Έξι ταινίες που θα αλλάξουν τη ζωή σας, σύμφωνα με το Dazed

Σε έναν κόσμο όπου σχεδόν όλοι μας είμαστε εθισμένοι στα smartphones μας, είναι πιο εύκολο από ποτέ να περνάμε τεράστια κομμάτια του ελεύθερου χρόνου μας κάνοντας άσκοπη περιήγηση στα σόσιαλ μίντια. Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι μια νέα έρευνα της Deloitte διαπίστωσε ότι το 56% της γενιάς Z θεωρεί το περιεχόμενο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης «πιο σημαντικό από τις παραδοσιακές τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες».

Αλλά όσο δύσκολο κι αν είναι να αντισταθούμε στη φευγαλέα έξαψη της κατανάλωσης περιεχομένου, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τη δύναμη της υψηλής ποιότητας τέχνης. Η καλή τέχνη μπορεί να μας παρηγορήσει στις πιο δύσκολες στιγμές μας υπενθυμίζοντάς μας ότι δεν είμαστε ποτέ μόνοι στον πόνο μας- να προκαλέσει τον τρόπο σκέψης μας και να μας εισαγάγει σε ριζοσπαστικές νέες ιδέες- να μας εμπνεύσει πυροδοτώντας νέα ερωτήματα στο μυαλό μας.

Με λίγα λόγια, η καλή τέχνη έχει τη δύναμη να αλλάξει τη ζωή μας. Η ομάδα του βρετανικού Dazed συγκέντωσε μια λίστα με τις ταινίες που μας άφησαν ανεξίτηλο αντίκτυπο.

Cave of Forgotten Dreams (2010)

Σκέφτομαι τους προϊστορικούς ανθρώπους σχεδόν κάθε μέρα από τότε που είδα για πρώτη φορά το Cave of Forgotten Dreams πριν από μερικά χρόνια – με αυτή την έννοια, μου άλλαξε κυριολεκτικά τη ζωή. Στο ντοκιμαντέρ του 2010, ο Werner Herzog μας μεταφέρει βαθιά μέσα στο σπήλαιο Chauvet στη νότια Γαλλία, το οποίο φυλάσσει μερικές από τις πρώτες γνωστές σπηλαιογραφίες. Υπάρχουν πρώιμα ανθρώπινα αποτυπώματα χεριών, καθώς και ανατομικά ακριβείς απεικονίσεις άγριων αλόγων, μαλλιαρών ρινόκερων, λιονταριών σπηλαίου, βίσωνων και αρκούδων.

Πώς αυτοί οι από καιρό ξεχασμένοι καλλιτέχνες κράτησαν αυτές τις τέλειες εικόνες στο μυαλό τους πριν τις αναδημιουργήσουν στα βάθη του σπηλαίου, υπό το φως του φακού; Πώς ένιωθαν όταν γίνονταν μάρτυρες της γέννησης ενός νέου συμβολικού σύμπαντος;

Η ταινία με κάνει τακτικά να αναρωτιέμαι τι σημαίνει να ζει κανείς σήμερα, ως πολύ μακρινός απόγονος αυτών των καλλιτεχνών: τι κέρδισε ο Homo sapiens και τι χάσαμε στα 30.000 χρόνια που πέρασαν από τότε; Πάνω σε σπάνια, κοκκώδη πλάνα από το σπήλαιο και το περιβάλλον του, ο σκηνοθέτης λέει ότι αυτή μπορεί να είναι η γενέτειρα της «σύγχρονης ανθρώπινης ψυχής», και τείνω να συμφωνήσω (από την άλλη, τείνω να συμφωνήσω με κάθε δήλωση που γίνεται με τον βαυαρικό μονότονο τύπο, Werner Herzog).

Η μόνη μου λύπη; Δεν μπόρεσα ποτέ να παρακολουθήσω το Cave of Forgotten Dreams με τον τρόπο που προοριζόταν για να παρακολουθηθεί: σε τρισδιάστατο 3D των αρχών της δεκαετίας του 2010. Ίσως μια μέρα. –T.W.

