιγουντ, σηματοδοτώντας την αρχή μιας εποχής όπου οι γυναίκες θα αντιμετωπίζονταν συχνά ως πολύτιμα αποκτήματα ή ως προκλήσεις προς κατάκτηση.

Ίσως η πιο ουσιαστική σχέση στη ζωή του Χιουζ ήταν αυτή με την Κάθριν Χέπμπορν. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, οι δύο αυτοί αντισυμβατικοί χαρακτήρες βρήκαν ο ένας στον άλλον μια σπάνια κατανόηση. Η Χέπμπορν, με την έντονη προσωπικότητα και την αριστοκρατική της καταγωγή, δεν εντυπωσιαζόταν από τα χρήματά του, αλλά από το όραμά του.

Λέγεται ότι ο Χιουζ την βοήθησε να αναστήσει την καριέρα της όταν θεωρούνταν «δηλητήριο για τα ταμεία», αγοράζοντας τα δικαιώματα της ταινίας The Philadelphia Story. Παρόλο που ο δεσμός τους δεν κατέληξε σε γάμο, η Χέπμπορν παρέμεινε μια από τις λίγες γυναίκες που κατάφεραν να δουν πίσω από το προσωπείο του ισχυρού άνδρα, αναγνωρίζοντας έγκαιρα τα σημάδια της μελαγχολίας που θα τον στοίχειωναν αργότερα.

Αν η σχέση με τη Χέπμπορν ήταν πνευματική, η σχέση του με την Άβα Γκάρντνερ ήταν ένα πεδίο μάχης. Ο Χιουζ ήταν εμμονικός με τον έλεγχο, φτάνοντας στο σημείο να προσλαμβάνει ιδιωτικούς ντετέκτιβ για να παρακολουθούν κάθε της κίνηση. Η Γκάρντνερ όμως, μια γυναίκα με ατίθασο πνεύμα, δεν αποδεχόταν τον ρόλο του θύματος.

Οι καυγάδες τους ήταν παροιμιώδεις, με πιο διάσημο το περιστατικό όπου η ηθοποιός τον χτύπησε με ένα χάλκινο αγαλματίδιο, αφήνοντάς τον αναίσθητο. Παρά την τοξικότητα της σχέσης τους, ο Χιουζ δεν έπαψε ποτέ να την πολιορκεί, βλέποντας σε εκείνη την απόλυτη ομορφιά που δεν μπορούσε ποτέ να δαμάσει ολοκληρωτικά, γεγονός που τροφοδοτούσε το δικό του αίσθημα ανασφάλειας.

Ισχυρός πυγμαλίωνας, ο Χιουζ ανέδειξε την Τζιν Χάρλοου στην ταινία Άγγελοι της Κολάσεως, μετατρέποντάς την στο απόλυτο sex symbol της εποχής. Το ίδιο έγινε και με τη Τζέιν Ράσελ.

Η εμμονή του με κάθε ρόλο που αναλάμβανε ξεπερνούσε τη λογική. Ο Χιουζ χρησιμοποίησε τις γνώσεις του στην αεροναυπηγική για να σχεδιάσει ένα ειδικό στηθόδεσμο που θα αναδείκνυε τις καμπύλες της στην ταινία Ο Παράνομος καθώς, όπως όλα, για αυτόν η γυναικεία ομορφιά ήταν ένα project που έπρεπε να τελειοποιηθεί και να παρουσιαστεί στο κοινό με τον δικό του, μοναδικό τρόπο.

Όλοι και όλα ήταν προϊόντα.

