O μπάτσος

Η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη αναφορικά με τον κορωνοϊό έχει ξεφύγει, αυτό είναι σαφές. Η πόλη – πρότυπο στο πρώτο κύμα της πανδημίας έχει γίνει παράδειγμα προς αποφυγή στο δεύτερο. Και οι λόγοι είναι πολλοί: η υπέρμετρη χαλαρότητα το καλοκαίρι, τα αδιάκοπα πηγαινέλα στη Χαλκιδική μέχρι και τον περασμένο μήνα, τα πάρτι, οι οπαδικές συγκεντρώσεις, οι λειτουργίες που έγιναν του Αγίου Δημητρίου χωρίς καμιά προφύλαξη, η αδιαφορία ως προς τη χρήση μάσκας, η τραγική κατάσταση των μέσων μαζικής μεταφοράς.

Αυτό που διέρχεται βαθιά κρίση σε όλο τον πλανήτη, και κατ’ εξοχήν στη Θεσσαλονίκη, είναι το «μοντέλο Μπουτάρη». Ο κοσμοπολιτισμός, η ανθρώπινη επαφή, η αμεσότητα, ο αυθορμητισμός, το χτύπημα στην πλάτη. Τα γλέντια, τα τσίπουρα, οι χοροί. Και, βέβαια, οι ανοιχτές πόλεις. Ο διάδοχος του κυρ Γιάννη έσπευσε να ακυρώσει πολλές από τις πρωτοβουλίες του – πεζοδρομήσεις, ποδηλατόδρομους, υπηρεσίες για την προώθηση του τουρισμού – και να αλλοιώσει τον χαρακτήρα που είχε πάρει η πόλη. Κατά κάποιον τρόπο ήταν προφητικός.

Τι μπορεί να γίνει; Επιβολή αυστηρών μέτρων, φυσικά, καθώς είναι πια πολύ αργά για συζητήσεις. Η πρόληψη χάθηκε, είναι η ώρα της καταστολής. Ακόμη κι η καταστολή όμως, για να έχει αποτελέσματα, πρέπει να συνοδεύεται από επιχειρήματα. Η διαρκής εκτόξευση απειλών μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Τι νόημα έχει να επαναφέρει ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων το θέμα του «κόφτη» στα SMS, όταν τόσο ο υπουργός όσο και ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχουν ξεκαθαρίσει ότι τα μηνύματα που στέλνει κάποιος στο 13033 δεν παρακολουθούνται, δεν αποθηκεύονται, δεν μετριούνται; Δεν καταλαβαίνει ο Νίκος Παπαθανάσης ότι τέτοιοι υπαινιγμοί απλώς ενισχύουν τους ψεκασμένους που λένε ότι μας έχουν βάλει τσιπάκια;

Σε ανάλογο ολίσθημα έπεσε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, παρερμηνεύοντας (εκουσίως ή ακουσίως) τα στοιχεία για τα SMS που στάλθηκαν την πρώτη (και όχι τη δεύτερη) ημέρα της καραντίνας, τροφοδοτώντας τα αδηφάγα βραδινά δελτία των καναλιών και αναγκάζοντας τον Κυριάκο Πιερρακάκη να προβεί σε διευκρινίσεις. Η πειθαρχία των πολιτών δεν εξασφαλίζεται με τέτοιους τρόπους. Αυτό που απαιτείται πάνω απ’ όλα από την πολιτική ηγεσία είναι ειλικρίνεια. Γι’ αυτό αγαπήσαμε τόσο τον Σωτήρη Τσιόδρα.

Ισως λοιπόν να είχε κάποιο νόημα να απευθυνθεί αυτές τις τραγικές ώρες στους Θεσσαλονικείς ο «μεγάλος χαμένος» της χρονιάς, ο ντόμπρος, ευθύς και τρυφερός Γιάννης Μπουτάρης. Να τους μιλήσει όπως εκείνος ξέρει. Να τους μαλώσει και να τους εμψυχώσει, να τους νουθετήσει και να τους ενθαρρύνει. Και στο τέλος να τους θυμίσει εκείνη τη σοφή ρήση που έχουν στη Νάουσα και που του αρέσει να επαναλαμβάνει: «Κατά το μάγουλο κι ο μπάτσος». Η παροιμία παραπέμπει βέβαια στους αμπελουργούς και τα κλαδέματά τους. Χρησιμεύει όμως και ως πολύτιμη συνταγή κατά της επιπολαιότητας, της ανευθυνότητας και της αλαζονείας.