Κονφορμίστας (The Conformist) 1970

Μπροστά σε αυτή την ερώτηση, δεν ήθελα απλώς να επιλέξω μια ταινία που μου άρεσε πολύ όταν ήμουν έφηβος. Αν αυτό ήταν το κριτήριο, θα επέλεγα το Donnie Darko ή το Αυτόχειρες Παρθένοι, που «άλλαξαν τη ζωή μου» με την έννοια ότι με έκαναν ελαφρώς πιο ενοχλητικό, ή το Trainspotting, που μου δίδαξε το σημαντικό μάθημα: «το να είσαι εθισμένος στα ναρκωτικά είναι πολύ διασκεδαστικό». Όσον αφορά τον άμεσο και δραματικό αντίκτυπο, η παρακολούθηση του Call Me By Your Name -μια ταινία που δεν μου άρεσε καν τόσο πολύ- με ενέπνευσε να χωρίσω με έναν πρώην φίλο μου λίγο μετά την έναρξη των τίτλων τέλους.

Αλλά επέλεξα το The Conformist, ένα πολιτικό θρίλερ του 1970 σε σκηνοθεσία του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, το οποίο έτυχε να δω αργά το βράδυ στο Channel 4 όταν ήμουν 15 ετών. Ήταν μια από τις πρώτες ξενόγλωσσες ταινίες που είδα ποτέ και επίσης μια από τις πρώτες φορές που θυμάμαι να βλέπω κάτι και να με έχει συνεπάρει η οπτική γλώσσα -η κινηματογράφηση, ο σχεδιασμός των σκηνικών και ο φωτισμός κ.λπ.- όσο και οι χαρακτήρες και η ιστορία.

Δεν πρόκειται να προσποιηθώ ότι το The Conformist άλλαξε ριζικά την πορεία της ζωής μου (δεν έχω δολοφονήσει ποτέ κανέναν) ή ότι με μετέτρεψε σε σινεφίλ με αποκλειστικά υψηλά γούστα, αλλά νομίζω ότι με έκανε πιο περίεργο και δεκτικό σε διαφορετικά είδη ταινιών. Υπό αυτή την έννοια, είχε πιο διαρκή επίδραση στο ποιος είμαι σήμερα από ό,τι τα περισσότερα πράγματα που μου άρεσαν τότε, τώρα πια δεν πιστεύω ότι θα ήταν ωραίο να δοκιμάσω ηρωίνη, να αυτοκτονήσω ή να διακόψω μια σχολική συνέλευση με μια επική ομιλία. -J.G.

The Story of Jackie Pullinger – The Law of Love, 1989

Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με μια Αγγλίδα, την Jackie Pullinger, η οποία στα μέσα της δεκαετίας του ’60, όταν ήταν μόλις 20 ετών, μετακόμισε στο Χονγκ Κονγκ και άρχισε να φροντίζει τους κατοίκους της Walled City – ενός άνομου θύλακα στο Kowloon, ο οποίος κυβερνιόταν από τις άγριες τοπικές συμμορίες triad και ήταν τότε το πιο πυκνοκατοικημένο μέρος της Γης.

Κατά τη διάρκεια της ταινίας, βλέπετε τη Jackie να επιδεικνύει την αγάπη του Ιησού – με λόγια και πράξεις – στους φτωχούς και περιθωριοποιημένους ανθρώπους που ζούσαν εκεί, πολλοί από τους οποίους βρίσκονταν σε απελπιστική κατάσταση, ήταν εθισμένοι στην ηρωίνη ή εξαναγκάζονταν σε σεξουαλική εργασία.

Παρακολούθησα αυτό το ντοκιμαντέρ όταν ήμουν 16 ετών και έγραψα στην Jackie ένα γράμμα, ζητώντας της να έρθω και να εργαστώ για τη φιλανθρωπική οργάνωση που ίδρυσε στη συνέχεια, η οποία βοηθούσε ανθρώπους (κυρίως από αυτές τις τριάδες) να απελευθερωθούν από τον εθισμό τους στην ηρωίνη μέσω της προσευχής.

Μετακόμισα εκεί ένα μήνα αφότου έγινα 18 ετών και πέρασα τον επόμενο χρόνο μαθαίνοντας καντονέζικα και κάνοντας παρέα με απεξαρτημένους τοξικομανείς, μέλη της τριάδας και νέους ανθρώπους που είχαν εμπλακεί στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης – με αρκετούς από τους οποίους είμαι φίλος μέχρι σήμερα. Εκείνος ο χρόνος είχε διαρκή αντίκτυπο στη ζωή μου, διδάσκοντάς με περισσότερα για τον Θεό και τους ανθρώπους από όσα υπάρχει χώρος να γράψω εδώ.