Το 1957, ο Χιουζ παντρεύτηκε την ηθοποιό Τζιν Πίτερς, σε μια περίοδο που η απομόνωσή του είχε ήδη αρχίσει να βαθαίνει. Η Πίτερς υπήρξε η σύντροφος των πιο δύσκολων χρόνων του, η γυναίκα που έζησε δίπλα του (ή συχνά σε διπλανά δωμάτια) καθώς εκείνος βυθιζόταν στην παράνοια και την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Παρά την αφοσίωσή της, ο Χιουζ την ανάγκαζε να ακολουθεί αυστηρά πρωτόκολλα καθαριότητας και μυστικότητας, καθιστώντας τη ζωή της μια διαρκή θυσία. Ο χωρισμός τους το 1971 σηματοδότησε την οριστική αποκοπή του Χιουζ από τον συναισθηματικό κόσμο. Μετά την Τζιν Πίτερς, δεν υπήρχε πλέον χώρος για καμία γυναίκα στη ζωή του, παρά μόνο για τους δαίμονες που τον συνόδευσαν μέχρι το τέλος της πτήσης του.

Η εικόνα του Χάουαρντ Χιουζ να ζει απομονωμένος σε μια σκοτεινή σουίτα στο Λας Βέγκας έχει στοιχειώσει τη συλλογική μνήμη ως το απόλυτο παράδειγμα της κατάρας που συνοδεύει τον αμύθητο πλούτο.

Πίσω όμως από τα μακριά νύχια και τις παράλογες απαιτήσεις κρύβεται η ιστορία ενός ανθρώπου που ηττήθηκε από την ίδια του τη βιολογία και τα τραύματα μιας ζωής στα όρια σχολιάζει το BBC

O Χιουζ ήταν ο ορισμός του αμερικανικού ονείρου. Γοητευτικός αεροπόρος, πρωτοπόρος παράγοντας του θεάματος και ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο. Ωστόσο, η πτώση του Χάουαρντ Χιουζ στην άβυσσο της ψυχικής νόσου παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πιο συναρπαστικά και παρεξηγημένα κεφάλαια της σύγχρονης ιστορίας, θέτοντας το ερώτημα αν η ιδιοφυΐα και η τρέλα είναι τελικά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Ο Χάουαρντ Χιουζ δεν ήταν απλώς ένας εκκεντρικός κροίσος, αλλά ένας ασθενής που πάλευε αβοήθητος με τους δαίμονές του και η εμμονή του με την καθαριότητα δεν ήταν παραξενιά, αλλά μια φυλακή χτισμένη από τα παιδικά του βιώματα.

Για δεκαετίες, το όνομα του Χάουαρντ Χιουζ ήταν συνώνυμο της υπερβολής, της τόλμης και μιας σχεδόν υπεράνθρωπης ικανότητας να μετατρέπει το όραμα σε πραγματικότητα. Από τις επικές κινηματογραφικές παραγωγές του Χόλιγουντ μέχρι τα ρεκόρ ταχύτητας στους αιθέρες, ο Χιουζ ενσάρκωνε τον ακατάβλητο Αμερικανό πρωτοπόρο.

Ωστόσο, η δημόσια εικόνα του άρχισε σταδιακά να ραγίζει, αποκαλύπτοντας μια προσωπικότητα που βυθιζόταν σε μια ακατανόητη για τους πολλούς εκκεντρικότητα. Η σύγχρονη ματιά πάνω στη ζωή του, όπως αναδεικνύεται και μέσα από την κινηματογραφική προσέγγιση του Γουόρεν Μπίτι, αναγκάζει πλέον βιογράφους να επανεξετάσουν το αίνιγμα του.

Η ρίζα του κακού φαίνεται πως βρισκόταν στην παιδική του ηλικία και στην παθολογική σχέση με τη μητέρα του, Αλίν Γκάνο. Σε μια εποχή που οι επιδημίες θέριζαν, η μητέρα του Χιουζ ανέπτυξε έναν υστερικό φόβο για τα μικρόβια, μετατρέποντας την ανατροφή του γιου της σε μια συνεχή τελετουργία απολύμανσης.