Και το Χονγκ Κονγκ εξακολουθεί να κατέχει μια τεράστια θέση στην καρδιά μου – από τότε επιστρέφω κάθε δύο χρόνια και αισθάνομαι αυτή την απέραντη αίσθηση χαράς κάθε φορά που προσγειώνομαι και με υποδέχεται αυτό το γνώριμο τείχος τροπικής ζέστης και η θέα των ουρανοξυστών στο βάθος. –T.S.

Ο αρχάριος (Rushmore), 1998

Ο Wes Anderson δεν είναι πια στην προτίμηση των περισσότερων ανθρώπων που γνωρίζω. Νομίζουν ότι είναι γλυκανάλατος και τον κατηγορούν ότι ενέπνευσε ένα κύμα ανούσιων indie ταινιών που αναπαράγουν επιπόλαια την αισθητική του χωρίς να έχουν καμία από την ευστροφία, την οξυδέρκεια ή το βάθος των κινηματογραφικών του αναφορών.

Ενώ απεχθάνομαι αυτό που άθελά του γέννησε, αγαπώ το Rushmore, την ημι-αυτοβιογραφική ταινία του για τον Μαξ Φίσερ – έναν εκκεντρικό 15χρονο μαθητή με υποτροφία σε ένα διάσημο ιδιωτικό σχολείο. Ενώ μπορεί να είναι ακαδημαϊκά μέτριος, ο Μαξ (τον οποίο υποδύεται ο Τζέισον Σβάρτζμαν) συμμετέχει με υπερβολή και ενθουσιασμό σε όλες τις εξωσχολικές δραστηριότητες, από τη μελισσοκομία μέχρι το κουνγκ φου. Ψεύτης, φαντασιόπληκτος και πρώιμος συγγραφέας, σκηνοθέτης και παραγωγός σχολικών θεατρικών παραστάσεων, ο Μαξ είναι φιλόδοξος, μεγαλοπρεπής και ρομαντικός. Η ταινία παρακολουθεί την απίθανη φιλία του με τον Herman Blume (έναν σκυθρωπό, πλούσιο βιομήχανο που υποδύεται ο Bill Murray), η οποία ξινίζει άγρια όταν και οι δύο ερωτεύονται την ίδια γυναίκα και γίνονται αρχικοί αντίπαλοι.

Υπάρχουν τόσες πολλές κατηγορίες ταινιών που σου αλλάζουν τη ζωή… ταινίες που σε κάνουν να νιώθεις ότι είναι εντάξει να είσαι παράξενος, ταινίες σεξουαλικής αφύπνισης, ταινίες που επηρεάζουν βαθιά την αίσθηση του στυλ σου ή την άποψή σου για τον κόσμο, ταινίες που διευρύνουν τους ορίζοντές σου… Νομίζω ότι αυτό που μου άλλαξε τη ζωή στο Rushmore δεν ήταν μόνο ότι με μάγεψε απόλυτα και ήθελα να ζήσω στον κόσμο που απεικόνιζε, αλλά και ότι έμοιαζε με ένα προσκλητήριο για εφήβους με αυταπάτες μεγαλείου και πρώιμα λογοτεχνικά γούστα.

Ο Anderson χειρίζεται πάντα με απόλυτη σοβαρότητα τις στενοχώριες και τις ανησυχίες των παιδιών και των εφήβων. Ήμουν 15 ετών όταν παρακολούθησα το Rushmore – στην ίδια ηλικία με τον Max – και, ενώ είναι ένας βαθιά ελαττωματικός ήρωας, η παρακολούθηση αυτής της ταινίας αξιολόγησε τις δικές μου εκκεντρικότητες και φιλοδοξίες – τα βιβλία που διάβαζα, τη μουσική που άκουγα και τον εσωτερικό μου κόσμο που συχνά ένιωθα να έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα που μου παρουσιάζονταν. –E.D.

News from Home, 1977

Αν ρωτούσατε οποιονδήποτε από τους ανθρώπους με τους οποίους περνάω τον περισσότερο χρόνο μαζί, ποια είναι τα πέντε κορυφαία θέματα στα οποία είμαι υπερβολικά κολλημένος, είμαι σχεδόν σίγουρος ότι ένα από αυτά θα ήταν η μετακόμιση στη Νέα Υόρκη. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, το avant-garde ντοκιμαντέρ News From Home της Chantel Akerman ήταν μία από τις ταινίες που με επηρέασαν βαθύτερα.