Η περίπτωση του είναι η ιστορία μιας κλινικής νόσου που έμεινε χωρίς ουσιαστική θεραπεία, επιδεινούμενη από τη δύναμη που του έδινε ο πλούτος του να επιβάλλει τις δικές του στρεβλές πραγματικότητες στους γύρω του

Αυτός ο πρώιμος προγραμματισμός λειτούργησε ως το υπόστρωμα για την εμφάνιση της Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής, η οποία στα μετέπειτα χρόνια του Χιουζ θα λάμβανε εφιαλτικές διαστάσεις. Αυτό που οι εφημερίδες της εποχής περιέγραφαν ως παραξενιές ενός πλούσιου, ήταν στην πραγματικότητα τα συμπτώματα μιας σοβαρής νόσου που καθιστούσε την καθημερινή επαφή με τον κόσμο μια πηγή ανείπωτου τρόμου.

Αν η ψυχική διάθεση του Χιουζ ήταν ήδη εύθραυστη, τα σωματικά τραύματα από τα πολυάριθμα αεροπορικά του ατυχήματα αποτέλεσαν τον καταλύτη για την τελική του κατάρρευση.

Ιδιαίτερα η συντριβή του δοκιμαστικού αεροσκάφους Χ-11 το 1946 τον άφησε με μόνιμες βλάβες και έναν αβάσταχτο σωματικό πόνο.

Η ιατρική κοινότητα σήμερα εκτιμά ότι ο Χιουζ ανέπτυξε μια σοβαρή εξάρτηση από την κωδεΐνη και άλλα παυσίπονα, τα οποία χρησιμοποίησε για να αντέξει το μαρτύριο της επιβίωσης. Αυτή η εξάρτηση, σε συνδυασμό με πιθανές εγκεφαλικές βλάβες από τις προσκρούσεις, επιδείνωσε τα ψυχωσικά του επεισόδια, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο από τον οποίο η διαφυγή ήταν αδύνατη.

The last years of Billionaire Howard Hughes life were very bizarre. He had the appearance of a hermit and was deathly afraid of germs, requiring tissues to be used on everything that was touched. At his autopsy, broken needles were found in his arms where he was drugged everyday. pic.twitter.com/C2sxkNxHqT

— ustonymc (@ustonymc) November 22, 2023

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Χιουζ μετατράπηκε σε ένα φάντασμα. Κλεισμένος σε δωμάτια ξενοδοχείων με καλυμμένα παράθυρα, αρνούμενος να κόψει τα νύχια ή τα μαλλιά του και επικοινωνώντας με τους συνεργάτες του μέσω σημειωμάτων, ο πάλαι ποτέ γόης του Χόλιγουντ είχε γίνει αιχμάλωτος των φοβιών του.

Η απομόνωση αυτή δεν ήταν μια επιλογή ελιτισμού, αλλά ένας μηχανισμός άμυνας απέναντι σε έναν κόσμο που ένιωθε ότι τον απειλούσε με αόρατους κινδύνους.

Οι μαρτυρίες για την κατάστασή του προκαλούν δέος και θλίψη, καθώς περιγράφουν έναν άνθρωπο που, παρά τα δισεκατομμύριά του, δεν μπορούσε να εξασφαλίσει για τον εαυτό του την πιο βασική αίσθηση ασφάλειας και ηρεμίας.

Ο χαρακτηρισμός του Χάουαρντ Χιουζ ως τρελού είναι μια απλουστευτική προσέγγιση που αδικεί το μέγεθος της ταλαιπωρίας του σημειώνει το BBC.

Ο Χιουζ δεν ήταν ένας άνθρωπος που έχασε απλώς το μυαλό του, ήταν ένας άνθρωπος που κάτω από το βάρος της μεγαλοφυΐας και των τραυμάτων του, είδε την προσωπικότητά του να θρυμματίζεται. Η κληρονομιά του παραμένει μια υπενθύμιση για το πόσο εύθραυστη είναι η ανθρώπινη κατάσταση, ακόμη και όταν βρίσκεται στο απόγειο της ισχύος της.