Παρά το γεγονός ότι είναι μια από τις αγαπημένες μου ταινίες, δεν τείνω να τη συστήνω συχνά. Δεν υπάρχει συμβατική πλοκή και όπως είπε κάποτε κάποιος γνωστός μου, «δεν συμβαίνει πραγματικά τίποτα». Για 88 λεπτά, βλέπουμε κινηματογραφικά, στωικά πλάνα της Νέας Υόρκης με μια συνεπή φωνή που διαβάζει ανήσυχα αλλά και συμπονετικά γράμματα από τη μητέρα της. Αλλά για μένα, αυτά τα πλάνα της Νέας Υόρκης της δεκαετίας του ’70 βοήθησαν να γεννηθεί αυτή η ιδέα ότι υπάρχει κάτι όμορφο και ρομαντικό που βρίσκεται στις καθημερινές στιγμές της ζωής της πόλης, το οποίο σε αναγκάζει να είσαι παρών.

Θα παραδεχτώ επίσης ότι ακούγοντας τα λόγια που της έγραψε η μητέρα της Akerman ως νεαρή γυναίκα, άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο θέλω να επικοινωνώ στις σχέσεις μου από απόσταση. Αποχαιρετιστήρια κείμενα… Θέλω δραματικά, παθιασμένα γράμματα που θα μπορώ να κρατήσω για πάντα κρυμμένα σε ένα κουτί. Δεν έχω ακόμη μετακομίσει στη Νέα Υόρκη, αλλά φαντάζομαι ότι αν το κάνω ποτέ, θα ζω με το συνεχές σπρώξιμο και τράβηγμα της ανάγκης να ζήσω περισσότερα, αλλά με το κόστος του χαμένου χρόνου με τους ανθρώπους που αγαπώ και θα μου λείψουν περισσότερο. H.D.

Η Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού, 2004

Γνωρίζω πολύ καλά ότι η Αιώνια Λιακάδα είναι μια από τις πιο softboi-coded ταινίες όλων των εποχών, αλλά αναμφίβολα είχε μεγάλη επίδραση στη ζωή μου. Αν δεν είστε εξοικειωμένοι, η ταινία ξεκινά με τον πρωταγωνιστή Joel (Jim Carrey) να μαθαίνει ότι η πρώην φίλη του Clementine (Kate Winslet) έχει υποβληθεί σε μια επέμβαση για να σβήσει όλες τις αναμνήσεις της από τη σχέση τους. Σαστισμένος και πληγωμένος, ο Joel ανταποδίδει διαγράφοντας και αυτός όλες τις αναμνήσεις του από την Clem – για να μετανιώσει για την απόφασή του στα μισά της διαδικασίας.

Ανακάλυψα για πρώτη φορά την ταινία όταν ήμουν έφηβη που περνούσε τον πρώτο της χωρισμό. Έβαλα σκοπό να την παρακολουθήσω την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου – όχι μόνο επειδή τότε διαδραματίζεται η ταινία, αλλά και επειδή ήθελα πραγματικά να μεγιστοποιήσω τον πόνο. Την παρακολούθησα σε ένα είδος κατάστασης φυγής που προκλήθηκε από τον σπαραγμό της καρδιάς, ευχόμενη να ζούσα σε έναν κόσμο όπου θα μπορούσα επίσης να σβήσω όλα τα ίχνη του πρώην μου από τον εγκέφαλό μου.

Ένα χρόνο αργότερα, την ξαναείδα- στη δεύτερη προβολή, μου φάνηκε πολύ πιο ελπιδοφόρα ταινία απ’ ό,τι αρχικά θυμόμουν.

Έκτοτε, έχω ξαναδεί την ταινία αμέτρητες φορές, συχνά για να υπενθυμίσω στον εαυτό μου το πολύτιμο μάθημα στον πυρήνα της: ότι χρειάζεσαι τα χαμηλά για να εκτιμήσεις τα υψηλά- ότι η εμπειρία της αγάπης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να βιώσεις τον σπαραγμό. Την έδειξα ακόμη και στον τελευταίο μου σύντροφο ως ένα είδος τεστ για τη συμβατότητά μας (ευτυχώς, του άρεσε πολύ). Ούτε αυτή η σχέση λειτούργησε στο τέλος, αλλά πάντα θα αγαπώ τις αναμνήσεις μου από αυτήν. –S.S.

*Με στοιχεία από dazeddigital.com | Αρχική Φωτό: Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού